Ngày 28/4/ 2021, Tòa án Nhân dân tỉnh Nam Định đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, tuyên án ông Lê Văn Mạnh (Bí thư - Trưởng ban dồn điền đổi thửa thôn Dinh Tần, xã Yên Bằng, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định) 18 tháng tù cho hưởng án treo và ông Lê Xuân Trường (Trưởng thôn – Phó ban dồn điền đổi thửa thôn Dinh Tần) 18 tháng tù giam.
Theo hồ sơ vụ án, vào những năm 2012, 2013, 2014 tại thôn Dinh Tần, xã Yên Bằng, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định đã tiến hành các bước để thực hiện dồn điền đổi thửa theo Kế hoạch số 45/KH-UBND ngày 30/08/2011 của UBND Tỉnh Nam Định và Chỉ thị số 03/CT-HU ngày 22 tháng 09 năm 2011 của Ban Thường vụ Huyện ủy; Kế hoạch số 310/KH-UBND ngày 23 tháng 9 năm 2011 của UBND huyện Ý yên về việc thực hiện dồn điền đổi thửa trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Ý Yên.
Sau khi nhận được chỉ đạo của UBND xã Ý Yên, thôn Dinh Tần đã bầu ra ban dồn điền đổi thửa gồm 12 người trong đó ông Lê Văn Mạnh - Bí thư chi bộ là Trưởng ban và ông Lê Xuân Trường - Trưởng thôn làm Phó ban. Tuy nhiên khi họp bà con trong thôn để thuyết phục mọi người dồn điền đổi thửa thì mọi người yêu cầu phải làm thủy lợi nội đồng (TLNĐ) trước khi làm dồn điền đổi thửa, kinh phí của làm TLNĐ sẽ do bà con trong thôn đóng góp sau khi làm TLNĐ xong.
Sau khi báo cáo, UBND xã nội dung các cuộc họp về việc DĐĐT. Được sự chỉ đạo của ban DĐĐT xã Yên Bằng, ông Mạnh và ông Trường đã thuê ông Đỗ Văn Quý là doanh nghiệp trong thôn đứng ra làm TLNĐ. Khi ông Đỗ Văn Quý đã làm TLNĐ thì các cuộc họp dân sau đó không thống nhất được số tiền các hộ phải đóng góp là TLNĐ mà thống nhất lấy thửa ruộng rộng 2331m2 sát đường quốc lộ 10 (gần cầu Non Nước) để bà con trong thôn đóng góp lấy kinh phí trả tiền làm TLNĐ.
Ngày 07/01/2014, tại nhà Văn Hóa thôn Dinh Tần, sau khi các hộ dân đưa ra mức tiền đóng góp làm TLNĐ khác nhau (ông Trí sinh năm 1947 trả 700tr; bà Ky sinh năm 1956 trả 870 triệu; bà Hạ sinh năm 1960 trả 850 triệu; ông Toán sinh năm 1962 trả 910 triệu; bà Nhiên sinh năm 1965 trả 900 triệu; bà Xuyên sinh năm 1962 trả 800tr, ông Quý trả 1,1 tỉ), ban DĐĐT thôn, đại diện ban DĐĐT xã Yên Bằng cùng 143 hộ dân đã thống nhất cho ông Đỗ Văn Quý nhận gọn diện tích ruộng rộng 63m, sâu 37m sát đường 10 với diện tích 2331m2 với điều kiện ông Quý ủng hộ thôn 1,1 tỉ đồng để thôn Dinh Tần làm TLNĐ và một số việc phục vụ sản xuất nông nghiệp và yêu cầu các hộ đăng ký có trách nhiệm đóng góp tiền vào hồi 19h ngày 08/01/2014.
