Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành kết luận thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai theo tinh thần Nghị quyết 73/NQ-CP và 116/NQ-CP của Chính phủ; công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng của UBND tỉnh Hưng Yên (giai đoạn 2011-2022).
Đáng chú ý, TTCP đã phát hiện nhiều vi phạm tại các dự án thuộc diện thanh tra trên địa bàn tỉnh Hưng Yên.
Cụ thể, theo kết luận, thanh tra 19 dự án sử dụng đất, TTCP phát hiện 7 dự án hạn chế, thiếu sót về quy hoạch xây dựng. Thời điểm quyết định chủ trương đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng, vị trí đất thực hiện dự án không phù hợp, đồng bộ; quy định chi tiết xây dựng dự án tỷ lệ 1/500 còn một số chỉ tiêu chưa đảm bảo. Thời điểm chấp thuận chủ trương đầu tư của một số dự án chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, sau đó mới được điều chỉnh, cập nhật.
4 dự án vi phạm trong việc lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án nhà ở không qua đấu thầu. 16/19 dự án có hạn chế, thiếu sót trong việc xác định tiền sử dụng đất của dự án; phân tích, lựa chọn tài sản so sánh không đảm bảo phù hợp với quy định; xác định một số khoản doanh thu, chi phí không có cơ sở; chưa tiến hành xác định lại tiền sử dụng đất, chi phí xây dựng theo thiết kế cơ sở được thẩm định.
Có 5/19 dự án chậm phê duyệt giá đất, xác định bổ sung tiền sử dụng đất sau khi điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng hoặc giao đất bổ sung. Trong đó, có dự án đã giao đất từ năm 2018 nhưng đến khi kết thúc thanh tra (tháng 5/2023) chưa phê duyệt giá đất (Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật phân khu A- Khu đô thị phía bắc Quốc lộ 5 thuộc Khu đô thị Phố Nối).
Có 11/19 dự án bị thanh tra kết luận chậm tiến độ thực hiện dự án đầu tư hoặc chưa thực hiện đúng mục tiêu ưu tiên xây dựng nhà ở công nhân, nhà ở xã hội trước nhà ở thương mại; chưa thực hiện nghiệm thu, quyết toán, bàn giao công trình hạ tầng kỹ thuật cho địa phương quản lý.
"Một số chủ đầu tư chưa tuân thủ quy định về điều kiện chuyển nhượng nhà đất đối với khu vực có yêu cầu phải xây dựng nhà ở trước khi chuyển nhượng, mà chuyển nhượng quyền sử dụng đất dưới hình thức phân lô, bán nền; thi công xây dựng nhưng không có giấy phép hoặc xây dựng không đúng quy hoạch được phê duyệt", kết luận nêu rõ.
Theo TTCP, để xảy ra những hạn chế, thiếu sót nêu trên, trách nhiệm thuộc Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên phụ trách lĩnh vực; Hội đồng thẩm định giá đất tỉnh Hưng Yên thời kỳ có liên quan; Giám đốc, Phó giám đốc phụ trách lĩnh vực các sở, ngành: Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Cục Thuế tỉnh; Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND các huyện, thành phố, thị xã thời kỳ liên quan…
Từ kết quả thanh tra nêu trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Hưng Yên tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm liên quan và xử lý theo thẩm quyền. Trong quá trình thực hiện kết luận thanh tra, nếu phát hiện trường hợp gây thất thoát ngân sách nhà nước hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì phải chuyển cơ quan điều tra xử lý.
Đối với 19 dự án thanh tra trực tiếp, cơ quan thanh tra cũng đưa ra nhiều kiến nghị.
Đơn cử như đối với dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật phân Khu A- Khu đô thị phía Bắc QL5 thuộc Khu đô thị phố Nối, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh thu hồi Văn bản số 1488/UBND-KT1 ngày 14/7/2016 về việc tiếp tục giao Công ty cổ phần xây dựng và phát triển đô thị Hòa Phát làm chủ đầu tư thực hiện dự án vì tại thời điểm này Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ không có quy định về việc chuyển tiếp đối với việc thực hiện dự án bằng phương thức sử dụng quỹ đất để tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng.
Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan chức năng rà soát lại hồ sơ pháp lý để đấu thầu lựa chọn lại chủ đầu tư dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Trong quá trình thực hiện nếu phát hiện có vi phạm pháp luật về hình sự hoặc đến ngày 30/6/2025 chưa thực hiện việc đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thì chuyển vụ việc sang cơ quan điều tra để xử lý theo quy định.
Đối với Dự án Khu nhà ở Hoàng Anh, Dự án Công ty Cổ phần đầu tư phát triển Hùng Vương Hưng Yên và Dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở thương mại, nhà ở đô thị, theo kết luận thanh tra đến thời điểm thanh tra, các dự án đã cơ bản hoàn thành, chủ đầu tư đã thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất với Nhà nước hoặc đã bán chuyển nhượng nhà, đất cho hộ gia đình, cá nhân; Việc đấu thầu dự án có sử dụng đất nhằm lựa chọn chủ đầu tư có năng lực thực hiện dự án, thời điểm lựa chọn chủ đầu tư chưa liên quan tới việc tính giá đất khi được giao đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sau này.
Vì vậy, để đảm bảo ổn định cho người dân mua nhà ở lâu dài, tránh phát sinh khiếu kiện phức tạp, đông người, UBND tỉnh Hưng Yên căn cứ vào các quy định của pháp luật, rà soát các thủ tục pháp lý của dự án để đảm bảo phù hợp với pháp luật và thực tiễn; rà soát lại nghĩa vụ tài chính đất đai, xác định lại tiền sử dụng đất, đảm bảo tính đúng, tính đủ tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, không để thất thoát ngân sách Nhà nước.
Đối với dự án nhà ở xã hội, nhà ở thương mại Lạc Hồng Phúc, UBND tỉnh chỉ đạo kiếm tra, rà soát việc bổ sung, điều chỉnh, ủy quyền từ chủ đầu tư cho đơn vị thực hiện dự án trong quyết định chủ trương đầu tư và giao đất cho đơn vị thực hiện dự án đế xử lý theo đúng quy định pháp luật, thu nộp nghĩa vụ tài chính bố sung (nếu có), đảm bảo không để thất thoát ngân sách nhà nước.
Ngoài ra, TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Hưng Yên chỉ đạo kiểm tra, rà soát và xác định lại tiền sử dụng đất tại các lần giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với nhóm các dự án thanh tra trực tiếp như: Dự án xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật khu công nghiệp Minh Quang; Dự án Mở rộng khu công nghiệp Thăng Long II (Thăng Long giai đoạn 2); Dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở thương mại Lạc Hồng Phúc; Cụm công nghiệp Minh Khai mở rộng; Dự án Khu nhà ở và trung tâm thương mại phố Nối; Dự án khu nhà ở Hoàng Anh; Dự án Trung tâm thương mại và nhà ở biệt thự Phố Hiến; Dự án khu nhà ở, dịch vụ khu công nghiệp phố Nối; Dự án Công ty cổ phần đầu tư phát triển Hùng Vương Hưng Yên; Dự án Trung tâm thương mại và nhà ở Như Quỳnh; Dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở, bến xe khách Mỹ Hào và nhà máy cấp nước sạch Bình Minh Hưng Yên; Dự án khu nhà ở Phúc Thành, tại phường Nhân Hòa, thị xã Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên; Dự án Xây dựng khu nhà ở liền kề để bán…
Chỉ đạo Sở Tài chính xác định chính xác số tiền bảo vệ và phát triển đất trồng lúa, thu ngân sách bổ sung số tiền gần 4 tỷ đồng đối với 2 dự án: Dự án nhà ở xã hội, nhà ở thương mại Lạc Hồng Phúc; Dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở, bến xe khách Mỹ Hào và nhà máy cấp nước sạch Bình Minh Hưng Yên.
