Ngày 23/9, Thanh tra Chính phủ đã tổ chức công bố quyết định về thanh tra việc sử dụng quỹ bảo hiểm y tế; mua sắm trang thiết bị y tế và vật tư tiêu hao; đấu thầu thuốc chữa bệnh tại Bộ Y tế, Bảo hiểm y tế và một số bệnh viện thuộc bộ Y tế cũng như tại một số sở Y tế địa phương. Đây là cuộc thanh tra theo ý kiến chỉ đạo của Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng.
Theo Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm, nội dung thanh tra gồm: Thanh tra việc sử dụng quỹ bảo hiểm; mua sắm trang thiết bị y tế và vật tư tiêu hao; đấu thầu thuốc chữa bệnh tại Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và một số cơ sở khám chữa bệnh thuộc Bộ Y tế; kiểm tra, xác minh nội dung liên quan tại một số cơ sở y tế thuộc bộ, địa phương…
Thời kỳ thanh tra từ ngày 1/1/2014 đến ngày 31/12/2018 (khi cần thiết có thể xem xét trước hoặc sau thời kỳ này); thời hạn thanh tra là 80 ngày làm việc thực tế kể từ ngày công bố Quyết định thanh tra (không kể ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định).
Đoàn thành tra gồm 16 thành viên do ông Vũ Đức Tâm, Thanh tra viên cao cấp, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo khối kinh tế ngành (Vụ I - Thanh tra Chính phủ) làm trưởng đoàn. Cũng theo Quyết định số 661/QĐ-TTCP về lập Tổ giám sát hoạt động Đoàn thanh tra theo Quyết định 656/QĐ-TTCP gồm 4 người do ông Hoàng Đức Quỳnh, Trưởng phòng nghiệp vụ III, vụ Giám sát, Thẩm định và xử lý sau thanh tra làm Tổ trưởng.
Phát biểu tại buổi công bố, Phó Tổng Thanh tra Trần Ngọc Liêm khẳng định, đây là cuộc thanh tra theo kế hoạch thanh tra năm 2019 của Thanh tra Chính phủ với 3 nội dung phức tạp được dư luận xã hội quan tâm.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm yêu cầu Đoàn thanh tra thực hiện theo đúng kế hoạch, thực hiện nghiêm khắc tất cả các quy định, quy chế của đoàn thanh tra cũng như các quy định khác của pháp luật về thanh tra; trong quá trình thanh tra, Đoàn thanh tra cần thực hiện công khai, minh bạch, công tâm, tạo ra sự đồng thuận tốt nhất vì mục tiêu của Thanh tra Chính phủ là giúp Chính phủ thấy cơ chế bất cập cần phải được bổ sung, sửa đổi cho phù hợp trong lĩnh vực liên quan đến người bệnh để làm sao có một cơ chế chính sách phù hợp với thực tiễn, tránh thất thoát.
Ông Trần Ngọc Liêm đề nghị lãnh đạo Bộ Y tế chỉ đạo các đơn vị liên quan thuộc Bộ tạo điều kiện tốt nhất để Đoàn thanh tra làm việc, cử người làm đầu mối để thường xuyên liên lạc, trao đổi; phối hợp cung cấp tài liệu, hồ sơ kịp thời, đầy đủ cho Đoàn Thanh tra; bố trí thời gian, sắp xếp lịch làm việc với Đoàn, tạo mọi điều kiện để Đoàn Thanh tra hoàn thành nhiệm vụ với hiệu quả cao nhất.
Liên quan đến nhập khẩu thuốc ở Bộ Y tế, ngày 16/9, Thanh tra Chính phủ ban hành Thông báo Kết luận thanh tra việc cấp giấy phép nhập khẩu, giấy đăng ký lưu hành đối với 10 loại thuốc của Công ty Helix, cấp giấy phép hoạt động cho Công ty Helix và việc trúng các gói thầu cung cấp thuốc cho các bệnh viện của Công ty Cổ phần VN Pharma. Theo thanh tra, việc thẩm định, cấp số đăng ký đối với bảy loại thuốc để xẩy ra hàng loạt vi phạm như thời hạn thẩm định và cấp số đăng ký chậm so với quy định từ 100 đến 150 ngày.
Biên bản thẩm định chỉ ghi tuần thẩm định, không ghi ngày thẩm định lần đầu. Bộ Y tế ban hành Thông tư số 22/2009/TT-BYT còn bất cập, nội dung chưa đầy đủ, đây là một trong những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý dẫn đến việc trong hồ sơ xin cấp số đăng ký có tài liệu bị làm giả nhưng không được phát hiện kịp thời. Trong ba năm (2012, 2013 và 2014), Bộ Y tế đã cấp 607 giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký, cũng không yêu cầu doanh nghiệp nộp giấy phép hoạt động về thuốc và nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam, trong đó có ba loại thuốc (H-Capita, H-Epra 40 và H-Lastapen 500mg)...
Trách nhiệm này thuộc lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý Dược thời điểm năm 2009 trong việc tham mưu, xây dựng và ban hành thông tư; đồng thời lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý Dược thời kỳ 2011-2014 cũng chịu trách nhiệm chính trong việc thiếu sự quan tâm, chỉ đạo để sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh nội dung Thông tư số 22/2009/TT-BYT cho phù hợp. Về việc thẩm định, cấp giấy phép nhập khẩu đối với ba loại thuốc, thời hạn xét duyệt, cấp giấy phép nhập khẩu ba loại thuốc chậm từ 28 đến 60 ngày là vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 11 Thông tư số 47/2010/TT-BYT.
Theo kết luận thanh tra, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ trưởng Bộ Y tế chịu trách nhiệm quy định chi tiết về hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu thuốc chưa có số đăng ký (Điều 12 Quyết định số 151/2007/QĐ-TTg).
Tuy nhiên, khi Bộ Y tế ban hành Thông tư số 47/2010/TT-BYT nội dung quy định còn bất cập, chưa đầy đủ. Từ kết quả thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ kiểm điểm trách nhiệm Lãnh đạo Bộ Y tế để xảy ra những tồn tại, vi phạm đã nêu, chuyển Kết luận thanh tra sang Uỷ ban Kiểm tra Trung ương Đảng để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ, Đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm.
Chuyển kết luận thanh tra đến Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) để có thêm thông tin, tài liệu phục vụ cho công tác điều tra liên quan đến việc Công ty Cổ phần VN Pharma nhập khẩu thuốc, bán thuốc H-Capita do Công ty Helix sản xuất và các loại thuốc do Công ty Health 2000 sản xuất, xử lý theo thẩm quyền mà Cơ quan An ninh điều tra đang tiến hành.
Ngày 18/9/2019, Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự: Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc thẩm định, xét duyệt, cấp phép và cho thông quan nhập khẩu đối với các thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Công ty Helix Canada và nhãn mác Công ty Health 2000 Canada, theo quy định tại Điều 360 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.
Hiện vụ án đang được Cơ quan An ninh điều tra tiến hành điều tra, làm rõ theo quy định của pháp luật.
Chi tiết được tác giả Hoàng Anh đăng tải trên Báo Nông nghiệp Việt Nam.