Tuy nhiên, sau khi nhận được báo cáo về việc này, UBND xã Yên Bằng đã có thông báo số 03/TB-UBND ngày 07/01/2014 do ông Lê Thanh Bình chủ tịch xã ký với nội dung: “Dừng việc thu tiền diện tích tự nhận ủng hộ để làm đường giao thông nội đồng” và ngày 08/01/2014 UBND huyện Ý Yên đã có thông báo số 04/TB-UBND chỉ đạo thực hiện công tác DĐĐT và chỉ đạo không được đấu vị trí canh tác thuận lợi để lấy kinh phí xây dựng giao thông thủy lợi.
 |
| Biên bản cam kết không thu tiền trái quy định trong dồn điền đổi thửa (BL 160, BL 161) |
Sau khi nhận được chỉ đạo của cơ quan cấp trên ban chỉ đạo DĐĐT thôn Dinh Tần đã xin ý kiến của UBND xã Yên Bằng. Ngày 09/01/2014, UBND xã Yên Bằng đã triệu tập ban DĐĐT thôn Dinh Tần cùng ông Đỗ Văn Quý lên UBND xã. Tại đây với đầy đủ các thành phần lãnh đạo của UBND xã cùng các ban nghành đoàn thể trong xã đã lập: “Biên bản cam kết của hộ tự nhận ruộng” với nội dung giao cho gia đình ông Đỗ Văn Quý là hộ tự nhận ruộng diện tích ngang 63m, sâu 37,5m = 2362m2. Sau khi được nhận gia đình cam kết dùng làm đất trồng lúa 2 vụ và không tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng.
Sau đó, cùng ngày cũng tại UBND xã Yên Bằng, với các thành phần tham gia như biên bản nói trên thì UBND xã Yên Bằng tiếp tục lập một Bản cam kết với nội dung không thu bất kỳ khoản tiền nào của hộ tự nhận ruộng vị trí canh tác thuận lợi và không thu tiền hệ số K trái quy định của huyện Ý Yên.
Sau đó ngày 14/01/2021, ban DĐĐT thôn Dinh Tần đã tổ chức gắp thăm ruộng, có khoảng 20 hộ nhận gọn không phải gắp thăm, trong đó có gia đình ông Quý.
 |
| Bản cam kết của hộ tự nhận ruộng (BL 162) |
Dựa vào kết quả gắp thăm và các văn bản ngày 9/01/214, chiều ngày 14/01/2021, ông Mạnh và ông Trường đại diện ban DĐĐT đã ký Biên bản thỏa thuận với Đỗ Văn Quý với nội dung ông Quý ủng hộ cho thôn Dinh Tần một công trình thủy lợi trị giá 1,1 tỉ đồng, do gia đình ông Quý tự thi công công trình. Thời gian thi công từ 20/01/2014 đến 20/02/2014.
Sau đó, ban DĐĐT thôn Dinh Tần là ông Nguyễn Văn Khanh - người nhập vào máy tính cho kết quả gắp thăm ruộng của thôn Dinh Tần thấy diện tích 326m2 đất tại khu vực cánh đồng Đanh Vương Gồ chưa có ai nhận, tiếp giáp với phần ruộng của người bà con nhà ông Quý hiện đang nhờ ông Quý nhận ruộng thay và cày cấy hộ nên đã gọi cho ông Quý nói ông Quý nhận chỗ ruộng đó để cày cấy cho không phải bỏ đất hoang..
Sau khi có kết quả gắp thăm ruộng thì một số hộ dân đã không đồng ý với kết quả bốc thăm, đã khiếu nại tố cáo đến UBND xã Yên Bằng và UBND huyện Ý Yên. Sau khi thanh tra kiểm tra lại quá trình làm DĐĐT của thôn Dinh Tần, UBND xã đã ban hành Kết Luận số 22/KL-UBND ngày 31/12/2014, trong đó thu hồi 1 phần đất giao thừa cho các hộ để tiến hành gắp thăm lại. Đồng thời tiến hành Kỷ luật ông Mạnh bằng quyết định kỷ luật số: 03/QĐ-ĐU ngày 12/02/2015 bằng hình thức Cảnh cáo và kỷ luật ông Trường bằng Quyết định số 226/QĐ-UBND ngày 24/12/2016 bằng hình thức Cảnh cáo.
Sau đó ngày 07/01/2021, cơ quan cảnh sát điều tra công an tỉnh Nam Định đã khởi tố ông Lê Văn Mạnh và ông Lê Xuân Trường với tội danh “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo điều 281 BLHS sửa đổi 2009, bắt tạm giam ông Lê Xuân Trường với thời hạn 03 tháng để điều tra. Ngày 25/01/2021 cơ quan cảnh sát điều tra công an tỉnh Nam Định đã ban hành Kết luận số 09/KLĐT kết luận các ông Mạnh, Trường đã phạm tội như trên và chuyển Viện Kiểm sát tỉnh Nam Định để truy tố.
