Bằng hình thức hợp tác, liên kết xây dựng khách sạn, văn phòng rồi thoái vốn, gần 6.300 m2 đất công ở trung tâm Sài Gòn bị biến thành đất của tư nhân.
Nội dung này được đề cập trong kết luận về sai phạm tại dự án bất động sản ở bốn lô đất số 33 Nguyễn Du và số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé (quận 1, TP HCM) vừa được Thanh tra Chính phủ gửi Thủ tướng.
 |
Cụ thể, năm 2010, UBND TP HCM giao 4 cơ sở nhà đất này cho Tổng công ty lương thực miền Nam (Vinafood 2) để lập thủ tục đầu tư dự án khách sạn, văn phòng, trung tâm thương mại, thời hạn giao đất 50 năm. Tuy nhiên, 5 năm sau đó dự án không thể triển khai do khó khăn tài chính.
Năm 2015, Vinafood 2 có chủ trương liên kết Công ty TNHH thương mại - quảng cáo - xây dựng địa ốc Việt Hân (Công ty Việt Hân) cùng khai thác mặt bằng. Ngày 12/11/2015, Vinafood 2 ký hợp đồng hợp tác với Công ty Việt Hân thành lập Công ty TNHH thương mại - xây dựng - dịch vụ Việt Hân Sài Gòn (Công ty Việt Hân Sài Gòn) để thực hiện dự án tại 4 khu đất này.
Theo đó, Công ty Việt Hân góp vốn 640 tỷ đồng vào Công ty Việt Hân Sài Gòn (chiếm 80% vốn), Vinafood 2 đóng góp 160 tỷ đồng (20% còn lại) bằng giá trị tài sản trên đất và một phần giá trị quyền sử dụng đất các khu đất nói trên. Tổng giá trị các khu đất được xác định là 730 tỷ đồng.
Ngày 25/11/2015, Vinafood 2 bán 4 khu đất này cho Công ty Việt Hân Sài Gòn. Đại diện Công ty Việt Hân Sài Gòn dùng chính số tiền góp vốn điều lệ tại công ty này trả cho Vinafood 2 (570 tỷ đồng là tiền tính từ giá trị quyền sử dụng 4 khu đất sau khi trừ 160 tỷ đồng góp vốn của Vinafood 2). Sau đó, Vinafood 2 chuyển nhượng phần vốn 160 tỷ đồng tại Công ty Việt Hân Sài Gòn cho Công ty Việt Hân. Thương vụ chuyển nhượng 4 khu đất công cho tư nhân hoàn tất.
Trong khi đó, 4 lô đất này năm 2008 được UBND thành phố phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất hơn 643 tỷ đồng. Cơ quan thanh tra ước tính tiền sử dụng đất của 4 khu đất vào năm 2015 hơn 1.979 tỷ đồng. Thanh tra Chính phủ xác định quá trình hợp tác triển khai dự án, Vinafood 2 đã bốn lần cố ý làm trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.
Doanh nghiệp này đã không lập phương án xử lý 4 cơ sở nhà đất theo Quyết định 09/2007 về sắp xếp đất công thuộc sở hữu nhà nước trình cấp thẩm quyền và Thủ tướng quyết định. Vinafood 2 tự ý hợp tác Công ty Việt Hân, không lập thủ tục liên kết, góp vốn trình Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Tài chính thẩm định trước khi báo cáo Thủ tướng.
Bên cạnh đó, UBND TP HCM, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nhiều lần có văn bản hướng dẫn, yêu cầu Vinafood 2 xây dựng phương án thoái vốn tại Công ty Việt Hân Sài Gòn, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt nhưng tổng công ty không chấp hành.
Sau khi bán xong 4 cơ sở nhà đất, nhận đủ tiền đất từ Công ty Việt Hân, Vinafood 2 mới báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, chấp thuận triển khai nhanh việc xử lý các cơ sở nhà đất tại 4 lô đất nhằm khắc phục thua lỗ trong kinh doanh.
Vinafood 2 cũng bị cáo buộc cố ý làm trái chỉ đạo của Thủ tướng khi không thực hiện lập phương án bồi thường, hỗ trợ, di dời 34 hộ dân sống tại các cơ sở nhà đất 33 Nguyễn Du, 34-36 Chu Mạnh Trinh trình cấp thẩm quyền phê duyệt.
Kết luận của TTCP cũng xác định Vinafood 2 và Công ty Việt Hân Sài Gòn lợi dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại 4 lô đất trên để vay vốn ngân hàng hàng nghìn tỷ đồng trái luật.
Theo đó, trong giai đoạn từ 2010 đến cuối năm 2015, Vinafood 2 không triển khai đầu tư dự án trên đất được giao như cam kết, chỉ sử dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BB971073 của các lô đất để vay 518 tỷ đồng từ Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) để bổ sung vốn kinh doanh thường xuyên cho 4 công ty thành viên, hạch toán phụ thuộc.
Sau đó, Công ty Việt Hân Sài Gòn mua lại 4 lô đất này. Kết quả kiểm tra của TTCP cũng chỉ rõ, Công ty Việt Hân Sài Gòn đã sử dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại 4 lô đất này lập dự án "khống" và lấy tên là “The Goldmark Preminum Tower” để thế chấp đảm bảo cho nhiều khoản vay vốn trực tiếp tại một số ngân hàng TMCP hoặc đảm bảo nghĩa vụ trả nợ cùng một lúc cho các pháp nhân khác thực hiện dự án khác, không liên quan đến 4 cơ sở nhà đất này để vay vốn và giải ngân trái pháp luật hàng nghìn tỷ đồng.
