Thực ra, nghi lễ dâng sao giải hạn hay cúng sao giải hạn không phải là nghi lễ của Phật giáo mà là tư tưởng triết học của Lão giáo đã hòa nhập với Phật giáo trong truyền thống Tam nguyên đồng hành. Vì vậy, xuất phát từ quan niệm cầu an vào đầu năm mới, các gia đình thường ra chùa nhờ nhà chùa làm lễ. Thực chất của lễ cầu an và dâng sao giải hạn là khác nhau, nhưng hiện nay đã được hòa nhập làm một và thường được gọi là cúng sao giải hạn.
Tại sao phải cúng sao giải hạn?
Người Việt từ xa xưa tin rằng, mỗi người mỗi năm có một sao chiếu mệnh. Trong số các sao có sao tốt và sao xấu. Năm gặp sao xấu chiếu mệnh gọi là năm hạn, vì thế mới có câu “49 chưa qua, 53 đã tới”, hay “Thái Bạch bán sạch cửa nhà”... Muốn giảm nhẹ vận hạn, người dân thường làm lễ cúng sao. Ít nhất việc làm này cũng giúp những người rơi vào “năm hạn” yên lòng với tâm lý có thờ có thiêng có kiêng có lành, đã làm lễ giải ách nạn rồi nên mọi điều xấu sẽ qua khỏi.
 |
Có 9 ngôi sao thay nhau chiếu mạng mỗi người và cứ sau 9 năm lại lặp lại vòng tuần hoàn. Trong đó các sao tốt là Thái Âm, Thái Dương, Thủy Diệu, Mộc Đức; các sao xấu là Thái bạch, La Hầu, Kế Đô Vân Hán, Thổ Tú. Trước đây, thường thì người ta chỉ cúng sao giải hạn vào những năm gặp sao xấu. Tuy nhiên về sau, với suy nghĩ trong sao tốt cũng có những khía cạnh xấu nên nhiều người làm lễ vào tất cả các năm với quan niệm cúng dâng sao để được phù hộ độ trì, giúp cho may mắn, bình an. Hiện nay, các nhà chùa thường làm lễ dâng sao cho tất cả các tuổi, nhiều nơi còn kèm theo thủ tục cắt vận hạn xấu.
Làm lễ cúng sao tại nhà có được không?
Thường người ta làm lễ tại chùa là do có thầy chùa quen thực hiện việc cúng sao lo liệu cho mọi thủ tục, từ lễ vật, viết sớ đến hành lễ... Các gia đình chỉ việc viết tên tuổi từng thành viên trong gia đình rồi nộp một khoản tiền nhất định để nhà chùa sắm lễ và tiến hành các nghi lễ là xong, đỡ phải chuẩn bị và thực hiện các nghi thức phức tạp.
Tuy nhiên, với quan niệm cúng dâng sao để cầu mong bình an và giải ách nạn, thì việc cúng sao tại chùa hay tại nhà đều có ý nghĩa và tác dụng như nhau, chỉ cần gia chủ tiến hành theo đúng nghi thức là được. Thậm chí, khi tiến hành ở nhà có thể lược bớt một số thủ tục cũng không sao, bởi việc cúng sao cũng như lễ Phật, quan trọng nhất là ở tâm thành. Khi cúng sao tại nhà, gia chủ thực hiện, nên tự trong tâm đã cảm thấy an yên. Hơn nữa, lại chỉ thực hiện cho gia đình mình nên thời gian làm lễ sẽ đàng hoàng hơn, rành rẽ hơn.
Hướng dẫn cách cúng sao giải hạn tại nhà
Thời gian: Việc cúng sao giải hạn thường được tiến hành vào đầu năm mới âm lịch, sau đó tiến hành hằng tháng vào từng ngày nhất định tùy theo sao nào chiếu mệnh. Tuy nhiên, phổ biến các gia đình thường chỉ tiến hành cúng sao một lần vào đầu năm, có người chọn đúng ngày của sao chiếu mệnh. Tuy nhiên, thực tế các gia đình đều cúng sao cho tất cả các thành viên trong gia đình, mà mỗi người mỗi năm lại có sao chiếu mệnh khác nhau, nên việc chọn ngày đúng sao chiếu mệnh là không thể. Do đó, thông thường người ta chọn một ngày thuận tiện trong tháng giêng là được.
Địa điểm: Vì là cúng dâng sao nên lễ thường được thực hiện ngoài trời. Có thể ở ngoài sân trước cửa nhà hoặc trên sân thượng. Ở căn hộ chung cư có thể thực hiện cúng ngoài ban công hoặc xuống sân chung dưới mặt đất trước cửa tòa nhà. Chỉ cần kê chiếc bàn hoặc ghế để đặt mâm lễ là được. Nếu không thể thực hiện được ở các địa điểm như trên, có thể cúng trong nhà cũng không sao.
