Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) giảm sâu trong 9 tháng đầu năm 2022
Báo cáo vừa phát hành về trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) của Chứng khoán VnDirect cho thấy, ngay từ thời điểm tháng 3/2022, thị trường TPDN chậm lại nhằm chờ đợi Nghị định sửa đổi 153/NĐ-CP/2020, với mục tiêu bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư cũng như nâng cao chất lượng của thị trường vốn.
Trong bối cảnh đó, tổng giá trị phát hành TPDN trong 9 tháng năm 2022 giảm mạnh 43,5% so với cùng kỳ xuống còn 248.603 tỷ đồng; trong đó là 240.804 tỷ đồng phát hành riêng lẻ (giảm42,2%) và 7.799 tỷ đồng phát hành ra công chúng (giảm mạnh 66,8%).
Nguồn: Vndirect, HNX
Tài chính – Ngân hàng là nhóm ngành dẫn đầu về giá trị phát hành trong 9 tháng, khi chiếm 57,7% tổng giá trị phát hành, giảm 15,2% so với cùng kỳ.
Tiếp theo là nhóm ngành Bất động sản chiếm 21,5% tổng giá trị phát hành, giảm mạnh 67% so với 9 tháng đầu năm 2021. Nhóm Tập đoàn đa ngành và các nhóm ngành khác chiếm lần lượt 6,3% và 14,5% tổng giá trị phát hành trong 9 tháng, tăng 94,9% và giảm 64,2% so với cùng kỳ.
Trong 9 tháng đầu năm, TOP 5 DN phát hành trái phiếu nhiều nhất gồm có 3 Ngân hàng và 2 tập đoàn niêm yết trên sàn chứng khoán, đó là: NH TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (19.872 tỷ đồng), Tập đoàn Vingroup và các công ty con (16.569 tỷ đồng); Tập đoàn Địa ốc NOVA và các công ty con (15.157 tỷ đồng), NHTMCP Phương Đông (12.300 tỷ đồng), NHTMCP Á Châu (10.450 tỷ đồng).
Áp lực trái phiếu đáo hạn gia tăng từ quý IV/2022
Trong khi thị trường trái phiếu vẫn chưa trở về như quỹ đạo trước đây trong 9 tháng đầu năm, giá trị trái phiếu đáo hạn lại có xu hướng gia tăng.
Theo thống kê, tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn trong quý IV này đạt mức 58.840 tỷ đồng, tăng 87,7% so với cùng kỳ.
Trong đó, Bất động sản tiếp tục là nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất với 34,1% tổng giá trị đáo hạn trái phiếu riêng lẻ trong quý IV này, tương đương 20.071 tỷ đồng (tăng 65,2% so với cùng kỳ).
Các doanh nghiệp Bất động sản có giá trị đáo hạn cao nhất trong quý IV/2022 bao gồm: CTCP Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (3.000 tỷ đồng) và CTCP Bách Hưng Vương (2.980 tỷ đồng).
Tài chính – Ngân hàng là nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn thứ hai với 32,9% tổng giá trị đáo hạn trong quý IV/2022, tương đương 19.365 tỷ đồng (tăng130,1% so với cùng kỳ).
Các tổ chức tài chính có giá trị đáo hạn cao nhất trong quý IV/2022 gồm: NHTMCP Kỹ Thương Việt Nam (4.500 tỷ đồng), NHTMCP Quốc tế Việt Nam (3.000 tỷ đồng) và NHTMCP Việt Nam Thịnh Vượng (1.950 tỷ đồng).
Các ngành khác chiếm 33,0% tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn trong quý IV/22, đạt 19.404 tỷ đồng (tăng 80% so với cùng kỳ).
Các doanh nghiệp ngoài nhóm Bất động sản và Tài chính - Ngân hàng có giá trị đáo hạn cao nhất gồm: CTCP TNHH Sản xuất và Kinh Doanh Vinfast (9.010 tỷ đồng), CTCP Wealth Power (2.880 tỷ đồng).
Thị trường TPDN có thể tiếp tục trầm lắng trong một vài quý tới
Bộ phận phân tích tại VnDirect cho rằng, sự kiện điều tra lãnh đạo Tập đoàn Vạn Thịnh Phát bị bắt gần đây do những sai phạm trong phát hành TPDN thể hiện những nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc làm trong sạch thị trường vốn.
Bên cạnh đó, qua nhiều lần dự thảo thì vào ngày 16/09/2022, Nghị định 65/2022/NĐ-CP bổ sung sửa đổi cho Nghị định 153 về chào bán trái phiếu riêng lẻ đã chính thức được ban hành.
Điều này là một điểm tích cực đối với thị trường vốn trong dài hạn vì Nghị định 65 tuy mang định hướng thắt chặt hơn so với nghị định cũ nhưng cũng đã nới lỏng hơn ở một số quy định so với những dự thảo được lấy ý kiến trước đó.
Tuy nhiên, VnDirect cho rằng các thành viên thị trường (doanh nghiệp phát hành, doanh nghiệp tư vấn và nhà đầu tư) cần thời gian để điều chỉnh cho phù hợp với những quy định mới. Vì vậy, thị trường TPDN nhiều khả năng sẽ tiếp tục trầm lắng trong một vài quý tới.
Về phía cung, tổng giá trị phát hành TPDN có thể phục hồi trở lại từ nửa cuối năm 2023.
Về phía cầu, số lượng nhà đầu tư chuyên nghiệp đủ điều kiện sẽ sụt giảm trong ngắn hạn.
"Nghị định 65 mới cho phép các doanh nghiệp được phát hành TPDN với mục đích cơ cấu nợ. Chúng tôi cho rằng đây là một trong những điểm trọng yếu theo hướng nới lỏng hơn, giúp các doanh nghiệp với mục đích tái cơ cấu nợ (theo đúng quy định) vẫn có thể tiếp cận được với kênh phát hành TPDN", các chuyên gia phân tích đánh giá.
