Vừa qua, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp đã ký Văn bản số 5067/BNN-XD về việc công bố đánh giá năng lực nhà thầu tham gia các dự án đầu tư xây dựng do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) quản lý 6 tháng đầu năm 2021. Nội dung văn bản nêu rõ, hiện có 17 nhà thầu không đáp ứng yêu cầu và 2 nhà thầu chưa khắc phục xong các tồn tại từ kỳ đánh giá trước. Theo đó, Bộ NN&PTNT đưa ra quyết định tiếp tục tạm dừng (đối với nhà thầu chưa khắc phục tồn tại cũ) hoặc tạm dừng tham gia các gói thầu mới đối với các nhà thầu không đáp yêu cầu.
Bên cạnh đó, có 3 nhà thầu tư vấn thiết kế và 16 nhà thầu thi công bị “điểm mặt” tại phụ lục III kèm theo Văn bản 5067/BNN-XD. Các nhà thầu tư vấn thiết kế gồm Công ty TNHH MTV Tư vấn thiết kế và đầu tư xây dựng – BQP, Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng công trình thủy và Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng điện I (thực hiện gói thầu 7, trị giá 20,90 tỷ đồng).
Ngoài ra, còn có 16 nhà thầu thi công tên tuổi khác đang thực các gói thầu lên đến hàng chục tỷ đồng, thậm chí là hàng trăm tỷ đồng. Cụ thể, Công ty Cổ phần xây dựng Hoàng Thông, Công ty TNHH Hùng Tiến, Công ty Cổ phần xây dựng Pusco, Tổng Công ty xây dựng Lũng Lô, Công ty Cổ phần Xây dựng Minh Anh, Công ty TNHH MTV đầu tư xây dựng Vạn Tường, Công ty Xây dựng thủy lợi 04 – CTCP, v.v...
Đáng chú ý, Công ty Cổ phần Xây dựng Minh Anh (Công ty Minh Anh) thực hiện 3 gói thầu với tổng giá trị lên đến 125,21 tỷ đồng. Tuy nhiên, nhà thầu này đã không đáp ứng yêu cầu của một số gói thầu tiêu biểu như gói thầu số 27, Dự án Sửa chữa nâng cấp hệ thống thủy lợi Bắc Nam Hà do Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bắc Nam Hà làm Chủ đầu tư, có giá trị 54,4 tỷ đồng. Gói thầu số 07, thi công xây dựng công trình Dự án khu neo đậu tránh trú bão tàu cá Cửa Hội – Xuân Phố do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Hà Tĩnh làm chủ đầu tư với giá trị gói thầu là 52,94 tỷ đồng. Gói thầu 07-XL, Dự án hồ chứa nước IaMơr do Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 8 làm chủ đầu tư có giá trị 17,87 tỷ đồng. Chủ đầu tư đánh giá Công ty Minh Anh không đáp ứng yêu cầu tiến độ.
Tiếp theo đó, Công ty TNHH MTV đầu tư xây dựng Vạn Tường (Công ty Vạn Tường) thực hiện gói thầu XL7 và XL 11 có tổng giá trị 83,138 tỷ đồng. Nhà thầu đã bị chủ đầu tư là Ban Quản lý đầu tư xây dựng thủy lợi 7 ra quyết định tạm dừng đấu thầu theo Văn bản số 6447/BNN-XD ngày 18/9/2020. Tại thời điểm đó, nhà thầu này chưa hoàn thành gói thầu và liên tục bị nhắc nhở.
Qua đó, Bộ NN&PTNT chỉ đạo tiếp tục tạm dừng cho tham gia các gói thầu mới đối với Công ty Minh Anh và Công ty Vạn Tường cho đến khi có báo cáo của chủ đầu tư về việc đã khắc phục xong các tồn tại và báo cáo Bộ ra văn bản chấp thuận.
