Đồ chơi trẻ em trên 'chợ online': Không rõ nguồn gốc xuất xứ, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn

Nhộn nhịp đồ chơi trung thu trên "chợ online"

Mặc dù thời điểm Tết Trung thu đang cận kề nhưng do ảnh hưởng của dịch Covid-19, các giao dịch mua bán đồ chơi trẻ em theo phương thức truyền thống tại các cửa hàng, các khu chợ đồ chơi truyền thống bị hạn chế. Thậm chí, nhiều cửa hàng, khu chợ còn phải đóng cửa để đảm bảo an toàn phòng dịch.

Trước tình hình này, người tiêu dùng đang có xu hướng mua sắm đồ chơi trẻ em qua các kênh online (mạng xã hội Facebook, TikTok, Zalo, các sàn thương mại điện tử....). Trong đó, các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo là lựa chọn của phần đông người tiêu dùng.

Theo khảo sát của phóng viên, hiện nay, trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT), sản phẩm đồ chơi trẻ em khá phong phú, đa dạng về mẫu mã, chủng loại và giá thành. Ngoài những sản phẩm quen thuộc trên thị trường, một số sản phẩm được nhiều người tìm kiếm năm nay như trống phát nhạc, bộ đèn cánh bướm, đèn trung thu biết bay, đèn lồng lò xo phát sáng 7 màu, các con công, cá heo phát sáng... Các sản phẩm này có mức giá dao động từ 20.000 đến 100.000 đồng/chiếc.

Cụ thể, chỉ cần tra cứu từ khoá "mặt nạ trung thu" trên sàn Shopee, người tiêu dùng nhận được vô số kết quả liên quan. Các sản phẩm này có mức giá khá rẻ, chỉ từ 6.000 đồng. Tuy nhiên, những sản phẩm này đều không rõ thông tin về nguồn gốc xuất xứ, chất liệu, thậm chí là cảnh báo đối với trẻ nhỏ khi sử dụng.

Bên cạnh những sản phẩm mặt nạ bằng nhựa mềm đã xuất hiện trên thị trường từ trước đó, ngày nay, mặt hàng mặt nạ hoá trang hình thú nhiều con vật cho bé đang rất được ưa chuộng. Với giá thành từ 29.000 đến 35.000 đồng/chiếc, người tiêu dùng có thể sở hữu 1 chiếc mặt nạ hoá trang theo đúng mong muốn. Trong phần mô tả sản phẩm có nêu rõ mặt nạ được cấu thành từ nhựa PVC.

Theo tìm hiểu, PVC được coi là loại nhựa độc hại nhưng vẫn được sử dụng rộng rãi nhất trong các sản phẩm tiêu dùng trên thế giới, chỉ sau polyethylene. Nguyên nhân là bởi giá thành rẻ, tính chất dẻo dai, bền và trong suốt. PVC chứa nhiều hóa chất độc hại, trong đó có chì và DEHP, một loại phthalate được sử dụng làm chất làm mềm dẻo.

Để kiểm chứng về thông tin liên quan tới nguồn gốc sản phẩm đồ chơi trẻ em trên sàn Shopee, phóng viên đã click vào một quảng sản phẩm đồ chơi trẻ em trên sàn này. Điều đáng chú ý là khi kéo xuống phần mô tả sản phẩm, phóng viên không hề thấy có thông tin về nguồn gốc xuất xứ, chất liệu, đối tượng sử dụng hay những khuyến cáo cho các bậc phụ huynh về loại đồ chơi này. Tất cả những gì người tiêu dùng biết chỉ là tên, hình ảnh của sản phẩm, kèm theo đó có địa chỉ và số điện thoại của cơ sở kinh doanh.

Trao đổi với phóng viên, chị N.T.T (Hà Nội) chia sẻ, mặc dù kinh tế gia đình không mấy khá giả, nhưng muốn cho hai con bằng bạn bằng bè nên chị thường chọn cho con những món đồ chơi giá phải chăng như con thú nhựa có giá 15.000 đồng, 19.000 đồng…. Tuy nhiên, về chất lượng của đồ chơi thì bản thân chị không rõ bởi mua hàng theo tâm lý đám đông như những người xung quanh.

