Hoạt động của VietinBank tồn tại nhiều hạn chế
Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) vừa có thông báo kết luận thanh tra Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank), trong đó chỉ ra những mặt tích cực, hạn chế và khuyết điểm của nhà băng này.
Theo kết luận thanh tra, trong giai đoạn 2020 – 2022, VietinBank tiếp tục khẳng định là một trong những ngân hàng đứng đầu trong lĩnh vực cung cấp các dịch vụ tài chính ngân hàng.
Tuy nhiên, hoạt động ngân hàng này vẫn còn để xảy ra một số nội dung tồn tại, hạn chế, khuyết điểm.
Ảnh minh họa
Trong đó, về hoạt động cho vay, bảo lãnh, L/C, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng chọn mẫu khách hàng cho thấy còn một số trường hợp chưa thực hiện đầy đủ, chặt chẽ một số nội dung về thẩm định và quyết định cho vay; về kiểm tra, giám sát vốn vay; về thẩm định cơ cấu lại thời hạn trả nợ; về hồ sơ tài sản bảo đảm; về phân loại nợ.
Ngoài ra một số nội dung cần lưu ý, tiềm ẩn rủi ro trong hoạt động cấp tín dụng của VietinBank như: cấp tín dụng đối với các khách hàng cá nhân vay vốn để đặt cọc mua bất động sản; cấp tín dụng đối với nhóm khách hàng liên quan; cấp tín dụng đối với các khách hàng thực hiện dự án BOT, BT; một số khách hàng cảnh báo rủi ro về tình hình tài chính, tiến độ dự án, nguồn thu trả nợ.
Về việc cơ cấu nợ hỗ trợ khách hàng do Covid-19, kiểm tra một số khách hàng theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước cho thấy, một số khách hàng còn tồn tại trong công tác phân loại nợ, một số khách hàng không thực hiện cơ cấu lại nợ theo Thông tư số 01/2020/TT-NHNN (đã được sửa đổi, bổ sung) của NHNN…
Về việc xử lý, thu hồi nợ xấu, nợ đã xử lý rủi ro (XLRR), trong năm 2020 và 2021, VietinBank chưa đạt 100% kế hoạch thu hồi nợ XLRR. Kiểm tra việc thu hồi nợ xấu, nợ XLRR cho thấy các biện pháp áp dụng trong thu hồi nợ của VietinBank chưa đạt hiệu quả trong việc đôn đốc thu hồi nợ và yêu cầu khách hàng thực hiện theo các cam kết với VietinBank.
Về hoạt động mua bán trái phiếu doanh nghiệp, kiểm tra hồ sơ cho thấy có một số khoản đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của VietinBank còn tồn tại về thẩm định và xét duyệt mua trái phiếu; về kiểm tra, giám sát khoản đầu tư trái phiếu; về hồ sơ tài sản bảo đảm. Hoạt động cung ứng dịch vụ mua bán trái phiếu doanh nghiệp cần có hướng dẫn cụ thể, thống nhất trong toàn hệ thống VietinBank để triển khai thực hiện.
Về hoạt động ký quỹ và quản lý tiền ký quỹ để đảm bảo cho các khoản thanh toán khác. Trong quá trình triển khai sản phẩm ký quỹ, một số chi nhánh còn sai sót, tồn tại sau: Chưa thực hiện theo quy định việc giao kêt hợp đông ký quỹ với một sô khách hàng; Một số hợp đồng ký quỹ chưa đầy đủ nội dung/nội dung chưa phù hợp; số tiền ký quỹ chưa đảm bảo,...
Về hoạt động quản lý ngoại hối, VietinBank cần có hướng dẫn cụ thể hơn trong hoạt động thanh toán và chuyển tiền, nhận tiền từ nước ngoài để có thể bao quát được các trường hợp phát sinh trong thực tế.
Tại một số Chi nhánh còn tồn tại, sai sót trong một sổ giao dịch mua bán, kinh doanh ngoại tệ; chuyển tiền, nhận tiền từ nước ngoài....
Việc thực hiện Phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020. Kết quả kiểm tra, còn một số nội dung chưa hoàn thành theo lộ trình phê duyệt tại Phương án như: Chưa đạt được mục tiêu tăng tỷ trọng thu nhập từ hoạt động dịch vụ trong tổng thu nhập; Chưa thoái vốn/giảm tỷ lệ sở hữu tại một số đơn vị; Chưa thực hiện đúng tiến độ lộ trình trong hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản; Chưa hoàn thành một số kiến nghị theo các KLTT, kiểm tra, kiểm toán.
Về hoạt động phòng, chống rửa tiền, thanh tra hoạt động phòng, chống rửa tiền tại Trụ sở chính và các Chi nhánh VietinBank còn một số tồn tại trong việc thực hiện nhận biết và cập nhật thông tin khách hàng; Việc phân loại khách hàng thuộc danh sách rủi ro chưa được cập nhật lên hệ thống AML hoặc cập nhật không đúng; Việc báo cáo thực hiện biện pháp trì hoãn giao dịch chưa kịp thời; Một số yêu cầu cung cấp thông tin, báo cáo giao dịch đáng ngờ chưa thực hiện đúng hạn; Có báo cáo giao dịch đáng ngờ chưa đầy đủ thông tin.
Về việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, thẻ tín dụng, việc cung ứng dịch vụ thanh toán. Về hoạt động mở và sử dụng tài khoản thanh toán: Một số hồ sơ mở tài khoản thanh toán chưa đầy đủ thông tin; Một số trường hợp chưa thay đổi thông tin khách hàng, kiểm tra, đối chiếu chứng từ; Một số TKTT có phát sinh số lượng giao dịch rất lớn, có nhiều dấu hiệu bất thường chưa được phát hiện, nhận diện kịp thời để đánh giá tăng cường.
Việc phát hành, sử dụng thẻ ngân hàng, giám sát đơn vị chấp nhận thẻ tại một số hồ sơ còn tồn tại trong việc thẩm định phát hành thẻ, kiểm tra, giám sát đơn vị chấp nhận thẻ, chưa điền đầy đủ thông tin trong hồ sơ mở tài khoản.
Về thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra và kết quả chỉnh sửa, khắc phục sau thanh tra theo quy định của pháp luật. Việc thực hiện khắc phục, chỉnh sửa sau thanh tra tại các kết luận thanh tra của Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng : VietinBank còn một số kiến nghị chưa hoàn thành.
Về hoạt động quản trị, điều hành, kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ. Hoạt động quản trị, điều hành và hệ thống kiểm soát, kiểm toán nội bộ đã được chú trọng, nhưng còn một số tồn tại như: đã ban hành nhưng chưa kịp thời một số quy định nội bộ; hệ thống kiểm soát nội bộ chưa kịp thời phát hiện và/hoặc có phát hiện nhưng chưa có biện pháp khắc phục triệt để một số tồn tại, sai sót đối với một số hoạt động được nêu tại phần kết quả kiểm tra nêu trên.
Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng cũng cho rằng việc thực hiện khắc phục, chỉnh sửa sau thanh tra tại các kết luận thanh tra của Cơ quan này chưa được VietinBank hoàn thành đối với một số nội dụng.
Nguyên nhân, kiến nghị và biện pháp xử lý
Thanh tra, giám sát Ngân hàng Nhà nước cho rằng, Hội đồng quản trị, Ban điều hành, Ban kiểm soát, lãnh đạo các phòng, ban, Chi nhánh VietinBank đã nỗ lực trong công tác quản trị, điều hành và đã đạt được kết quả nêu trên.
Tuy nhiên, còn xảy ra một số tồn tại, sai sót như đã nêu trên có một phần nguyên nhân từ công tác quản lý, điều hành chưa kịp thời. Một số cá nhân và bộ phận nghiệp vụ tại các đơn vị, chi nhánh VietinBank chưa nghiêm túc tuân thủ các quy định của pháp luật, của NHNN và quy định nội bộ của VietinBank. Bên cạnh đó, một số khách hàng vay vốn không tuân thủ và không thực hiện đúng các quy định của pháp luật và của NHNN trong quan hệ vay vốn.
Ảnh minh họa
Trách nhiệm thuộc về Hội đồng quản trị, Ban Kiểm soát, Ban điều hành VietinBank (qua từng thời kỳ) chịu trách nhiệm chung về quản trị, điều hành, kiểm tra, kiểm soát còn để xảy ra các tồn tại, sai sót nêu trên.
Lãnh đạo các đơn vị, phòng ban, Chi nhánh VietinBank (qua từng thời kỳ) chịu trách nhiệm chung về quản lý, điều hành để xảy ra những tồn tại, sai sót thuộc phạm vi quản lý.
Các cá nhân có liên quan trực tiếp đến các tồn tại, sai sót mà Thanh tra đã nêu trong kết luận thanh tra chịu trách nhiệm trong việc tham mưu, quyết định, theo dõi, quản lý, kiểm tra liên quan đến từng trường hợp tồn tại, sai sót.
Căn cứ kết quả thanh tra Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng kiến nghị và khuyến nghị: Hội đồng quản trị, Ban Kiểm soát, Ban điều hành VietinBank nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác quản trị, điều hành, kiểm tra, kiểm soát để đảm bảo an toàn hoạt động của VietinBank, đồng thời kiểm điểm và chỉ đạo các đơn vị, chi nhánh, cá nhân tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đến các tồn tại, sai sót để có biện pháp xử lý phù hợp, nâng cao chất lượng quản lý điều hành trong thời gian tới, …
Đồng thời, chỉ đạo xây dựng kế hoạch khắc phục các tồn tại, sai sót, đồng thời có trách nhiệm giám sát tình hình khắc phục, chỉnh sửa các kiến nghị và báo cáo kết quả khắc phục, chỉnh sửa về Cơ quan Thanh tra, giám sát NHNN định kỳ 3 tháng/lần.
Chỉ đạo các đơn vị, chi nhánh VietBank được thanh tra thực hiện chấn chỉnh và có giải pháp khắc phục ngay những tồn tại, lưu ý, khuyến nghị, cảnh báo tỷ ro như đã nêu tại Kết luận thanh tra, kịp thời áp dụng những biện pháp xử lý phù hợp theo quy định của pháp luật và thực tế từng khách hàng nhằm đảm bảo an toàn vốn cho ngân hàng.
Phân công/chỉ định bộ phận đầu mối (Hội sở và Chi nhánh) để theo dõi, đôn đốc, kiểm soát và giám sát chặt chẽ đối với việc khắc phục, chỉnh sửa các tồn tại, lưu ý, khuyến nghị, cảnh báo rủi ro.
Ngoài ra, Ban lãnh đạo VietinBank cần chỉ đạo Bộ phần kiểm tra, kiểm toán nội bộ tăng cường năng lực kiểm soát rủi ro nhằm phát hiện và xử lý kịp thời, hiệu quả các tồn tại, sai sót phát sinh trong các hoạt động nghiệp vụ.
