Đưa nhãn hiệu hàng hóa vào hồ sơ mời thầu, Cục Hàng hải có đang 'ưu ái' cho nhà thầu?

sự tham gia của một số nhà thầu để tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu nhất định khác hay không?

Đưa thiết bị thi công “ngoài luồng” để thực hiện hợp đồng thi công

Khoản 3 Điều 65 Luật Đầu thầu về Hợp đồng quy định: Hợp đồng được ký kết giữa các bên phải phù hợp với nội dung trong Hồ sơ mời thầu (HSMT), hồ sơ yêu cầu, hồ sơ dự thầu (HSDT), hồ sơ đề xuất, kết quả thương thảo hợp đồng, quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.

Tuy nhiên, nhà thầu liên danh Thi công cơ giới - Indeco (được Tổng Công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc phê duyệt trúng thầu) đã không tuân thủ quy định về pháp luật đấu thầu khi thi công Gói thầu số 8: Thi công nạo vét đoạn kênh Hà Nam, Bạch Đằng, sông Cấm thuộc Công trình nạo vét duy tu luồng hàng hải Hải Phòng năm 2019. Đây là gói thầu với quy mô giá trị hàng chục tỷ đồng, sử dụng 100% vốn ngân sách nhà nước.

Gói thầu số 8: Thi công nạo vét đoạn kênh Hà Nam, Bạch Đằng, sông Cấm thuộc Công trình nạo vét duy tu luồng hàng hải Hải Phòng năm 2019. Gói thầu được tổ chức theo hình thức lựa chọn nhà thầu: Đấu thầu rộng rãi qua mạng trong nước; Phương thức đấu thầu: 01 giai đoạn/02 túi hồ sơ. Hình thức hợp đồng: Đơn giá cố định.

Gói thầu trên có 01 nhà thầu tham dự nộp Hồ sơ dự thầu (HSDT) là nhà thầu liên danh Thi công cơ giới - Indeco. Căn cứ HSDT, nhà thầu liên danh Thi công cơ giới – Indeco kê khai các thiết bị thi công bao gồm:

Các phương tiện thi công chính như: Tàu hút bụng HB 02, Máy đào gầu dây TCCG-88 (HP 4500), Sà lan VMS-N01 (HP 3469), Sà lan SG.7946, Máy đào gầu dây SG.6015, Tàu hút bụng HB 88, Máy đào gầu dây TCCG01 (HP 3465), Sà lan VMS-N02 (HP 3472), Sà lan HB Hải Thịnh 08 (HP 3424).

Các phương tiện dự phòng gồm: Sà lan Phương Nam 07 (HP 3415), Tàu hút bụng HB - 09, Tàu hút bụng Long Châu 02. Với các thiết bị huy động trên, nhà thầu liên danh Thi công cơ giới - Indeco được tổ chấm thầu đánh giá là “đáp ứng điều kiện về năng lực và kinh nghiệm”.

Căn cứ vào năng lực thiết bị thi công mà nhà thầu liên danh đề xuất tại HSDT nói riêng, ngày 25/07/2019, Tổng Công ty bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc phê duyệt nhà thầu liên danh Thi công cơ giới - Indeco trúng thầu gói thầu số 8 với giá trúng thầu 36.293.447.294 đồng. Thời gian thực hiện hợp đồng 89 ngày.

Tuy nhiên, trên thực tế, sau khi được Tổng Công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc phê duyệt trúng thầu, nhà thầu liên danh Thi công cơ giới - Indeco lại đưa thiết bị thi công không thuộc HSDT (mà nhà thầu đã kê khai huy động trước) để thi công gói thầu trên.

Cụ thể, nhà thầu liên danh Thi công cơ giới – Indeco bổ sung thiết bị tàu hút bụng Quê hương 09 (số đăng ký HP4325) – thời gian thi công dự kiến từ 20/11/2019 đến 31/12/2019; Ngoài ra, bổ sung tàu hút bụng Mỹ Dung 18 (số đăng ký SG-8056) – thời gian thi công dự kiến từ 25/12/2019 đến 31/12/2019.