Sau đó ngày 19/02/2021, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Nam Định đã ban hành Cáo trạng số 15/CT-VKS-P3 truy tố ông Lê Văn Mạnh và ông Lê Xuân Trường đã có động cơ vụ lợi cho tập thể, với mục đích cần tiền để làm giao thông thủy lợi nội đồng thôn Dinh Tần, đã lợi dụng chức vụ quyền hạn làm trái công vụ, vi phạm các quy định trong công tác dồn điền đổi thửa, gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà Nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Với hành vi nhận 01 công trình thủy lợi của hộ nhà ông Đỗ văn Quý trị giá 1,1 tỉ đồng giao đất trái phép cho nhà ông Quý 2331m2 đất (nhận gọn) và 326m2 đất chưa có ai nhận, gây thất thoát cho nhà nước 132,850,000đ (một trăm ba mươi hai triệu tám trăm năm mươi ngàn). Đây là số tiền do Hội đồng Định giá tố tụng hình sự Nam Định định giá. Từ đó, cơ quan VKSND tỉnh Nam Định truy tố ông Lê Văn Mạnh và ông Lê Xuân Trường đã vi phạm khoản 1 điều 281 BLHS sửa đổi 2009.
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 28/04/2021, Luật sư Đỗ Trung Kiên – VPPLS Đỗ Trung Kiên & Cộng sự là luật sư bào chữa cho ông Lê Xuân Trường đã cho rằng, dù trong việc tiến hành DĐĐT, các bị cáo có những vi phạm nhất định và đã bị kỷ luật. Tuy nhiên, hành vi các bị cáo chưa đủ cơ sở để khởi tố bắt tạm giam và xét xử. Bởi lẽ, việc giao 2331m2 đất cho hộ ông Quý là được UBND xã giao bằng Biên bản ngày 09/01/2014, các ông Mạnh, Trường và ban dồn điền đổi thửa thôn Dinh Tần chỉ thực hiện theo các văn bản đó nếu vi phạm pháp luật thì phải là cấp xã chứ không phải những người bị khởi tố là ông Mạnh và ông Trường.
Hơn nữa, hiện nay việc dồn điền đổi thửa của thôn Dinh Tần vẫn chưa xong, tại phiên tòa ông Nguyễn Văn Tuấn là chủ tịch UBND xã Yên Bằng đại diện cho nguyên đơn dân sự đã trả lời HĐXX: “Hiện nay, UBND mới chỉ tạm giao cho các hộ dân tại thôn Dinh Tần quản lý đất ruộng và cày cấy theo diện tích mà các hộ dân đã gắp thăm vào ngày 14/01/2014 chứ chưa chính thức giao cho ai, hiện nay xã đã thành lập ban DĐĐT mới tại thôn Dinh Tần từ năm 2015 tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa làm xong việc DĐĐT”.
Mặt khác, diện tích đất 2231m2 mà Viện kiểm sát truy tố các ông Mạnh, Trường đã giao trái thẩm quyền cho ông Quý là diện tích đất ruộng trong hộ khẩu nhà ông Quý được nhận. Diện tích 362m2 đất thì tại phiên tòa đã được làm rõ là do ông Nguyễn Văn Khanh khi vào sổ kết quả bốc thăm ruộng đất đã thấy thừa ra thì có tạm giao cho hộ gia đình ông Quý nhận để cày cấy. Vậy, không đủ cơ sở để kết luận các ông Lê Văn Mạnh và ông Lê Xuân Trường đã phạm tội như Cáo trạng của VKS tỉnh Nam Định đã nêu.
Sau khi bản án được tuyên đã nhận được rất nhiều ý kiến bất bình từ bà con nhân dân trong thôn Dinh Tần cho rằng việc làm của ông Mạnh và ông Trường là làm lợi cho dân và sau khi ban DĐĐT giao đất cho hộ ông Quý cũng không ai khiếu nại tố cáo việc đó, không hiểu vì sao ông Mạnh và ông Trường lại bị bắt và bị xử phạt tù vì làm lợi cho dân.
Hiện nay các bị cáo đã kháng cáo lên Tòa án nhân dân Cấp cao Hà Nội, dư luận mong muốn Tòa án cấp phúc thẩm sẽ tuyên một bản án đúng người đúng tội.
T.Anh/SHTT
