Thanh tra Chính phủ phát hiện một số khuyết điểm, tồn tại, vi phạm đồng thời kiến nghị nhiều nội dung.
Thanh tra Chính phủ kết luận thanh tra việc quản lý, sử dụng Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam tại Bộ Khoa học và Công nghệ. Ảnh: TQ
Qua thanh tra phát hiện một số khuyết điểm, tồn tại, vi phạm
Kết luận thanh tra số 275/KL-TTCP ngày 05/8/2025 cho thấy, giai đoạn 2017-2021, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đã có nhiều nỗ lực trong việc điều hành, quản lý hoạt động của Quỹ VTCI góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Quỹ, góp phần trong việc thực hiện các chính sách ưu đãi, khuyến khích của Trung ương, của Bộ, ngành và địa phương đối với các lĩnh vực được ưu tiên, đối tượng cần hỗ trợ nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội.
Ngoài các nội dung đã được cơ quan thanh tra, kiểm toán kết luận, kiến nghị xử lý liên quan đến tổ chức, hoạt động của Quỹ VTCI; qua thanh tra thấy một số khuyết điểm, tồn tại, vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng Quỹ VTCI, cụ thể:
Việc Quỹ VTCI và Ban quản lý Chương trình không xây dựng để trình Bộ TT&TT phê duyệt Kế hoạch hoạt động tổng thể, Kế hoạch năm; Bộ TT&TT không phê duyệt kế hoạch hỗ trợ tài chính, sử dụng nguồn Quỹ hàng năm (kế hoạch chi đối với các nhiệm vụ, dự án của Chương trình).
Những khuyết điểm, tồn tại nêu trên, dẫn đến khó khăn trong công tác lập kế hoạch sử dụng nguồn tài chính, thiếu chủ động trong triển khai các hoạt động phân kỳ đầu tư, quản lý tiến độ thực hiện đầu tư, không có cơ sở đánh giá kết quả mức độ hoàn thành kế hoạch, xác định trách nhiệm của các cơ quan có liên quan và đưa ra các giải pháp điều chỉnh kịp thời, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện của Chương trình.
Đến thời điểm thanh tra, Chương trình đã kết thúc và đang hoàn thiện các thủ tục quyết toán, tuy nhiên, kết quả thực hiện của chương trình không đạt mục tiêu đề ra theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, công tác tổ chức, thực hiện chương trình chưa đáp ứng được kịp thời, chưa đảm bảo tính hiệu lực hiệu quả; sự phối hợp của Bộ TT&TT, Quỹ VTCI và Ban quản lý chương trình với các cơ quan, đơn vị có liên quan trong quá trình thực hiện Chương trình còn hạn chế.
Về thu của Quỹ, số đã thu đóng góp từ các doanh nghiệp viễn thông là 8.185.370 triệu đồng. Nhưng kết quả giải ngân của Quỹ VTCI để thực hiện các nhiệm vụ của Chương trình đạt rất thấp (đạt 21% so với dự kiến thực hiện theo đề án của Chương trình); công tác giám sát việc thực hiện thu nộp của các doanh nghiệp viễn thông và quản lý nợ của Quỹ VTCI chưa chặt chẽ, dẫn đến việc phát sinh nợ quá hạn, khó đòi số tiền 134.192 triệu đồng nhưng Quỹ VTCI chưa có các biện pháp quyết liệt để xử lý, thu hồi các khoản nợ này theo quy định.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ KH&CN theo thẩm quyền chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, đơn vị, cá nhân liên quan thuộc Bộ có khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra theo đúng quy định. Ảnh: MH
Về chi của Quỹ: Dự án hỗ trợ đầu thu truyền hình kỹ thuật số mặt đất và vệ tinh đã triển khai, thực hiện đấu thầu mua sắm 09 dự án (trong đó, Bộ TT&TT giao Quỹ VTCI thực hiện 01 dự án, Ban quản lý Chương trình thực hiện 08 dự án, trong đó, giai đoạn 2017-2021 thực hiện 07 dự án (01 dự án thực hiện theo hình thức mua sắm trực tiếp, 06 dự án còn lại thực hiện đấu thầu rộng rãi), qua xem xét việc xây dựng, thẩm định, phê duyệt dự toán giá trọn bộ thiết bị để đấu thầu rộng rãi đối với 07 dự án hỗ trợ đầu thu truyền hình kỹ thuật số, thấy có nhiều khuyết điểm, tồn tại.
