Vừa qua, Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Kết luận thanh tra số 55/KLTT-TTNH5 đối với Công ty Tài chính Cổ phần Điện lực (EVN Finance).
Đáng chú ý trong kết luận, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước chỉ rõ các tồn tại của EVN Finance trong hoạt động cấp tín dụng nội bảng - cấp tín dụng tập trung vào các khách hàng lớn tiềm ẩn rủi ro, nhóm khách hàng (cho vay khách hàng cá nhân lớn...) và hoạt động xử lý nợ xấu và thu hồi nợ ngoại bảng sau khi xử lý rủi ro.
Theo đó, kết quả kiểm tra đối với nhóm khách hàng lớn cho thấy EVN Finance có mức độ tập trung tín dụng cao. Việc cấp tín dụng còn tồn tại nhiều vi phạm, như cho vay khi khách hàng không đủ điều kiện; vi phạm quy trình thẩm định và quyết định cho vay; thiếu sót trong kiểm tra, giám sát vốn vay; hồ sơ và thời hạn vay vốn chưa đúng quy định; nhận tài sản bảo đảm không phù hợp; phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro sai quy định; cho vay bằng ngoại tệ trái quy định...
25.000 tỷ đồng "rót" vào nhóm khách hàng có cùng người đại diện hoặc cùng toà nhà làm việc
Từ những kết luận của Thanh tra, giới đầu tư chú ý hơn về hoạt động tín dụng của EVN Finance trong những năm gần đây.
Theo những thông tin được công bố công khai trên báo cáo tài chính của EVN Finance, vào thời điểm 30/6/2024, tổng dư nợ cho vay khách hàng của EVN Finance ghi nhận hơn 37.968 tỉ đồng, chiếm 75% tổng tài sản và tăng 13% so với cuối năm 2023.
Tại bản báo cáo tự lập, công ty chỉ thuyết minh cho các tổ chức kinh tế, cá nhân trong nước vay 34.663,8 tỷ đồng và cho vay bằng vốn tài trợ, ủy thác đầu tư 3.304,8 tỷ đồng.
Tuy nhiên, tại báo cáo tài chính soát xét đã thông tin chi tiết hơn về những khoản cho vay này, trong đó phần nào thể hiện về mức độ tập trung tín dụng của EVN Finance.
Cụ thể, ở thời điểm giữa năm 2024, EVN Finance có các khoản cho vay liên quan đến các dự án bất động sản chưa triển khai xây dựng là 11.606,8 tỷ đồng, chiếm hơn 30% tổng dư nợ cho vay khách hàng
Một điểm đáng lưu ý đó là, EVN Finance cho các nhóm khách hàng cho vay hoặc có cùng người đại diện hoặc cùng tòa nhà làm việc vay tới 24.901,6 tỷ đồng.
EVN Finance còn có các khoản vay ngắn hạn hơn 11.369 tỉ đồng góp vốn vào các hợp đồng hợp tác kinh doanh để triển khai dự án bất động sản dài hạn với tài sản đảm bảo là quyền tài sản và tài sản hình thành trong tương lai.
Các khoản cho vay được định giá độc lập bởi một công ty thẩm định giá trong nhiều năm cũng ghi nhận tới 29.747,9 tỷ đồng.
Trước diễn biến này, kiểm toán nhấn mạnh phần thuyết minh cho vay khách hàng và góp vốn, đầu tư dài hạn mô tả các yếu tố có thể dẫn đến tính không chắc chắn của lợi ích kinh tế thu được trong tương lai của các khoản mục cho vay và đầu tư dài hạn khác của công ty.
Liên hệ tài chính giữa EVN Finance và nhóm Amber Holdings
Đi sâu tìm hiểu về những khoản cho vay, qua những giao dịch có liên quan đến người nội bộ Công ty, có thể thấy dần lộ diện những mối liên hệ tài chính “chặt chẽ” của EVN Finace và nhóm Amber Holdings.
Cụ thể, tại báo cáo quản trị 6 tháng đầu năm 2024 cho biết, EVN Finance có giao dịch với Công ty Cổ phần Amya Holdings (thành viên trong hệ sinh thái Amber Holdings). Trong đó, cho vay khách hàng 316 tỷ đồng, phải thu lãi vay 1,1 tỷ đồng.
Đồng thời, EVN Finance cũng phát sinh giao dịch chi phí lãi tiền gửi và giấy tờ có giá với CTCP Quản lý Quỹ Amber (Amber Capital) trị giá 22,9 tỷ đồng.
Trong khi đó, ông Lê Mạnh Linh - Thành viên HĐQT EVN Finance đồng thời là Chủ tịch HĐQT Amber Capital, ông Nguyễn Trung Thành - Thành viên HĐQT EVNFinance cũng đồng thời là Thành viên HĐQT Amya Holdings.
Mặt khác, ông Lê Long Giang - cựu Tổng Giám đốc CTCP Bất động sản Quang Anh, một pháp nhân có nhiều liên hệ với hệ sinh thái Amber Holdings đang làm Trưởng ban kiểm soát của EVNFinance.
Cũng trong báo cáo này, EVN Finance cho biết, từ ngày 18/3/2024, ông Lê Mạnh Linh không còn đảm nhận chức vụ Chủ tịch HĐQT, Thành viên HĐQT Amber Capital. Từ ngày 4/4/2024, ông Linh cũng không còn là người đại diện theo pháp luật của Amber Capital.
Tại Báo cáo tài chính quý 1/2025, EVN Finance tiếp tục thuyết minh về các khoản cho bên liên quan vay với số tiền là hơn 276 tỷ đồng. Qua đó, có thể thấy mối liên hệ mật thiết giữa EVN Finance và nhóm Amber Holdings.
