Chân dung 'ông trùm hút cát' đang ngày đêm 'rút ruột' biển Vân Đồn

Vài năm trở lại đây, người dân Quảng Ninh không còn xa lạ với “ông trùm hút cát” Hoàng Văn Cường - ông chủ của Công ty TNHH Quan Minh. Bởi lẽ, hầu hết cát cung cấp cho các dự án xây dựng tại huyện Vân Đồn (Quảng Ninh) đều do 1 tay doanh nghiệp này đứng ra bao thầu.

Doanh nhân Hoàng Văn Cường (sinh năm 1975) là ông chủ của Công ty TNHH Quan Minh được biết đến là “ông trùm hút cát” tại huyện Vân Đồn cũng như tỉnh Quảng Ninh. Với việc sở hữu hàng loạt dự án khai thác cát "khủng", đón đầu nhu cầu xây dựng rất lớn ở Vân Đồn cho thấy tầm nhìn của ông Hoàng Văn Cường. Sinh và lớn lên trên mảnh đất Quan Lạn, Vân Đồn, doanh nhân này hơn ai hết hiểu được tiềm năng phát triển của địa phương đang "ấp ủ" trở thành một đặc khu kinh tế.

Tàu hút cát của Công ty TNHH Quan Minh quần thảo ven biển khu vực Quan Lạn.

Công ty TNHH Quan Minh được thành lập theo Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 5700533186 do Phòng đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Ninh cấp lần đầu ngày 26/01/2005 tại xã Hạ Long, huyện Vân Đồn (Quảng Ninh). Với ngành nghề chính là: Đầu tư, xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng, nuôi trồng thủy hải sản, trồng rừng và khai thác chế biến lâm sản, đầu tư xây dựng đô thị... Tính đến tháng 9/2018, công ty này có vốn điều lệ là 250 tỉ đồng, ông Cường sở hữu lên đến 90% (tương đương 225 tỉ đồng).

Ngay sau khi thành lập, Công ty TNHH Quan Minh được giao lập tổng thể Dự án trồng rừng nguyên liệu công nghiệp tại xã đảo Quan Lạn (Vân Đồn) với diện tích 502,3ha, sử dụng đất trong 50 năm.

Từ năm 2009, Công ty TNHH Quan Minh được cấp phép dự án khai thác cát tại Khu Chương Đông, xã Tân Lập, huyện Đầm Hà trên diện tích 99ha, trữ lượng khoảng 9,8 triệu tấn.

Năm 2011, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho phép Công ty TNHH Quan Minh thăm dò cát trắng Silic với diện tích 26,26 km2 tại xã Quan Lạn, xã Ngọc Vừng (huyện Vân Đồn).

Cũng trong năm 2011, Công ty TNHH TM Tân Lập (thành viên của Công ty TNHH Quan Minh, trước đây cũng do ông Cường làm giám đốc, nhưng có thông tin đã được chuyển nhượng cho người khác) được cấp phép thăm dò cát trắng Silic khu vực xã Minh Châu, huyện Vân Đồn với tổng diện tích thăm dò là 2,72 km2. Cả 2 dự án đều đã được Tỉnh uỷ Quảng Ninh đồng ý chủ trương vào tháng 10/2018.

Bên cạnh đó, Công ty TNHH Quan Minh cũng được giao nhiều dự án nạo vét đồng thời khai thác cát "khủng", như Dự án nạo vét luồng tàu thuộc huyện Vân Đồn đoạn từ Chương Cây Khế (xã Đông Xá) đến giáp huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh được cấp phép năm 2010 với chiều dài 40,1 km, khối lượng nạo vét 4,1 triệu tấn, tổng mức đầu tư 87,4 tỉ đồng; Dự án nạo vét khu nước trước bến và luồng vào bến cập tàu Cồn Trụi, xã Minh Châu được cấp phép năm 2015 cho Công ty TNHH TM Tân Lập với tổng diện tích 265ha, khối lượng nạo vét 8,25 triệu tấn, tổng mức đầu tư 211 tỉ đồng; Dự án nạo vét khu nước trước bến và luồng vào bến cập tàu Đồng Hồ, xã Quan Lạn được cấp phép năm 2010 với tổng chiều dài 38,88km, khối lượng nạo vét: 5,8 triệu m3 với tổng mức đầu tư 151,6 tỉ đồng.