Điều đáng nói, cả 2 phương tiện tàu hút bụng này lại không phải là thiết bị thi công được nhà thầu liên danh Thi công cơ giới – Indeco kê khai trong HSDT (bao gồm cả phần thiết bị thi công chính và thiết bị dự phòng).

Việc nhà thầu liên danh Thi công cơ giới – Indeco tự ý đưa thiết bị thi công không thuộc danh mục phương tiện thi công (bao gồm phương tiện chính thức và dự phòng) để thi công không chỉ vi phạm quy định pháp luật về đấu thầu mà còn đi ngược quy định về tiêu chuẩn đánh giá HSDT tại HSMT gói thầu 08 do Tổng Công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc phê duyệt trước đó.

Tiêu chuẩn đánh giá HSDT quy định tại HSTM (phần đánh giá năng lực thiết bị thi công) quy định rất rõ: “Ngoài các phương tiện, thiết bị thi công chủ yếu dự kiến huy động để thực hiện gói thầu nêu trên, nhà thầu phải có các phương tiện thi công dự phòng thuộc HSDT để thực hiện gói thầu trong trường hợp phương tiện thi công chủ yếu gặp sự cố, có khối lượng phát sinh tăng ngoài khối lượng tại E-HSMT hoặc cần huy động bổ sung khi có yêu cầu của chủ đầu tư”.

Ngoài ra, theo thông tin mà chúng tôi có được, HSDT của nhà thầu liên danh Thi công cơ giới - Indeco có dấu hiện gian lận khi kê khai sử dụng thiết bị tàu hút bụng HB 02 phục vụ thi công gói thầu số 08 trong khi phương tiện này đang thi công được huy động cho công trình nạo vét duy tu luồng hàng hải Thuận An năm 2019.

Điều mà dư luận khó hiểu vì sao Tổng Công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc lại không làm rõ vấn đề trên khi đánh giá HSDT của nhà thầu liên danh trên.

Trong khi đó, tại tiêu chuẩn đánh giá HSDT quy định tại HSMT do Tổng công ty phê duyệt yêu cầu: Nhà thầu phải kê khai tình hình huy động, sử dụng thiết bị trong khoảng thời gian thi công dự kiến của gói thầu này (bao gồm cả việc tham gia dự thầu ở các gói thầu khác). Phương tiện thiết bị thi công chủ yếu của nhà thầu phải không tham gia thi công tại công trình khác có thời gian sử dụng phương tiện trùng một phần hoặc toàn bộ với thời gian thi công của gói thầu này. Nếu vi phạm nội dung này thì đánh giá là không đáp ứng yêu cầu của E-HSMT.

Cục Hàng hải đưa nhãn hiệu hàng hoá vào HSMT với “mục đích” gì?

Điểm i Khoản 6 Điều 89 Luật Đấu thầu 2013 nghiêm cấm việc đưa nhãn hiệu của hàng hóa trong HSMT với gói thầu mua sắm hàng hóa khi áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi.

Chỉ thị số 47/CT-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ cũng quy định, việc sử dụng xuất xứ, nhãn hiệu của hàng hóa trong HSMT với gói thầu mua sắm hàng hóa khi áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi là hành vi bị cấm trong đấu thầu. Tại Chỉ thị này, Thủ tướng nghiêm cấm việc nêu xuất xứ, nhãn hiệu, catalô của một số sản phẩm cụ thể để tham khảo, minh họa trong HSMT khi có thể mô tả được chi tiết hàng hóa theo đặc tính kỹ thuật, thiết kế công nghệ, tiêu chuẩn công nghệ của hàng hóa đó.