Trước khi tham gia hợp tác theo kêu gọi hợp tác của Vinafood 2, Công ty Việt Hân đã gửi hồ sơ liên quan gồm: báo cáo tài chính kiểm toán 02 năm liên tiếp (2014, 2015), xác nhận số dư Ngân hàng MSB (với số tiền gửi: 800 tỷ), hồ sơ năng lực Công ty bao gồm hồ sơ pháp lý và hồ sơ năng lực dự án đầu tư, thi công.
Thời điểm năm 2015, trước khi được mời tham gia hợp tác, Công ty Việt Hân đã mời Ban Lãnh đạo Vinafood 2 tham quan thực tế công trình tại Dự án GoldMark City mà Công ty Việt Hân đang triển khai xây dựng tại 136 Hồ Tùng Mậu, Hà Nội với quy mô 12,3ha. Khi đó, Dự án đã hoàn tất xây dựng phần thô và cất nóc 40 tầng và Chủ đầu tư đang trong quá trình hoàn thiện nội thất dự án. Vì vậy, với kinh nghiệm nêu trên Công ty Việt Hân hoàn toàn đáp ứng được năng lực kinh nghiệm thi công xây dựng đối với khu đất 33 Nguyễn Du, 34-36 và 42 Chu Mạnh Trinh với diện tích đất: 6.274,5 m2 và tầng cao tối đa là 24 tầng.
Mặt khác, theo khoản 2 điều 14 Nghị định 43/2014/NĐ – CP, điều kiện về năng lực tài chính để bảo đảm việc sử dụng đất theo tiến độ của dự án đầu tư, dự án trên khu đất 33 Nguyễn Du, 34-36 và 42 Chu Mạnh Trinh với diện tích đất: 6.274,5 m2 có tổng mức đầu tư dự kiến 2.500 tỷ đồng.
Trong khi, Vốn điều lệ Công ty TNHH Hai thành viên đăng ký: 800 tỷ. Công ty Việt Hân đã góp đủ 640 tỷ (tương đương 80% vốn điều lệ). Ngoài ra, Ngân hàng MSB đã có văn bản tài trợ vốn cho dự án.
Từ các sai phạm nghiêm trọng nói trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng giao UBND TP.HCM trực tiếp chỉ đạo, giám sát các đơn vị có liên quan thực hiện xử lý sai phạm và khắc phục hậu quả để thu hồi tài sản nhà nước bị thất thoát.
Giao UBND TP.HCM chỉ đạo Sở Tài nguyên – Môi trường thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BB971073 và thu hồi đất tại 4 cơ sở nhà đất nêu trên.
TTCP xác định trong quá trình hợp tác với nhà đầu tư tư nhân, chuyển đổi đất công thành đất tư, Vinafood 2 đã bốn lần cố ý làm trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.
Lần thứ nhất: Vinafood 2 không thực hiện lập lại phương án sắp xếp lại 4 cơ sở nhà, đất (số 33 Nguyễn Du, số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh) theo Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007 của Thủ tướng để trình các cơ quan có thẩm quyền thẩm định và trình Thủ trướng quyết định.
Lần thứ hai: Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chịu trách nhiệm toàn diện chỉ đạo Vinafood 2 trong việc lựa chọn đối tác đảm bảo đủ năng lực thực hiện dự án tại dự án bất động sản số 33 Nguyễn Du và số 34-36-42 Chu Mạnh Trinh.
Thế nhưng, Vinafood 2 lại tự ý liên kết hợp tác với Công ty Việt Hân, không lập thủ tục liên kết, góp vốn trình Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính thẩm định trước khi trình Thủ tướng quyết định.
Lần thứ ba: Mặc dù UBND TP HCM, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có rất nhiều văn bản hướng dẫn, yêu cầu Vinafood 2 phải xây dựng phương án thoái vốn góp tại Công ty Việt Hân Sài Gòn theo quy định, thế nhưng Vinafood 2 không thực hiện.
Trái lại, ngày 25/11/2015 Vinafood 2 lại thực hiện chuyển nhượng 4 cơ sở nhà, đất nói trên cho Công ty Việt Hân Sài Gòn. Đại diện Công ty Việt Hân Sài Gòn đã dùng chính số tiền góp vốn điều lệ trong công ty để mua 4 cơ sở nhà, đất là tài sản do Vinafood 2 đang được giao quản lý để thực hiện dự án theo Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007 của Thủ tướng.
Sau khi bán xong 4 cơ sở nhà đất, nhận đủ tiền đất từ Công ty Việt Hân, Vinafood 2 mới báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chấp thuận cho triển khai nhanh việc xử lý các cơ sở nhà đất tại 33 Nguyễn Du và 34-36-42 Chu Mạnh Trinh nhằm khắc phục thua lỗ trong hoạt động kinh doanh.
Lần thứ tư: Vinafood 2 không thông báo cho UBND Quận 1 (TP HCM) biết việc đã chuyển nhượng toàn bộ 20% góp vốn của Công ty tại Công ty Việt Hân Sài Gòn là 160 tỉ đồng cho Công ty Việt Hân. Vinafood 2 đã không thực hiện lập phương án bồi thường, hỗ trợ di dời 34 hộ dân đang sinh sống tại 3 cơ sở nhà 33 Nguyễn Du và 34-36 Chu Mạnh Trinh trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Trên danh nghĩa của Vinafood 2, nhưng bản chất là để phục vụ cho Công ty Việt Hân. Việc này là sai thẩm quyền, sai về nội dung, hình thức, đối tượng và trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng tại Văn bản số 9405/VPCP-KTTH ngày 7/11/2013 và Văn bản số 1647/VPCP-V.I ngày 15/9/2015...
NHÓM PV (T/H)/ Sở hữu trí tuệ