Trách nhiệm đối với các tồn tại, khuyết điểm, vi phạm nêu trên, thuộc Bộ TT&TT trước đây, nay là Bộ KH&CN (Người được giao trực tiếp phụ trách Quỹ), các đơn vị chức năng thuộc Bộ, theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, chịu trách nhiệm về những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm trong quá trình tổ chức, chỉ đạo các hoạt động của Quỹ VTCI đã nêu tại Kết luận thanh tra;
Giám đốc Quỹ VTCI, Ban quản lý Chương trình, các đơn vị, cá nhân thuộc Quỹ VTCI, Ban quản lý Chương trình, theo nhiệm vụ, thẩm quyền chịu trách nhiệm về những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng Quỹ đã nêu tại kết luận thanh tra.
Yêu cầu kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các tập thể, đơn vị, cá nhân liên quan
Căn cứ kết quả thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ KH&CN (cơ quan quản lý Quỹ) theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền chỉ đạo, tổ chức chấn chỉnh, khắc phục triệt để, toàn diện những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm trong tổ chức, hoạt động của Quỹ VTCI nêu tại kết luận thanh tra.
Tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc, tồn tại, khuyết điểm, vi phạm trong tổ chức, hoạt động của Quỹ VTCI; xây dựng, kiện toàn bộ máy và năng lực quản lý, sử dụng nguồn lực của Quỹ có hiệu quả, đảm bảo công khai, minh bạch; tăng cường chỉ đạo và tổ chức thực hiện Nghị quyết số 792/NQ-UBTVQH14 ngày 22/10/2019 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội "về một số nhiệm vụ và giải pháp đẩy mạnh thực hiện chính sách pháp luật về quản lý, sử dụng các Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách Nhà nước".
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ KH&CN chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan ban hành quy định về cơ chế tài chính đối với Quỹ VTCI đảm bảo chặt chẽ. Ảnh: MH
Theo thẩm quyền chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, đơn vị, cá nhân liên quan thuộc Bộ có khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra theo đúng quy định; Chỉ đạo, tổ chức thực hiện việc kiểm điểm xử lý trách nhiệm Chủ tịch Hội đồng quản lý, Giám đốc Quỹ VTCI, các đơn vị, cá nhân thuộc Quỹ có liên quan đến các tồn tại, khuyết điểm, vi phạm trong tổ chức, hoạt động của Quỹ; chỉ đạo rà soát, chấn chỉnh, khắc phục, xử lý những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận thanh tra và các nội dung khác có liên quan, trong quá trình thực hiện nếu phát hiện vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển ngay Cơ quan điều tra Bộ Công an để xử lý theo quy định.
Chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan ban hành quy định về cơ chế tài chính đối với Quỹ VTCI đảm bảo chặt chẽ.
Chỉ đạo kiểm tra, rà soát, xử lý việc lập, thẩm định, phê duyệt dự toán, giá gói thầu, việc đấu thầu, nghiệm thu, thanh quyết toán của 09 dự án hỗ trợ đầu thu truyền hình số cho hộ nghèo, hộ cận nghèo; Danh sách nghiệm thu đã được hỗ trợ thiết bị của các dự án đầu thu truyền hình số mặt đất và vệ tinh (có trùng số về dữ liệu CCCD/CMND của đối tượng được hỗ trợ, số CCCD/CMND của đối tượng được hỗ trợ chưa chính xác hoặc không có, không có thông tin Mã hộ nghèo, cận nghèo của đối tượng được hỗ trợ,...) để xử lý, loại khỏi giá trị nghiệm thu, thanh quyết toán đối với các trường hợp có vi phạm về tài chính để đảm bảo việc thanh quyết toán dự án đúng quy định, không làm thất thoát tiền, tài sản của nhà nước, trong quá trình thực hiện nếu phát hiện vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển ngay Cơ quan điều tra Bộ Công an để xử lý theo quy định.