Hiện nay, để sử dụng tài khoản ngân hàng, người dân phải mang giấy tờ tùy thân ra tận nơi, chứ không thể xác thực online. Điều này rất khó khăn cho ngân hàng trong việc mở rộng khách hàng và cung ứng các dịch vụ ngân hàng số.
SMART eKYC - xu hướng phát triển tất yếu
Thay vì định danh khách hàng bằng gặp mặt trực tiếp, qua đối chiếu chứng từ giấy khá phiền phức, eKYC thực hiện định danh khách hàng bằng phương thức điện tử không cần gặp mặt trực tiếp nhờ sự hỗ trợ của các công nghệ tiên tiến như kiểm tra, đối chiếu thông tin cá nhân tức thì với cơ sở dữ liệu tập trung về danh tính người dùng, xác thực sinh trắc học (Biometrics Authentication), nhận diện khách hàng nhờ trí tuệ nhân tạo (AI),… giúp các ngân hàng, tổ chức tài chính tiết kiệm được thời gian, tiền bạc và nhân lực cho công tác này, đồng thời giúp khách hàng có trải nghiệm người dùng tốt hơn đối với dịch vụ ngân hàng.
Trên trang InfoMoney, Ông Ngô Văn Đức, Phó trưởng Phòng Giám sát các hệ thống thanh toán (Vụ Thanh toán, NHNN) thừa nhận, hiện có khoảng 63% người dân trưởng thành ở nước ta có tài khoản ngân hàng. Tuy nhiên, nhìn chung, khả năng tiếp cận ngân hàng truyền thống còn hạn chế, đặc biệt với đối tượng dân cư sinh sống tại nông thôn.
Trên thực tế, theo đánh giá của các ngân hàng thương mại, vẫn còn 2/3 dân số chưa thể tiếp cận dịch vụ ngân hàng, mà một trong những lý do là e ngại thủ tục rườm rà. Con số này có thể thay đổi rất nhanh, nếu NHNN cho phép áp dụng eKYC.
Theo đó, thay vì đích thân mang giấy tờ đến ngân hàng để hoàn thiện thủ tục như hiện tại, khách hàng chỉ cần thực hiện một số thao tác xác thực online.
Ông Phạm Tiến Dũng – Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã nhận định: “Nói đến Fintech là nói đến công nghệ, mà cái đầu tiên vướng ở tất cả các ngân hàng mà chúng tôi biết chính là KYC điện tử. Nếu không làm được eKYC, dù là phát triển trên mạng, nhưng với quy định hiện nay phải gặp mặt trực tiếp để xử lý, thì có thể chục nghìn người nhập hồ sơ vào lĩnh vực của ngân hàng, nhưng chỉ hàng trăm, nghìn người được xử lý bằng cách gặp mặt. Chúng ta sẽ bỏ lỡ nhiều cơ hội và không thể phát triển được”. (Trích dẫn từ bài viết trên báo Tri thức trẻ về Hội thảo “Ngân hàng & Fintech: Thách thức & Cơ hội” ngày 10/11/2017)
Được biết, mấy năm gần đây, các ngân hàng đã nhiều lần đề nghị NHNN cho phép ứng dụng eKYC, song đến nay, mới chỉ có TPBank được áp dụng thử nghiệm. Còn VietinBank, LienVietPostBank mới được chấp nhận áp dụng với một sản phẩm nhỏ và thông qua bên thứ ba. Thực tế, công nghệ đã cho phép áp dụng mà không có nhiều rủi ro, song NHNN vẫn còn lo ngại.
“NHNN vẫn chưa cho phép áp dụng eKYC rộng rãi. Tôi cho rằng, nên sớm áp dụng quy định này để thúc đẩy tài chính toàn diện, giúp khách hàng có thể tiếp cận dịch vụ ngân hàng một cách dễ dàng, thuận tiện. Hiện nay, công nghệ đã rất phát triển, nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng và ngân hàng ở Việt Nam hoàn toàn có thể xác thực bằng nhiều phương pháp như sinh trắc học, video clip… Vấn đề khó khăn nhất là các quy định pháp lý chưa cho phép”, ông Phạm Công Quỳnh Lân, Phó tổng giám đốc VietinBank chia sẻ với phóng viên Báo Đầu tư.
Có thể áp dụng eKYC từ đầu năm 2020?
Trước đề nghị của nhiều ngân hàng thương mại, NHNN thừa nhận, muốn phát triển ngân hàng số, việc cho phép khách hàng mở tài khoản từ xa rất quan trọng. Tuy nhiên, điều mà NHNN lo ngại là eKYC cũng tiềm ẩn rủi ro rất lớn, đặc biệt là rủi ro lừa đảo, gian lận, tấn công mạng…
Điều khó khăn nhất để áp dụng eKYC ở Việt Nam là dữ liệu chưa được chuẩn hóa, thiếu đồng nhất. Các đối tượng lừa đảo có thể lợi dụng tình trạng này để làm giả dữ liệu, nếu cho phép áp dụng eKYC. Tuy vậy, với xu thế giao dịch điện tử ngày càng phát triển, việc xây dựng và hoàn thiện các quy định về định danh và xác thực điện tử là đòi hỏi thực tế.
| |
| NHNN có thể nghiên cứu cho phép áp dụng thí điểm eKYC trên diện rộng. |
Ông Ngô Văn Đức cho hay, việc bắt buộc khách hàng hiện diện trực tiếp tại ngân hàng để xác thực là nhằm thực hiện quy định của Luật Phòng chống rửa tiền. Tuy nhiên, ông Đức cũng thừa nhận, quy định này không còn phù hợp với xu hướng của giao dịch điện tử. “NHNN đang làm đầu mối để sửa đổi quy định này theo hướng cho phép tổ chức tài chính và ngân hàng thương mại xác thực khách hàng từ xa thông qua công nghệ mới”, ông Đức cho hay.
Các ngân hàng thương mại đề xuất, NHNN có thể nghiên cứu cho phép áp dụng thí điểm eKYC trên diện rộng giới hạn ở một số hoạt động nhất định để đánh giá. Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn và đẩy nhanh tài chính toàn diện, Chính phủ nên cho phép ngân hàng thương mại truy cập hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Được biết, hệ thống cơ sở này đang được Bộ Công an tập trung xây dựng, dự kiến sẽ vận hành, khai thác vào năm 2020.
Theo Môi trường & Đô thị