Hành lễ: Do cúng sao cho tất cả các thành viên trong gia đình, nên khi tiến hành ở nhà không nhất thiết phải bày bài vị, cắm hương hay nến theo sơ đồ của từng sao. Thực chất ở chùa, nhà chùa làm lễ cho hàng trăm gia đình trong một lần nên cũng không thể cắm nến, hương theo sơ đồ từng sao cho từng người riêng biệt được. Vì vậy, chỉ cần sắm lễ và viết sớ cho từng người, hoặc sớ chung cho cả gia đình là được.
 |
| Nếu có điều kiện, cắm nến hoặc hương theo sơ đồ các sao chiếu mệnh các thành viên trong gia đình thì càng tốt |
Lễ vật gồm:
- Hương, hoa, quả (5 loại quả);
- Trầu, rượu, nước;
- Tiền vàng (10 lễ),
- Gạo, muối.
Sớ: Có thể ra chùa nhờ nhà chùa viết sớ, hoặc mua bản sớ mẫu thường bán ở cổng các chùa lớn rồi về điền tên tuổi của từng người trong gia đình vào. Nếu không có sớ thì viết tên tuổi từng thành viên vào văn khấn rồi khi khấn đọc lên cũng không sao.
 |
Văn cúng sao giải hạn (tham khảo)
Dùng văn khấn cúng giải sao hạn chung, tùy theo tên Sao hạn hằng năm của các thành viên trong gia đình mà ghi theo mẫu sau đây, đốt ba nén hương quỳ lạy rồi đọc.
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Nam mô Hiệu Thiên chí tôn Kim Quyết Ngọc Hoàng Thượng đế.
Con kính lạy Đức Trung Thiện tinh chúa Bắc cực Tử Vi Tràng Sinh Đại đế.
Con kính lạy Ngài Tả Nam Tào Lục Ty Duyên Thọ Tinh quân.
Con kính lạy Đức Hữu Bắc Đẩu cửu hàm Giải ách Tinh quân.
Con kính lạy (riêng phần này trong gia đình có người sao nào chiếu mệnh thì viết dòng khấn sao đó, còn các sao khác thì không viết):
- Đức Nhật cung Thái Dương Thiên tử Tinh quân (nếu có người sao Thái Dương chiếu mệnh);
- Đức Nguyệt cung Thái Âm Hoàng hậu Tinh quân (nếu có người sao Thái Âm chiếu mệnh);
- Đức Đông phương Giáp Ất Mộc Đức Tinh quân (nếu có người sao Mộc Đức chiếu mệnh);
- Đức Nam phương Bính Đinh Hỏa Đức Tinh quân (nếu có người sao Vân Hán chiếu mệnh);
- Đức Trung ương Mậu Kỷ Thổ Đức Tinh quân (nếu có người sao Thổ Tú chiếu mệnh);
- Đức Tây phương Canh Tân Kim đức Thái Bạch Tinh quân (nếu có người sao Thái Bạch chiếu mệnh);
- Đức Bắc phương Nhâm Quý Thủy đức Tinh quân (nếu có người sao Thủy Diệu chiếu mệnh);
- Đức Thiên cung Thần chủ La Hầu Tinh quân (nếu có người sao La Hầu chiếu mệnh);
- Đức Địa cung Thần Vỹ Kế Đô Tinh quân (nếu có người sao Kế Đô chiếu mệnh).
Con kính lạy Đức Thượng Thanh Bản mệnh Nguyên Thần Chân quân.
Tín chủ (chúng) con là:.............................tuổi......................................................................
Cùng các thành viên trong gia đình là (liệt kê họ tên, tuổi từng thành viên trong gia đình):
- ................................................................................................................................
- ................................................................................................................................
- ...............................................................................................................................
- ...............................................................................................................................
Hôm nay là ngày...........tháng.........năm........., tín chủ con thành tâm sắm lễ, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, thiết lập linh án tại (địa chỉ)........................... để làm lễ giải hạn sao (phần này viết tên các sao chiếu mệnh các thành viên trong gia đình trong năm nay)....................... chiếu mệnh.
Cúi mong chư vị chấp kỳ lễ bạc phù hộ độ trì giải trừ vận hạn; ban phúc, lộc, thọ cho chúng con gặp mọi sự lành, tránh mọi sự dữ, gia nội bình yên, an khang thịnh vượng.
Tín chủ con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Sau khi hành lễ xong, chờ cho hương cháy được hai phần ba thì hóa vàng, sớ và văn khấn luôn.
| Bảng xem tuổi để biết sao chiếu mệnh Tuổi (âm lịch) Sao đàn ông Sao đàn bà 10 19 28 37 46 55 64 73 82 La Hầu Kế Đô 11 20 29 38 47 56 65 74 83 Thổ Tú Vân Hán 12 21 30 39 48 57 66 75 84 Thủy Diệu Mộc Đức 13 22 31 40 49 58 67 76 85 Thái Bạch Thái Âm 14 23 32 41 50 59 68 77 86 Thái Dương Thổ Tú 15 24 33 42 51 60 69 78 87 Vân Hán La Hầu 16 25 34 43 52 61 70 79 88 Kế Đô Thái Dương 17 26 35 44 53 62 71 80 89 Thái Âm Thái Bạch 18 27 36 45 54 63 72 81 90 Mộc Đức Thủy Diệu |
Theo Reatimes
