Ngày 18/2/2020, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh có công văn hỏa tốc gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị rà soát công tác sản xuất để điều hành hoạt động xuất khẩu nông sản, trái cây qua biên giới đất liền giữa Việt Nam và Trung Quốc trong bối cảnh dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus corona gây ra (Covid-19).
Theo Bộ Công Thương, dù đã có nhiều nỗ lực để chuyển đổi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc bằng hình thức chính ngạch, nhưng xuất khẩu theo hình thức trao đổi cư dân tại các chợ biên giới vẫn là phương thức xuất khẩu chủ yếu đối với một số chủng loại nông sản, trong đó có nhiều loại trái cây tươi. Việc chính quyền các tỉnh Quảng Tây và Vân Nam kéo dài thời gian đóng cửa các chợ biên giới và tiếp tục tạm dừng hoạt động trao đổi hàng hóa cư dân biên giới đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới việc xuất khẩu các loại nông sản này.
 |
| Nông sản ùn ùn kéo lên cửa khẩu (Ảnh minh hoạ) |
Để tháo gỡ khó khăn, vừa đảm bảo công tác phòng chống dịch bệnh, nhưng không gây ảnh hưởng quá mức đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, trên cơ sở kiến nghị của Bộ Công Thương tại Công văn số 822/BCT-XNK ngày 10/2/2020, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 224/CĐ-TTg ngày 12/2/2020, theo đó cho phép tiếp tục hoạt động xuất nhập khẩu, vận chuyển hàng hóa qua cửa khẩu phụ Tân Thanh và Cốc Nam (Lạng Sơn) và lối mở Km3+4 phường Hải Yên, TP.Móng Cái (Quảng Ninh) theo quy định của pháp luật, trên nguyên tắc bảo đảm kiểm soát chặt chẽ, nghiêm ngặt về phòng chống dịch bệnh Covid-19.
Đến nay, lượng hàng hóa nông sản, trái cây được vận chuyển lên các cửa khẩu biên giới phía Bắc để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đang ngày càng nhiều lên. Trước diễn biến phức tạp, khó lường và dự kiến dịch bệnh này có thể còn kéo dài, các lô hàng nông sản và trái cây, mặc dù có thể được làm thủ tục thông quan xuất khẩu, nhưng tiến độ đã và đang chậm hơn rất nhiều so với thời gian trước do phải thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc các biện pháp phòng chống dịch bệnh.
Để giảm thiểu tối đa những nguy cơ, tác động tiêu cực, đồng thời để có cơ sở điều hành kịp thời, hiệu quả hoạt động xuất khẩu nông sản, trái cây qua các cảng biển, cảng hàng không và cửa khẩu biên giới đường bộ, đường sắt trên cả nước, Bộ Công Thương đề nghị UBND các tỉnh phối hợp, chỉ đạo các cơ quan chức năng trên địa bàn, đặc biệt là Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công Thương khẩn trương rà soát, thống kê cụ thể, chi tiết sản lượng từng loại hàng nông sản, trái cây đã, đang và sắp thu hoạch, tiêu chuẩn chất lượng, năng lực cạnh tranh của các loại hàng hóa nêu trên để đánh giá khả năng và xây dựng kế hoạch chuyển hướng tiêu thụ.
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng đề nghị UBND các tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng trên địa bàn đánh giá lại tình hình và chủ động kế hoạch điều chỉnh sản xuất phù hợp với diễn biến dịch bệnh Covid-19. Theo đó, đối với các loại nông sản, trái cây đang dựa mạnh vào xuất khẩu theo hình thức trao đổi cư dân biên giới (thanh long và dưa hấu) cần có biện pháp khuyến nghị người nông dân điều tiết sản lượng, ít nhất là không sử dụng các cách thức để gia tăng sản lượng vào thời điểm này.
Đối với những diện tích chưa gieo trồng, xem xét chuyển sang các loại nông sản khác dễ tiêu thụ hơn như chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường tại Hội nghị Thúc đẩy thương mại, phát triển sản xuất nông sản trước tác động của dịch bệnh Covid-19 ngày 3/2/2020.
Bộ Công Thương đã và đang tiếp tục các nỗ lực để tìm kiếm thị trường tiêu thụ, xuất khẩu mới, trong đó có việc chỉ đạo toàn bộ hệ thống Thương vụ, Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài cùng tham gia tìm kiếm và giới thiệu khách hàng mới, góp phần thúc đẩy chuyển hướng thị trường thay thế trong bối cảnh hiện nay.
Theo thông tin từ Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tính đến 12h00 ngày 16/02/2020 còn 756 xe nông sản đang chờ thông quan tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc. Cụ thể, Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Lạng Sơn) đang tồn 376 xe nông sản, trái cây như thanh long, mít, ớt, nhãn (nhiều hơn ngày 15/02 là 84 xe); Cửa khẩu Kim Thành II (tỉnh Lào Cai), đang tồn hơn 365 xe trái cây các loại, chủ yếu là thanh long…. Lượng xe đang lên khu vực cửa khẩu tăng nhanh nguyên nhân do thương lái, doanh nghiệp tăng cường chuyển hàng lên cửa khẩu khi thấy thông tin từ nhiều kênh khác nhau về việc xuất khẩu tại các cửa khẩu đang có tín hiệu thuận lợi.
Trước đó, ngày 14/02, Bộ Công Thương đã phát đi khuyến cáo, kêu gọi các doanh nghiệp và các tổ chức, cá nhân liên quan theo dõi sát tình hình tại khu vực cửa khẩu biên giới, hạn chế đưa hàng hóa lên biên giới, trừ trường hợp đưa lên để xuất khẩu theo hình thức chính ngạch và phía đối tác Trung Quốc có khả năng nhận hàng. Bộ Công Thương cũng đã đề nghị các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân cần liên hệ với đối tác phía Trung Quốc để đàm phán chuyển đổi sang hình thức xuất khẩu chính ngạch và chủ động áp dụng các biện pháp sẵn sàng chuyển đổi như thay đổi bao bì, nhãn mác hàng hóa, dán tem truy xuất nguồn gốc, bảo đảm an toàn thực phẩm…
Theo Nguyễn Hạnh/Báo Công Thương Điện Tử
