Hàng loạt vi phạm môi trường tại dự án Cát Bà
Ngày 5/10/2017, ông Nguyễn Văn Tùng - Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng ký Quyết định chủ trương đầu tư số 2588/QĐ-UBND về việc chấp thuận đầu tư cho Công ty cổ phần Tập đoàn Flamingo (Flamingo) triển khai xây dựng dự án đầu tư xây dựng tổ hợp nghỉ dưỡng cao cấp Flamingo Cát Bà Beach Resort (Flamingo Cát Bà Beach Resort) tại thị trấn Cát Bà, huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng.
Được biết, dự án này có quy mô diện tích đất là 47.398 m2 đã được bổ sung vào kế hoạch sử dụng đất năm 2017 của huyện Cát Hải được UBND thành phố Hải Phòng phê duyệt. Thời hạn cho thuê đất của dự án 62 năm (căn cứ Khoản 3, Điều 126 Luật Đất đai năm 2013) do dự án thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, được ưu đãi đầu tư.
Dù mới chỉ được chấp thuận chủ trương đầu tư và đang hoàn thiện các thủ tục pháp lý cần thiết, Flamingo đã tiến hành khởi công xây dựng dự án bất động sản này. Theo phản ánh, trong quá trình xây dựng, chủ đầu tư đã xây dựng những đoạn kè lấn ra bãi biển và dần chiếm gần hết bãi biển Cát Cò 1, thay vì giữ nguyên trạng môi trường cảnh quan thiên nhiên vốn có của Cát Bà.
 |
| Công ty CP Tập đoàn Flamingo đã xẻ núi để làm dự án ở quần đảo Cát Bà. |
Việc Tập đoàn Flamingo triển khai xây dựng dự án bất động sản ngay tại khu sinh quyển thế giới cũng đặt ra nhiều vấn đề về tác động, ảnh hưởng tới môi trường sinh thái, đặc biệt trước tình trạng doanh nghiệp này có các hoạt động thi công như xẻ núi, lấn biển... gây ảnh hưởng xấu tới môi trường, cảnh quan quần đảo Cát Bà.
Trước những phản ánh của báo chí, ngày 23/7/2018, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã ban hành Quyết định số 2315/QĐ-BTNMT thanh tra việc chấp hành pháp luật về tài nguyên và môi trường của chủ dự án Flamingo Cát Bà Beach Resort.
Theo Kết luận thanh tra số 296/KL-BTNMT ngày 18/1/2019, Bộ TN&MT đã kết luận nhiều vi phạm của chủ đầu tư Flamingo và các Sở, ngành của TP Hải Phòng trong việc cấp phép, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ký quyết định thuê đất...
Đáng chú ý, về vi phạm trong lĩnh vực môi trường, thanh tra của Bộ đã chỉ rõ: chủ đầu tư đã lập báo cáo đánh giá tác động môi trường Dự án tổ hợp nghỉ dưỡng cao cấp Flamingo Cát Bà Beach Resort và được UBND TP Hải Phòng phê duyệt tại Quyết định 3047/QĐ-UBND ngày 10/11/2017. Công ty đã ký hợp đồng thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải nguy hại theo quy định; đã thực hiện chương trình quan trắc, giám sát môi trường định kỳ; đã đăng ký Sổ đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại. Thế nhưng, Flamingo đã tận thu đá trong quá trình san gạt tạo mặt bằng thi công dự án tại khu vực bãi tắm Cát Cò 2 không đúng nơi quy định (hiện công ty đã khắc phục xong). Chủ đầu tư đã thực hiện không đúng chương trình quan trắc môi trường định kỳ (quan trắc không đúng tần suất đối với nước thải) theo quy định pháp luật.
 |
| Hải Phòng ưu ái giao diện tích lớn đất đẹp ở vị trí đắc địa tại đảo Cát Bà với giá "rẻ bèo" cho doanh nghiệp, trong khi đó quá trình thi công xây dựng lại đang xâm lấn, làm biến dạng cảnh quan thiên nhiên. |
Đối với UBND TP Hải Phòng, Thanh tra Bộ TN&MT kết luận: Hải Phòng đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Flamingo nhưng trên giấy chứng nhận lại không thể hiện tên thửa đất, tờ bản đồ, loại đất cụ thể... mà chỉ ghi diện tích đất được cấp và mục đích sử dụng đất ghi theo tên Dự án “Xây dựng tổ hợp nghỉ dưỡng cao cấp Flamingo Cát Bà Beach Resort” là không đúng quy định tại Điều 98 Luật Đất đai năm 2013.
Ngày 4/1/2018, Cục thuế TP. Hải Phòng xác định số tiền thuê đất nộp một lần cho cả thời gian thuê đối với 14.136m2 đất của dự án Flamingo là 4.281.268 đồng/m2. Tổng tiền thuê đất nộp một lần cho cả thời gian thuê là 60,52 tỉ đồng.