Còn anh Đ.V.T (Bắc Ninh) cho hay, anh có hai con nhỏ và các con rất thích đồ chơi. Năm nay do dịch bệnh Covid-19, để chuẩn bị quà trung thu cho các con, vợ chồng anh lựa chọn mua hàng trên trang TMĐT Shopee. Vì không nắm được nguồn gốc, xuất xứ nên anh thường hay lựa chọn các đồ chơi được làm bằng gỗ thay vì đồ nhựa sặc sỡ màu sắc. Tuy nhiên, vợ anh lại hay có xu hướng chọn đồ nhựa, một phần vì hình ảnh quảng cáo của sản phẩm có nhiều mẫu mã đa dạng, phần vì chúng có giá thành rẻ.

Thực tế cho thấy, sự đa dạng hoá các mặt hàng sản phẩm đồ chơi trẻ em cũng đã gây nên những khó khăn trong công tác quản lý, kiểm soát chất lượng hàng hoá.

Người dùng cần cẩn trọng

Theo cảnh báo của các chuyên gia về sức khoẻ, những món đồ chơi không rõ nguồn gốc xuất xứ có ảnh hưởng không tốt tới sức khoẻ của trẻ khi tiếp xúc trực tiếp. Nếu sử dụng trong thời gian dài, những chất này xâm nhập vào cơ thể bằng cách tiếp xúc qua da, đường miệng, hoặc thông qua đường hô hấp sẽ khiến trẻ dễ mắc các nguy cơ về ngộ độc, rối loạn chức năng hay vô sinh hoặc thậm chí có thể bị ung thư.

Về vấn đề này, bác sỹ Nguyễn Thị Hữu, Khoa nhi (Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức) cho biết, nhiều loại đồ chơi không rõ nguồn gốc thường được làm từ nhựa kém chất lượng, kim loại pha chì, rất độc hại khi dùng. Các cháu nhỏ thường có thói quen ngậm đồ chơi, nếu sử dụng trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ, có thể gây nên các căn bệnh về đường ruột, ho lao, viêm phổi. Vì vậy, đã có rất nhiều trẻ nhỏ bị dị ứng hay thậm chí là ngộ độc do dùng đồ chơi được làm bằng nhựa.

Còn theo các chuyên gia Viện hóa học Công nghiệp Việt Nam, nhựa được phân ra làm nhiều loại. Nhựa nguyên sinh thường độ an toàn cao, nhựa tái sinh ẩn chứa rất nguy hiểm nếu tiếp xúc gần với con người. Xét cho cùng, tất cả các loại nhựa dù nguyên sinh hay tái sinh khi tiếp xúc với nhiệt độ cao đều sản sinh ra chất độc hại.

Trong quá trình gia công nhựa, nhà sản xuất có thể đưa vào một số chất hóa dẻo, chất phụ gia. Đặc biệt, các sản phẩm có chứa chất hóa dẻo khi ở nhiệt độ cao sẽ thải ra chất độc hại gây ảnh hưởng sức khỏe con người như tim mạch, tuần hoàn máu hay thậm chí có thể gây ra bệnh tâm thần, ung thư…

Bên cạnh đó, các sản phẩm càng nhiều màu sắc thì tiềm ẩn nguy cơ độc hại càng cao. Nguyên nhân là do dung dịch tạo màu này là màu công nghiệp được tạo nên từ các loại hóa chất độc hại như crom, chì, thủy ngân… Đồ chơi bằng nhựa luôn có chất hóa dẻo phthalate, chất này dễ dàng rời bỏ chất gốc và dễ phân tán vào cơ thể nếu nó tiếp xúc với nhiệt độ nóng, khi trẻ ngậm đồ chơi hoặc qua đường hô hấp. Ngoài ra, phthalate có thể gây nguy cơ mắc các bệnh hen suyễn và dị ứng, nhất là đối với trẻ em.

Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo, người tiêu dùng cần thay đổi nhận thức và thói quen tiêu dùng, không vì ham mua đồ chơi rẻ mà làm ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Khi chọn đồ chơi cho con trẻ, phụ huynh nên lưu ý tới nhãn mác, xuất xứ, thành phần của sản phẩm. Đối với những sản phẩm được làm bằng nhựa, cần phải kiểm tra xem nó có chứa các kim loại nặng như asen, chì, thủy ngân,....gây hại cho trẻ hay không. Nên chọn các thương hiệu đồ chơi uy tín, chất lượng. Trong trường hợp sau khi tiếp xúc với các loại đồ chơi, trẻ có dấu hiệu chóng mặt, buồn nôn, mẩn ngứa,....phụ huynh cần ngừng ngay việc cho con chơi những món đồ chơi đó và cho trẻ đến các cơ sở y tế khám nếu các dấu hiệu không thuyên giảm, tránh các biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra.