Chính phủ đã ban hành Nghị định 16/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022 về xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng. Nghị định này có hiệu lực ngay tại thời điểm ban hành với nhiều nội dung đáng lưu ý.
Phạt đến 60 triệu đồng nếu môi giới bất động sản mà không có chứng chỉ hành nghề
Khoản 1 Điều 59 Nghị định 16/2022/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 60 triệu đồng đối với hành vi kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản độc lập mà không có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ hành nghề hết thời hạn sử dụng theo quy định; Tẩy xóa, sửa chữa chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản làm sai lệch nội dung chứng chỉ; Cho mượn, cho thuê hoặc thuê, mượn chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản để thực hiện các hoạt động liên quan đến môi giới bất động sản.
Trước đây, tại khoản 1 Điều 58 Nghị định 139/2017/NĐ-CP, chỉ áp dụng mức phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng đối với những hành vi vi phạm về kinh doanh dịch vụ bất động sản nêu trên.
Mức phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 60 triệu đồng cũng áp dụng đối với hành vi tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản đồng thời vừa là nhà môi giới vừa là một bên thực hiện hợp đồng trong một giao dịch kinh doanh bất động sản.
So với quy định trước đây, Nghị định 16/2022/NĐ-CP đã bổ sung trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản đồng thời vừa là nhà môi giới vừa là một bên thực hiện hợp đồng.
Lưu ý, căn cứ điểm c khoản 3 Điều 4 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, mức phạt tiền đối với những hành vi vi phạm về kinh doanh dịch vụ bất động sản nêu trên áp dụng đối với cá nhân.
Trừ trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản đồng thời vừa là nhà môi giới vừa là một bên thực hiện hợp đồng sẽ áp dụng mức phạt trên đối với tổ chức, mức phạt tiền đối với cá nhân bằng ½ mức phạt đối với tổ chức.
Tăng nặng mức phạt hành vi xây nhà không có giấy phép xây dựng
Nghị định 16/2022/NĐ-CP đã tăng nhiều mức phạt tiền với hành vi xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng (với trường hợp phải có giấy phép xây dựng) hơn rất nhiều so với trước đây.
Cụ thể, phạt tiền từ 60 triệu đồng đến 80 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ. Trước đây quy định phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị.
Phạt tiền từ 80 triệu đồng đến 100 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác. Trước đây, Nghị định 139/2017/NĐ-CP quy định mức phạt tiền với hành vi này là từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng.
Phạt tiền từ 120 triệu đồng đến 140 triệu đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng. Trước đây, mức phạt tiền với hành vi này chỉ từ 30 triệu đồng đến 50 triệu đồng.
Ngoài ra, Nghị định 16/2022 cũng tăng mức xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép sửa chữa, cải tạo, di dời công trình và giấy phép xây dựng có thời hạn như sau: Phạt tiền từ 15 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ; Phạt tiền từ 25 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác; Phạt tiền từ 70 triệu đồng đến 90 triệu đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.
Tăng mức phạt với nhiều vi phạm trong sử dụng nhà chung cư
Nghị định 16/2022/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 40 triệu đồng với một trong các hành vi: Gây thấm, dột căn hộ chung cư không thuộc quyền sở hữu, quản lý, sử dụng của mình; Sử dụng màu sắc sơn, trang trí mặt ngoài căn hộ, nhà chung cư không đúng quy định về thiết kế, kiến trúc; Kinh doanh hàng hóa nguy hiểm gây cháy nổ, dịch vụ sửa chữa xe có động cơ hoặc dịch vụ giết mổ gia súc; Kinh doanh nhà hàng, karaoke, quán bar tại phần diện tích dùng để kinh doanh của nhà chung cư nhưng không đảm bảo yêu cầu về cách âm, phòng cháy, chữa cháy theo quy định; Hoạt động kinh doanh tại phần diện tích không dùng để kinh doanh của chung cư theo quy định. Mức phạt tiền trước đây là từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng
Phạt tiền từ 60 triệu đồng đến 80 triệu đồng với hành vi lấn chiếm không gian xung quanh, lấn chiếm các phần thuộc sở hữu chung hoặc lấn chiếm các phần thuộc sở hữu riêng của chủ sở hữu khác dưới mọi hình thức. Mức phạt tiền trước đây là từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng.
Mức phạt trên cũng áp dụng với hành vi tự ý thay đổi kết cấu chịu lực hoặc thay đổi thiết kế phần sở hữu riêng trong nhà chung cư; Sử dụng phần diện tích và các trang thiết bị thuộc quyền sở hữu, sử dụng chung vào sử dụng riêng. Mức phạt tiền trước đây là từ 30 triệu đồng đến 40 triệu đồng.
Nghị định 16/2022/NĐ-CP bổ sung quy định xử phạt với hành vi chiếm dụng nhà ở trái pháp luật và hành vi Sử dụng sai mục đích phần diện tích thuộc sở hữu chung hoặc phần diện tích làm dịch vụ trong nhà chung cư hỗn hợp. Mức phạt tiền của hai hành vi này là từ 60 triệu đồng đến 80 triệu đồng.
Quy định mới về xử phạt vi phạm về khởi công xây dựng công trình
Theo đó, phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng với một trong các hành vi: không gửi văn bản thông báo ngày khởi công (kèm bản sao giấy phép xây dựng, hồ sơ thiết kê xây dựng) cho cơ quan có thẩm quyền; không thông báo, thông báo cho cơ quan có thẩm quyền về thời điểm khởi công xây dựng hoặc có thông báo nhưng không gửi kèm hồ sơ thiết kế xây dựng với trường hợp được miễn giấy phép xây dựng…
Trừ trường hợp xây dựng nhà ở riêng lẻ, hành vi khởi công xây dựng công trình thiếu một trong các điều kiện: mặt bằng xây dựng để bàn giao toàn bộ hoặc từng phần theo tiến độ dự án; hợp đồng thi công xây dựng được ký kết giữa chủ đầu tư và nhà thầu; biện pháp bảo đảm an toàn, bảo vệ môi trường trong quá trình thi công xây dựng sẽ bị phạt từ 30 triệu đồng đến 50 triệu đồng.
Bên cạnh đó, biện pháp khắc phục hậu quả được áp dụng khi thiếu các điều kiện trên như buộc bàn giao mặt bằng xây dựng theo tiến độ dự án; buộc ký hợp đồng thi công xây dựng giữa chủ đầu tư và nhà thầu hoặc buộc có biện pháp bảo đảm an toàn, bảo vệ môi trường trong thi công xây dựng, tùy thuộc vào điều kiện còn thiếu.
