Ngân hàng Việt đang trong tiến trình đạt chuẩn Basel II
Việc thực hiện tuân thủ theo các Hiệp ước Basel cho phép các ngân hàng đo lường và giám sát chặt chẽ những rủi ro, từ đó kiểm soát tốt hơn phản ứng nhanh và chủ động trong việc quản lí rủi ro. Điều này sẽ giúp tăng trưởng bền vững hơn, hỗ trợ tăng giá trị cho cổ đông.
Đồng thời, việc áp dụng các tiêu chuẩn này giúp cho các ngân hàng được xếp hạng tốt hơn và hoà nhập vào nền tài chính quốc tế.
Ý tưởng ban đầu về Basel I được bắt đầu từ những năm 1975 nhưng được chính thức ra mắt vào năm 1988, sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 1980 tại Mỹ khiến hàng loạt ngân hàng phá sản.
Basel I đã được triển khai và áp dụng trên khắp toàn cầu. Hiệp ước này được điều chỉnh, bổ sung theo thời gian để bù đắp những thiếu sót của những hiệp ước trước và ngày càng chặt chẽ hơn với những yêu cầu ngày càng cao.
Các ngân hàng trên thế giới đã bắt đầu áp dụng Basel từ rất sớm và hiện nay Basel III đã được áp dụng tại nhiều nước trên thế giới từ năm 2015 tại các nền kinh tế tài chính phát triển. Trong khi đó, Basel IV đang trong quá trình xây dựng và dự kiến là bản hợp nhất của Basel III sửa đổi và chuẩn mực kế toán IFRS 9.
Basel II là tiêu chuẩn gồm ba trụ cột chính: yêu cầu về vốn tối thiểu, đánh giá của cơ quan giám sát (tăng cường giám sát) và nguyên tắc thị trường.
Nhằm bắt kịp thông lệ quốc tế về quản trị rủi ro, các ngân hàng Việt cũng đang trong tiến trình "quá độ" lên Basel II.
Theo lộ trình xác định của các cơ quan quản lí, trong năm 2019 có khoảng 10 NHTM áp dụng Basel II theo phương pháp tiêu chuẩn (trụ cột 1 và 3) và từ năm 2023 tất cả các NHTM áp dụng Basel II theo phương pháp nâng cao cơ bản.
Theo Nghị quyết số 24 năm 2016 của Quốc Hội và Nghị quyết số 27 năm 2017 của Chính phủ: "Đến năm 2020, cơ bản các NHTM có mức vốn tự có theo chuẩn mực của Basel II, trong đó có ít nhất 12 - 15 NHTM áp dụng thành công Basel II theo phương pháp tiêu chuẩn trở lên".
NHNN đã lựa chọn 10 NHTM trong nước để thực hiện thí điểm Basel II. Đến nay, đã có 17 NHTM đăng kí áp dụng Thông tư 41 (Basel II) trước thời hạn gồm 15 NHTM trong nước và 2 ngân hàng 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam.
Cuộc chạy đua Basel II giữa các ngân hàng đang ngày càng trở nên gấp rút khi thời hạn áp dụng của Thông tư 41 đang tới gần. Một số ngân hàng đã về đích sớm trong khi nhiều ngân hàng khác vẫn đang trong quá trình xây dựng, trình duyệt. Sự khác biệt này đã tạo nên sự phân hoá rõ rệt trong hệ thống ngân hàng Việt Nam.
Điều đó được thể hiện trước hết qua quá trình tăng vốn bài toán khó giải của nhiều ngân hàng hiện nay. Để đáp ứng được hệ số an toàn vốn (CAR) - trụ cột đầu tiên của Basel II, các ngân hàng bắt buộc phải tăng vốn để nâng cao năng lực tài chính của mình.
Trong các năm gần đây, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống luôn ở mức cao nhưng vốn điều lệ các ngân hàng lại không tăng ở mức tương xứng.