Khoản 2, Điều 12 của Nghị định 63/2014/NĐ-CP; mục c, Khoản 5, Điều 3 Thông tư 05/2015/TT-BKHĐT ngày 16/6/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng quy định rất rõ khi lập, thẩm định, phê duyệt HSMT gói thầu mua sắm hàng hóa. Theo đó, tổ chức, cá nhân: Không được đưa ra các điều kiện nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng như nêu nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa, kể cả việc nêu tên nước, nhóm nước, vùng lãnh thổ gây ra sự phân biệt đối xử...

Thế nhưng Gói thầu số 3: “Nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin của Cục Hàng hải Việt Nam để phục vụ cài đặt phần mềm dịch vụ công trực tuyến lĩnh vực hàng hải tham gia Cơ chế một cửa quốc gia”, Chủ đầu tư Cục Hàng hải Việt Nam lại nêu hàng loạt nhãn hiệu hàng hoá khi lập và phê duyệt HSMT gói thầu trên. Trong khi các yêu cầu kỹ thuật của hàng hoá chào thầu đã được quy định rất cụ thể tại HSMT.

Cụ thể, phần yêu cầu kỹ thuật của gói thầu, HSMT quy định: Đối với các loại máy chủ Proxy; máy chủ ứng dụng; máy chủ cơ sở dữ liệu; máy chủ backup: Chủng loại: HP DL380 Gen 10 8SFF CTO Server.

Đơn cử như đối với các loại máy chủ Proxy: Chủng loại: HP DL380 Gen 10 8SFF CTO Server: CPU Intel Xeon – Silver 4114; RAM: GBSingleRankx4 DDR4-2666; HDD: 1.2TB SAS 12G Enterprise 10K SFF; HPE Smart Array P408i-a SR Gen10.

Đối với các loại máy chủ ứng dụng: chủng loại: HP DL380 Gen10 8SFF CTO Server: CPU: 2 x Intel Xeon-Silver 4l 14; RAM: 2x32GBSingleRankx4DDR4-2666; HDD: 3 x 1.2T8 SAS 12G Enterprise 10K SFF (2.5in); HPE Smart Array P408i-a SR Genl0 (8 Internal Lanes/2GB Cache) 12G SAS Modular Controller… Như vậy, việc đưa nhãn hiệu hàng hoá chào thầu tại HSMT của Cục Hàng Hải có “mục đích” gì?

Theo một chuyên gia đấu thầu, ngay cả việc lập hồ sơ yêu cầu đối với chỉ định thầu, chào hàng cạnh tranh, theo hướng dẫn tại Mẫu số 05 (Bản yêu cầu báo giá) ban hành kèm Thông tư số 11/2015/TT-BKHĐT quy định chi tiết, trong yêu cầu về kỹ thuật không được đưa ra các điều kiện nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự canh tranh không bình đẳng. Cũng không được nêu nhãn hiệu khi có thể mô tả chi tiết hàng hóa theo đặc tính kỹ thuật, thiết kế công nghệ, tiêu chuẩn công nghệ. Với gói thầu mua sắm hàng hoá theo hình thức đấu thầu rộng rãi, nghiêm cấm việc đưa nhãn hiệu của hàng hóa trong HSMT (đã được quy định rất rõ trong Điều 89 Luật Đấu thầu).

Kết quả, nhà thầu trúng thầu: CTCP Đầu tư và Công nghệ Tân Hoàng Minh Phát. Giá đề nghị trúng thầu: 2.117.850.000 đồng. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi về tính minh bạch cũng như việc tuân thủ pháp luật nói chung, pháp luật đấu thầu nói riêng của Cục Hàng hải Việt Nam khi tổ chức đấu thầu gói thầu này.

Ngoài ra, theo tìm hiểu của phóng viên, thông số kỹ thuật hàng hoá trúng thầu và thông số kỹ thuật hàng hoá quy định tại yêu cầu kỹ thuật trong HSMT trùng nhau 100%.