Tận thu cát từ nạo vét luồng lạch được xem là những dự án siêu lợi nhuận.

Để gia tăng chất lượng và giá trị tài nguyên, đầu năm 2016, Công ty TNHH Quan Minh của doanh nhân Hoàng Văn Cường được BQL Khu kinh tế tỉnh Quảng Ninh chấp nhận giấy chứng nhận đầu tư dự án Nhà máy chế biến cát tại xã Minh Châu, huyện Vân Đồn với quy mô 1 triệu tấn/năm, tổng mức đầu tư 286 tỉ đồng, thời gian hoạt động 50 năm trên diện tích 13,4ha. Công ty TNHH Quan Minh hiện đang xin điều chỉnh quy mô gấp 3 lần lên 3 triệu tấn sản phẩm/năm. Tháng 8/2018, UBND tỉnh Quảng Ninh có văn bản chấp thuận cho Công ty TNHH Quan Minh chuyển hình thức thuê đất trả tiền hàng năm sang trả 1 lần cho cả thời gian thuê.

Mới đây nhất, ngày 24/5/2019, Bộ Tài nguyên Môi trường cấp giấy phép khai thác khoáng sản số 1289 cho Công ty TNHH Quan Minh về khai thác cát trắng silic tại xã Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn. Khu vực khai thác rộng 17,27km2, thời hạn khai thác lên đến 14 năm và 5 tháng.

Cùng ngày, Bộ Tài nguyên Môi trường cũng cấp giấy phép khai thác khoáng sản số 1288 cho Công ty TNHH TM Tân Lập về khai thác cát trắng silic tại xã Minh Châu, huyện Vân Đồn. Khu vực khai thác rộng 1,81km2, thời hạn khai thác trong 7 năm 4 tháng.

Tuy nhiên, điều đáng nói, người dân xã đảo Quan Lạn (huyện Vân Đồn) hiện đang rất bức xúc trước tình trạng hút cát tràn lan tại khu vực biển đảo Phượng Hoàng, Ngọc Vừng của Công ty TNHH Quan Minh.

Theo phản ánh của người dân xã đảo Quan Lạn (Vân Đồn, Quảng Ninh), nhiều năm qua, họ thường xuyên phải chứng kiến những con tàu hút cát công suất lớn có sức chứa tới hàng trăm mét khối, vươn vòi rồng, hút cát bất chấp, không tuân thủ chỉ giới và phạm vi được cấp phép khai thác cát. Những con tàu này đều thuộc sở hữu của Công ty TNHH Quan Minh này đang ngày đêm rút ruột biển tại khu vực biển đảo Phượng Hoàng, Ngọc Vừng.

Theo người dân nơi đây, Công ty TNHH Quan Minh khai thác cát tại đảo Phượng Hoàng đã diễn ra từ rất lâu. Do tình trạng khai thác cát diễn ra tràn lan, bừa bãi, thì người dân đã đồng loạt lên tiếng.

Với tình trạng khai thác cát diễn ra tràn lan, bừa bãi như hiện tại, nhiều người dân lo lắng mỗi khi thiên tai, bão lũ tràn về thì hậu quả rất khôn lường. Ông Đ., ngư dân hoạt động nhiều năm ở ngư trường này, cho biết: “Người dân chúng tôi nhiều năm nay mất ăn, mất ngủ, mất cả nơi làm ăn với việc khai thác cát của Công ty TNHH Quan Minh”.

Được biết, các dự án nạo vét luồng tàu, khai thác cát của Công ty TNHH Quan Minh và Công ty TNHH TM Tân Lập từng bị rất nhiều lần đình chỉ để kiểm tra và rà soát. Cụ thể, tháng 6/2016 UBND tỉnh Quảng Ninh ra quyết định đình chỉ thi công, tận thu cát. Tuy nhiên, 2 doanh nghiệp này vẫn liên tục khai thác cát một cách rầm rộ, nhất là khu vực trước bến và luồng vào bến cảng Đồng Hồ, xã Quan Lạn. Tàu hút cát vẫn hoạt động liên tục, gây nhức nhối cho người dân. Trước đây, những tàu hút cát này hoạt động chủ yếu vào ban đêm và sáng sớm. Nhưng hiện nay, bất chấp dư luận, những con tàu này hút cát cả ban ngày.

Theo Quách Gia/Kinh tế Môi trường