Tại báo cáo gửi đại biểu Quốc hội trước phiên chất vấn tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc đánh giá kênh bán bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance) giúp hoạt động khai thác bảo hiểm đa dạng. Tuy nhiên, bancassurance cũng khiến thị trường phức tạp hơn và cần được chấn chỉnh.
Năm nay, Bộ Tài chính sẽ thanh tra 6 doanh nghiệp bảo hiểm, trong đó có hai đơn vị bán sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư với ngân hàng là Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Mirae Asset Prévoir và Công ty TNHH Bảo hiểm Cathay Life Việt Nam. Cùng với thanh tra, cơ quan quản lý sẽ xử lý nghiêm trường hợp phát hiện các đại lý bảo hiểm sai phạm.
Ngân hàng nào đang là đối tác tại Mirae Asset Prévoir và Cathay Life Việt Nam?
Theo giới thiệu trên website, tính đến thời điểm hiện tại, Công ty Bảo hiểm nhân thọ Cathay Life Việt Nam chỉ ký kết hợp tác với ngân hàng IVB (Ngân hàng Trách nhiệm hữu hạn Indovina - Indovina Bank Ltd. - IVB). Đây là ngân hàng liên doanh đầu tiên tại Việt Nam được thành lập ngày 21 tháng 11 năm 1990. Các bên liên doanh của IVB hiện nay là Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) và Ngân hàng Cathay United (Cathay United Bank – CUB) của Đài Loan. Số lượng IVB bán ra trong năm 2023 là 33 hợp đồng, Chiếm 0,05% doanh thu của công ty vào năm 2023.
Cathay Life Việt Nam thành lập vào 7/2008 với số vốn điều lệ ban đầu là 60 triệu USD. Tính đến hết năm 2022, Cathay Life Việt Nam có 150 văn phòng kinh doanh trên toàn quốc. Tăng vốn điều lệ lên 690 triệu USD.
Theo số liệu mới nhất tại báo cáo tài chính bán niên, 6 tháng đầu năm 2023, Cathay Life Việt Nam mang về hơn 853 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế trong khi cùng kỳ 2022 chỉ đạt hơn 475 tỷ đồng.
Đối với Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ Mirae Asset Prévoir là thành viên của Công ty bảo hiểm nhân thọ Mirae Asset (Hàn Quốc) và Tập đoàn Prévoir (Pháp). Theo số liệu mới nhất tại báo cáo tài chính bán niên, quý 2/2023, Mirae Asset Prévoir ghi nhận doanh thu thuần hoạt động kinh doanh bảo hiểm đạt hơn 319 tỷ đồng, giảm 9% so với cùng kỳ; tổng chi phí hoạt động kinh doanh bảo hiểm giảm tới 59% xuống còn hơn 106 tỷ đồng, các khoản chi phí khác cũng giảm mạnh giúp công ty bảo hiểm nhân thọ này lãi sau thuế hơn 149 tỷ đồng, tăng gấp hơn 9 lần so với cùng kỳ.
Theo giới thiệu trên website, Mirae Asset Prévoir và ngân hàng An Bình - ABBank đã ký hợp đồng hợp tác phân phối các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ liên kết ngân hàng năm 2007; Năm 2008, công ty bảo hiểm này cùng ngân hàng Tiên Phong - TPBank đã thỏa thuận hợp tác phân phối các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ liên kết ngân hàng. Sau đó, Mirae Asset Prévoir và ngân hàng Hàng hải - MSB cũng đã cùng thỏa thuận hợp tác phân phối các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ liên kết ngân hàng năm 2015.
Tháng 12/2021, Mirae Asset Prévoir và ngân hàng Việt Á - VietABank hợp tác độc quyền phân phối sản phẩm bảo hiểm nhân thọ. Trong giai đoạn hợp tác, Mirae Asset Prévoir và VietABank sẽ cùng thực hiện nhiều chương trình ưu đãi đặc biệt cho khách hàng khi mua mới các sản phẩm bảo hiểm của Mirae Asset Prévoir qua mạng lưới phân phối của VietABank, đồng thời hai bên sẽ phối hợp chặt chẽ để nghiên cứu, thiết kế và cung cấp trọn bộ các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ, sức khỏe, đầu tư… phục vụ nhu cầu của tất cả các phân khúc khách hàng tại Việt Nam.
Thực tế, bán bảo hiểm qua kênh ngân hàng (bancassurance) từng là một nguồn thu lớn với các nhà băng. Đơn cử tại TPBank, những năm 2008 -2010, thu từ kinh doanh và dịch vụ bảo hiểm năm chỉ mang về vài chục tỷ đồng (năm 2008 đạt hơn 28,6 tỷ đồng, năm 2009 đạt 40 tỷ đồng), sau 12 năm con số này đã tăng lên mức hơn 955 tỷ đồng vào năm 2021, tăng tới 66% so với năm 2020. Tuy nhiên, đến năm 2022 giảm còn hơn 876 tỷ đồng và đến năm 2023, thu từ kinh doanh và dịch vụ bảo hiểm giảm tới 57% so với năm 2022 chỉ mang về hơn 377 tỷ đồng.
Theo Bộ Tài chính, trong hai năm qua, 10 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ bán sản phẩm liên kết đầu tư đã bị thanh tra. Sau thanh tra, bộ này kiến nghị xử lý tài chính 21.000 tỷ đồng, xử phạt hành chính hai doanh nghiệp 310 triệu đồng.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đã áp dụng hình thức xử phạt bổ sung, gồm đình chỉ hoạt động ký kết hợp đồng bảo hiểm mới khai thác qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có thời hạn; biện pháp khắc phục hậu quả: khôi phục lại tình trạng ban đầu đối với hành vi vi phạm.
Theo Bộ Tài chính, tính đến cuối năm 2023, các doanh nghiệp bảo hiểm đã đầu tư trở lại nền kinh tế với tổng số tiền ước đạt 762.580 tỷ đồng và chi trả quyền lợi bảo hiểm ước đạt 86.376 tỷ đồng. Tổng tài sản các doanh nghiệp bảo hiểm ước đạt 913.308 tỷ đồng, tăng 11,12% so với năm 2022.