Đối với trường hợp nhà thầu liên danh Công ty Cổ phần Pusco và Công ty Cổ phần phát triển hạ tầng 116, nhà thầu này trúng gói thầu số 9, thi công xây dựng công trình thủy công và hạ tầng kỹ thuật, Dự án nâng cấp cảng cá Tắc Cậu, tỉnh Kiên Giang với tổng giá trị gói thầu 74,15 tỷ đồng. Tại dự án này, liên danh nhà thầu không đáp ứng được nhân lực, tiến độ thi công nên đã bị nhắc nhở, chấn chỉnh, yêu cầu giám sát chắt chẽ trong quá trình thực hiện hợp đồng. Nếu không có chuyển biến tích cực sẽ tạm dừng cho tham gia các gói thầu mới do Bộ quản lý.
Trong cùng diễn biến phải kể đến Dự án hồ chứa nước Cánh Tạng, tỉnh Hòa Bình do Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 1, tổng giá trị gói thầu lên đến 300,64 tỷ đồng có 3 nhà thầu thực hiện nhưng không đảm bảo yêu cầu là Công ty TNHH giải pháp BIM Hà Nội thực hiện gói thầu số 10, mô hình thông tin công trình (BIM). Công ty TNHH MTV đầu tư và xây dựng Hoàng Dân và Công ty Cổ phần Sông Đà 9 cùng thực hiện gói thầu số 17, thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị cụm công trình đầu mối. Cả 2 nhà thầu này đều không đáp ứng nhân sự chủ chốt và tiến độ.
Tình trạng này còn diễn ra tại Dự án hồ chứa nước Bản Mồng, tỉnh Nghệ An do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 làm chủ đầu tư. Nhà thầu Công ty Cổ phần máy và thiết bị thủy lực thực hiện gói thầu số 42 ( 55,1 tỷ đồng) đã không đáp ứng yêu cầu về tiến độ cung cấp xi lanh thủy lực. Tại ngói thầu số 36 (375,41 tỷ đồng) do Tổng Công ty xây dựng thủy lợi 04-CTCP thực hiện bị chủ đầu tư đánh giá không đáp ứng yêu cầu về tiến độ thi công đập phụ.
Chưa dừng lại ở đó, có tới 6 nhà thầu khác cũng không đáp ứng tiến độ thi công hoặc thiết bị thi công khi tham gia các dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 7 làm Chủ đầu tư. Ví dụ như Công ty cổ phần xây dựng Lũng Lô 2, Công ty Cổ phần xây dựng số 12, Công ty Cổ phần xây dựng và vật tư thiết bị 7 và Công ty TNHH Hùng Tiến, v.v...
Tại kỳ đánh giá năng lực nhà thầu 6 tháng năm 2021 còn cho thấy, có những dự án giá trị rất lớn, tổng chi phí lên đến 500 tỷ đồng được giao cho các đơn vị nhà thầu có tên tuổi, kinh nghiệm, nhân lực như Tổng Công ty xây dựng Lũng Lô và Công ty Cổ phần Sông Đà 5. Thế nhưng, những nhà thầu này cũng được đánh giá là có năng lực yếu, kém. Minh chứng cụ thể là tại gói thầu số 26, thi công xây lắp cụm công trình đầu mối Dự án hồ chứa nước sông Chò 1, tỉnh Khánh Hòa, do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 7 làm Chủ đầu tư.
Vì vậy, các nhà thầu trên đã được Bộ NN&PTNT nhắc nhở, chấn chỉnh, yêu cầu giám sát chặt chẽ trong quá trình thực hiện hợp đồng, nếu không chuyển biến thì Bộ sẽ tạm dừng cho tham gia các gói thầu mới do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý. Nếu vẫn không có chuyển biến tích cực hơn thì có thể phạt hợp đồng, điều chuyển khối lượng thực hiện giữa các nhà thầu (nếu là gói thầu được thực hiện bởi liên danh).
Trong trường hợp đã điều chuyển nhưng vẫn không đáp ứng về tiến độ, chất lượng thì sẽ phải báo cáo Bộ NN&PTNT cho phép chấm dứt hợp đồng và đề nghị đăng tải thông tin các nhà thầu không hoàn thành nghĩa vụ hợp đồng lên trang thông tin của Bộ và trên cổng thông tin đấu thầu quốc gia.