Theo số liệu từ NHNN, đến cuối tháng 8/2019, vốn điều lệ của toàn hệ thống đạt 591.800 tỉ đồng (tăng 2,57% so với cuối năm 2018 và tăng 15,5% so với cuối năm 2017) trong khi tăng trưởng tín dụng tính đến 19/8 đã đạt khoảng 7,6%.
Vốn chủ sở hữu của toàn hệ thống đạt 856.100 tỉ đồng, tăng 12,3% so với cuối năm 2018 và 29,7% so với cuối năm 2017. Tỉ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) toàn hệ thống ở mức 11,9%.
Nhóm ngân hàng thương mại Nhà nước, hay còn gọi là Big4 là những ngân hàng cung ứng vốn nhiều nhất trong nền kinh tế cũng phải đối mặt với khó khăn từ tăng vốn.
Tuy nhiên mới chỉ có 11 ngân hàng được phê duyệt gồm 10 ngân hàng trong nước (Vietcombank, VIB, OCB, MBBank, VPBank, ACB, TPBank, Techcombank, MSB, HDBank và một ngân hàng nước ngoài là Shinhan Bank.
Bản Việt là ngân hàng thứ 12 được phép áp dụng chuẩn Basel II
Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bản Việt (Viet Capital Bank) vừa được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quyết định cho phép áp dụng Thông tư 41/2016/TT- NHNN về tỷ lệ an toàn vốn (Basel 2) trước thời hạn (theo quyết định số 2233/QĐ-NHNN ngày 25/10/2019). Theo đó, sau các ngân hàng có năng lực quản lý rủi ro cao đã được NHNN cho thí điểm và Shinhan Bank - ngân hàng nước ngoài đầu tiên triển khai, Ngân hàng Bản Việt là ngân hàng thứ 12 trong hệ thống ngân hàng chính thức áp dụng chuẩn Basel 2 sớm hơn thời hạn quy định.
 |
Ngay từ đầu năm 2017, ý thức được tầm quan trọng của công tác quản lý rủi ro, Ngân hàng Bản Việt đã thành lập Dự án triển khai quản trị rủi ro theo chuẩn mực Basel 2. Ngân hàng đã từng bước hoàn thành các hạng mục của lộ trình nhằm đảm bảo đáp ứng Basel 2 trước thời hạn.
Đồng thời, để đảm bảo tính khách quan và tuân thủ chặt chẽ các chuẩn mực, Ngân hàng đã hợp tác với đối tác tư vấn quốc tế là Công ty TNHH Thuế và Tư vấn KPMG (gọi tắt là KPMG) để xây dựng công cụ và kiểm định kết quả thực hiện.
Trong 9 tháng đầu năm, lợi nhuận sau thuế của Bản Việt đạt 67 tỉ đồng, giảm 42% so với cùng kì năm 2018, đây cũng là ngân hàng đầu tiên báo lãi giảm trong kì. Nguyên nhân chính khiến lợi nhuận ngân hàng sụt giảm là lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối giảm mạnh 84% xuống còn 19 tỉ đồng.
Tại thời điểm 30/9, tổng tài sản của VietCapitalBank đạt 48.019 tỉ đồng, tăng nhẹ so với đầu năm.Trong đó, dư nợ cho vay khách hàng đạt 32.562 tỉ đồng, tăng trưởng 10,9%; dự phòng rủi ro cho khách hàng tăng 21% lên 411 tỉ đồng. Tiền gửi khách hàng cuối tháng 9 đạt 34.231 tỉ đồng, tăng 2,2% so với đầu năm.
Việc được NHNN chấp thuận cho áp dụng trước thời hạn Thông tư 41 là sự ghi nhận rất lớn đối với nỗ lực của cả Ngân hàng Bản Việt và KPMG trong triển khai áp dụng các thông lệ quốc tế tiên tiến về quản trị rủi ro tại Ngân hàng Bản Việt.
Mộc Diệp (T.H)/ Sở hữu trí tuệ
