Thúc đẩy phát triển khu công nghiệp sinh thái
Tại hội thảo “Phát triển khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam: Chính sách và giải pháp thực hiện” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Tổ chức phát triển Công nghiệp Liên Hợp Quốc (UNIDO) tổ chức ngày 15/9/2022, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đã được xác định là một trong những phương hướng, nhiệm vụ trong Chiến lược phát triển KTXH 10 năm 2021-2020.
Đối với các khu công nghiệp và khu kinh tế, tinh thần đẩy mạnh quá trình xanh hoá và phát triển bền vững đã được Đảng và Chính phủ cụ thể hoá thành những văn bản quan trọng.
Ghi nhận vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc đánh giá, các khu công nghiệp, khu kinh tế đã tạo việc làm, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu nhập, đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đổi mới công nghệ, thúc đẩy hội nhập, cải thiện vị thế Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Theo Thứ trưởng Bộ KH&ĐT, từ năm 2015 đến 2019, Bộ KH&ĐT đã phối hợp với UNIDO, SECO và các nhà tài trợ khác triển khai thí điểm mô hình KCNST tại Ninh Bình, Đà Nẵng và Cần Thơ. Theo đó, đã có trên 72 doanh nghiệp thực hiện hơn 900 giải pháp tiết kiệm năng lượng và sản xuất sạch hơn, tiết kiệm 76 tỷ đồng/năm và huy động được khoảng 207 tỷ đồng từ khu vực tư nhân, cắt giảm được 32 Kilo tấn khí CO2 hằng năm, bước đầu đem lại hiệu quả về mặt kinh tế, xã hội và môi trường.
Với 403 khu công nghiệp đang hoạt động, việc thúc đẩy phát triển khu công nghiệp theo hướng sinh thái sẽ huy động nguồn lực lớn từ khu vực tư nhân cho các giải pháp công nghiệp xanh, đảm bảo an ninh năng lượng, đóng góp đáng kể vào nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu của Việt Nam, thúc đẩy tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, thể hiện quyết tâm chính trị của Chính phủ Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết phát triển bền vững.
Trong giai đoạn 2020 - 2023, Chính phủ Thuỵ Sỹ tiếp tục hỗ trợ 3 khu công nghiệp tại TP.HCM, Hải Phòng và Đồng Nai phát triển, chuyển đổi sang mô hình khu công nghiệp sinh thái theo khung quốc tế, là tiền đề để nhân rộng mô hình này trên cả nước.
Nhấn mạnh cam kết từ Chính phủ, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, tại Báo cáo tổng kết 30 năm phát triển khu công nghiệp, khu kinh tế của Bộ KH&ĐT, Chính phủ đã đồng ý về mục tiêu chuyển đổi các khu công nghiệp theo hướng sinh thái.
"Đến năm 2030 sẽ có từ 40 đến 50% địa phương có kế hoạch chuyển đổi các khu công nghiệp hiện hữu sang khu công nghiệp sinh thái và 8% - 10% địa phương có định hướng xây dựng khu công nghiệp sinh thái mới từ bước lập quy hoạch xây dựng và định hướng ngành, nghề thu hút đầu tư. Việc quan tâm xây dựng mới khu công nghiệp sinh thái được thực hiện đồng thời với việc chuyển đổi khu công nghiệp truyền thống sang khu công nghiệp sinh thái”- Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc cho hay.
Đối với định hướng phát triển các khu công nghiệp trong thời gian tới, theo ông Vũ Văn Hoan - Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, các khu chế xuất, khu công nghiệp đang hoạt động cần có những định hướng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tính toán chuyển đổi mô hình theo hướng hiệu quả hơn.
“Thành phố sẽ thí điểm xây dựng mới 1 khu công nghiệp sinh thái ngay từ đầu, gắn với công nghiệp 4.0 trên cơ sở lợi thế, điều kiện và khả năng thực hiện”- Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh thông tin.
Cần cơ chế chính sách phù hợp để phát triển
Nhận định mô hình khu công nghiệp sinh thái chỉ thực sự phát huy vai trò tích cực đối với với chiến lược phát triển bền vững của quốc gia khi được nhân rộng trên cả nước, Thứ trưởng KH&ĐT Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng, cần có các hỗ trợ về chính sách, công nghệ, tài chính, thông tin và cơ chế kết nối chặt chẽ giữa các cơ quan trong nước và tổ chức quốc tế.
Bên cạnh đó, cần có thêm các hướng dẫn về quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật của các Bộ ngành và hướng dẫn về kỹ thuật từ các chuyên gia trong nước, quốc tế, đặc biệt đối với các mạng lưới cộng sinh công nghiệp và giải pháp kinh tế tuần hoàn.
Ngoài ra, việc bổ sung chính sách ưu đãi về tài chính cho các khu công nghiệp sinh thái, doanh nghiệp sinh thái như miễn, giảm thuế, tiền thuê đất, ưu tiên vay vốn tín dụng… là cần thiết để khuyến khích doanh nghiệp tự thực hiện việc chuyển đổi và xây dựng mới khu công nghiệp sinh thái.
“Đặc biệt, chuyển dịch khu công nghiệp theo hướng xanh, bền vững muốn thành công cần phải có sự cam kết hỗ trợ về mặt tài chính/kỹ thuật thực sự từ các đối tác phát triển”- Thứ trưởng KH&ĐT Nguyễn Thị Bích Ngọc khẳng định.
Từ góc nhìn của UNIDO, bà Lê Thị Thanh Thảo- Trưởng đại diện UNIDO tại Việt Nam đánh giá cao định hướng và sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ Việt Nam trong việc phát triển khu công nghiệp sinh thái theo định hướng phát triển kinh tế và công nghiệp bền vững tại Việt Nam.
“Định hướng của Chính phủ Việt Nam về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, phát triển kinh tế theo chiều sâu, giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường, trong đó có thể nói mô hình khu công nghiệp sinh thái là minh chứng cụ thể cho những định hướng chính sách đúng đắn này”- bà Lê Thị Thanh Thảo khẳng định.
Tuy nhiên, để chuyển đổi từ khu công nghiệp truyền thống sang khu công nghiệp sinh thái và phát triển mới khu công nghiệp sinh thái thành công, các chuyên gia kinh tế cho rằng, khu vực tư nhân đóng vai trò vô cùng quan trọng, đòi hỏi Chính phủ Việt Nam cần có những cơ chế tạo thuận lợi, thu hút khu vực tư nhân tham gia phát triển mô hình này.
| Dự án “Triển khai khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam theo hướng tiếp cận từ Chương trình khu công nghiệp sinh thái toàn cầu” có tổng kinh phí là 1.821.800 đô la Mỹ, được triển khai thực hiện trong 03 năm tại 05 tỉnh/thành phố, gồm: thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Đồng Nai, Đà Nẵng và Hải Phòng, cụ thể tại các khu công nghiệp: Hiệp Phước, Trà Nóc 1&2, Amata - Biên Hoà, Hoà Khánh và Đình Vũ (Deep C). Dự án có mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh tế, môi trường và xã hội của ngành công nghiệp và lồng ghép quy định để phát triển mô hình khu công nghiệp sinh thái trong các cơ chế, chính sách có liên quan. |