Đối với diện tích 6.844,4 m2 được thành phố cho doanh nghiệp thuê trả tiền hàng năm, Flamingo đã được bàn giao đất trên thực địa nhưng chưa thực hiện việc ký hợp đồng thuê đất với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
 |
| Cảnh quan khu du lịch Cát Bà đang dần bị biến dạng do việc thi công dự án Flamingo. |
Từ những kết luận thanh tra nêu trên, Bộ TN&MT kiến nghị UBND TP Hải Phòng chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường ký hợp đồng cho Flamingo thuê hơn 6.800 m2 đất và điều chỉnh các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đã cấp cho công ty này theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, chỉ đạo UBND huyện Cát Hải chấn chỉnh, rút kinh nghiệm trong việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ chưa đúng quy định nêu trên.
Đối với Flamingo, Bộ TN&MT yêu cầu có văn bản đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền ký hợp đồng thuê đất đối với diện tích hơn 6.800 m2 đất theo quy định. Đồng thời, doanh nghiệp phải thực hiện đúng chương trình quan trắc môi trường định kỳ theo báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt; nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc quan trắc nước thải thiếu tần suất như đã nêu trên.
Vay nghìn tỉ kiểu "mỡ nó rán nó"
Mặc dù cam kết đầu tư Tổ hợp nghỉ dưỡng đẳng cấp Flamingo Cát Bà Beach Resort tại Cát Bà nhưng đến nay, năng lực tài chính của chủ đầu tư Tập đoàn Flamingo ra sao, có thể triển khai xây dựng, vận hành dự án hay không lại khá tù mù.
Được biết, tổng mức đầu tư dự án Flamingo Cát Bà Beach Resort là gần 2.462 tỉ đồng. Theo phương án tài chính được TP Hải Phòng phê duyệt chủ trương đầu tư, Tập đoàn Flamingo cam kết vốn tự có là 492,35 tỉ đồng, chiếm tỷ trọng 20% tổng mức đầu tư. Còn lại tới 80% vốn đầu tư là huy động ngoài, bao gồm 1.200 tỉ đồng là vốn vay, 769,39 tỉ đồng sẽ được huy động từ các nhà đầu tư thứ cấp, người mua nhà.
Có thể thấy, chủ đầu tư sau khi lấy được đất vàng đắc địa và phát triển dự án bất động sản cao cấp tại đảo Cát Bà, thì năng lực tài chính của doanh nghiệp lại khá "mỏng" khi phần lớn nguồn tài chính đầu tư dự án sẽ phụ thuộc vào vốn vay, huy động từ khách hàng.
Trong đó, ngày 19/3/2018, Công ty CP Tập đoàn Flamingo đã ký hợp đồng với một ngân hàng thương mại có địa chỉ tại phường Trưng Trắc, Phúc Yên, Vĩnh Phúc (số hợp đồng là 13/2018/HĐBĐ/NHCT260) để đầu tư dự án Cát Bà với tổng vốn vay 1.500 tỉ đồng. Công ty cũng đã thế chấp toàn bộ Quyền tài sản phát sinh từ dự án Tổ hợp nghỉ dưỡng cao cấp Flamingo Cát Bà Beach Resort, bao gồm nhưng không giới hạn: các khoản lợi thu được từ việc đầu tư, kinh doanh, khai thác giá trị của quyền sử dụng đất hoặc hạ tầng kỹ thuật trên đất đã hình thành và/hoặc hình thành trong tương lai (lợi tức của thửa đất và/hoặc của hạ tầng kỹ thuật trên đất); các tài sản là động sản hình thành thuộc dự án, bao gồm nhưng không giới hạn các máy móc, trang thiết bị, nội thất, công cụ dụng cụ…. Các khoản phải thu, quyền thụ hưởng bảo hiểm, các khoản phí mà chủ đầu tư thu được trong quá trình đầu tư, kinh doanh, phát triển dự án... cũng được thế chấp cho ngân hàng.
Khi phụ thuộc quá nhiều vào vốn vay ngân hàng, liệu Tập đoàn Flamingo có đảm bảo hiệu quả kinh doanh để đảm bảo hoạt động đầu tư, vận hành khai thác sau này để đóng góp ngân sách cho TP Hải Phòng hay không? Vì TP Hải Phòng ưu ái giao diện tích lớn đất đẹp ở vị trí đắc địa tại đảo Cát Bà với mức tiền sử dụng đất, thuê đất được cho là "rẻ bèo" cho doanh nghiệp, trong khi đó quá trình thi công xây dựng lại đang xâm lấn, làm biến dạng cảnh quan thiên nhiên.
"Chưa bao giờ khó tìm được những chỗ du lịch sinh thái đúng nghĩa như bây giờ. Nhiều dự án mang danh “du lịch sinh thái” nhưng kết quả là phá tan hoang môi trường", câu nói của ông Trịnh Lê Nguyên - Giám đốc Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) càng ngẫm càng thấy chua chát...
Theo Bảo Khanh/Kinh Tế Môi Trường
