Thời gian gần đây, liên tiếp các vụ đấu thầu có dính tới tiêu cực bị các cơ quan chức năng và báo chí phanh phui khiến dư luận và các nhà thầu hết sức quan tâm. Nhiều người cho rằng, việc xuất hiện tiêu cực trong đấu thầu kéo theo hệ lụy rất lớn, như mất tính cạnh tranh, lựa chọn nhà thầu yếu năng lực thi công dẫn đến chất lượng công trình không đảm bảo, tiến bộ chậm…
Cách đây không lâu, dư luận đã từng xôn xao trước gói thầu Mua sắm ô tô 7 chỗ do Công ty Điện lực Hà Nam làm chủ đầu tư đã sử dụng thông số của một hãng ô tô làm tiêu chuẩn đánh giá kỹ thuật đối với hàng hóa chào thầu. Khi đó, nhiều người đã đặt nghi vấn về tính khách quan của gói thầu này.
Tương tự, mới đây, một trong những gói thầu xây dựng Trụ sở Kho bạc Nhà nước Bắc Ninh cũng khiến dư luận hoài nghi, khi tiêu chí để chọn thiết bị điều hòa không khí chỉ có sản phẩm của hãng Panasonic mới đáp ứng đầy đủ thông số.
Theo đó, ngày 25/12/2020, Kho bạc Nhà nước Bắc Ninh có Thông báo số 1530/QĐ-KBBN, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu: Thi công xây dựng và cung cấp, lắp đặt thiết bị (thang máy, điều hòa không khí, phòng cháy chữa cháy và máy bơm nước sinh hoạt) của Dự án Xây dựng Trụ sở Kho bạc Nhà nước Bắc Ninh. Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu do ông Nguyễn Huy Hoàng, Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Bắc Ninh ký.
| |
| Trụ sở Kho bạc Nhà nước Bắc Ninh. Ảnh internet. |
Đơn vị trúng thầu là Liên danh Công ty Cổ phần Licogi 16 – Công ty TNHH điện lạnh và thiết bị công nghiệp Tân Thanh – Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu miền Bắc. Giá mà liên danh này trúng thầu là hơn 63,29 tỉ đồng.
Sau đó không lâu, Liên danh Tổng Công ty 36, nhà thầu không được lựa chọn vì hồ sơ đề xuất kỹ thuật không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật đã lên tiếng cho rằng thông báo trên được phát đi một cách hết sức vội vàng, trong thời điểm Liên danh Tổng công ty 36 đang kiến nghị kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất gói thầu trên.
Bởi trước đó, từ ngày 18 và 20/12/2020, Liên danh Tổng công ty 36 đã có đơn kiến nghị gửi Kho bạc Nhà nước và Kho bạc Nhà nước Bắc Ninh cho rằng, với tiêu chí bài thầu đưa ra, để đáp ứng được các thông số kỹ thuật quy định trong hồ sơ mời thầu đối với thiết bị điều hòa không khí, chỉ có hãng sản xuất Panasonic mới đáp ứng được đầy đủ các thông số mà chủ đầu tư đưa ra.
Để đáp ứng tiêu chí bài thầu, Liên danh Tổng công ty 36 đã cung cấp cho bên mời thầu Giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương, cam kết hỗ trợ kỹ thuật và dịch vụ sau bán hàng gói thầu này cho Nhà thầu của Công ty TNHH Thương mại và Điện lạnh Việt Nam. Đơn vị này là nhà phân phối được ủy quyền sản phẩm điều hòa không khí mang nhãn hiệu Panasonic tại Việt Nam. Tuy nhiên, bên mời thầu vẫn đánh giá Liên danh Tổng công ty 36 không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật.
Đến này, 25/12/2020, Kho bạc Nhà nước Bắc Ninh vẫn ra thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu đối với liên danh Công ty Cổ phần Licogi 16 – Công ty TNHH điện lạnh và thiết bị công nghiệp Tân Thanh – Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu miền Bắc.
Có lẽ vì quá bức xúc, ngày 29/12/2020, Liên danh Tổng công ty 36 đã có văn bản số 933/CV-LD gửi Kho bạc Nhà nước và Kho bạc Nhà nước Bắc Ninh. Văn bản do Phó tổng giám đốc Nguyễn Đăng Thuận ký.
Trong văn bản này, Tổng công ty 36 cho rằng, với tiêu chí bài thầu đưa ra, chỉ có điều hòa không khí hãng Panasonic mới đáp ứng được đầy đủ các thông số kỹ thuật trong hồ sơ mời thầu. Ngoài ra, Tổng công ty 36 cũng đặt ra rất nhiều nghi vấn về các tiêu chí của hồ sơ mời thầu.
| |
| Văn bản của Liên danh Tổng công ty 36 đặt câu hỏi có hay không dấu hiệu tiêu cực trong quá trình phát hành hồ sơ mời thầu và đánh giá, lựa chọn nhà thầu của Kho bạc Nhà nước Bắc Ninh. |
“Để đáp ứng được được đầy đủ các thông số trên (theo Hồ sơ mời thầu và yêu cầu bắt buộc), chỉ có hãng Panasonic mới đáp ứng được. Nhà thầu xin gửi bên mời thầu bảng mức độ đáp ứng thông số kỹ thuật theo hồ sơ mời thầu của một số hãng điều hòa không khí nổi tiếng trên thị trường hiện nay Panasonic, Daikin, Toshiba, Mitsubishi) để chứng minh rằng bên mời thầu đang chỉ định hãng sản xuất của thiết bị điều hòa không khí cho gói thầu này là của hãng Panasonic”, văn bản số của Liên danh Tổng công ty 36 khẳng định.
Theo văn bản của Liên danh Tổng công ty 36, qua tìm hiểu, nhà thầu này biết được Liên danh Công ty Cổ phần Licogi 16 – Công ty TNHH điện lạnh và thiết bị công nghiệp Tân Thanh – Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu miền Bắc đã liên hệ với Công ty TNHH Panasonic Việt Nam để xin xác nhận cho gói thầu này. Công ty TNHH Panasonic Việt Nam đã cung cấp xác nhận hỗ trợ kỹ thuật và dịch vụ sau bán hàng cho gói thầu này theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu.
Văn bản của Liên danh Tổng công ty 36 đặt câu hỏi: “Đề nghị bên mời thầu cung cấp thông tin về về hãng sản xuất thiết bị điều hòa không khí mà liên danh Công ty Cổ phần Licogi 16 – Công ty TNHH điện lạnh và thiết bị công nghiệp Tân Thanh – Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu miền Bắc đang sử dụng cho gói thầu này. Nếu thông tin nhà thầu tìm hiểu là chính xác thì có hay không dấu hiệu tiêu cực trong quá trình phát hành hồ sơ mời thầu và đánh giá, lựa chọn nhà thầu? Bên mời thầu đã vi phạm theo Chỉ thị số 47/CT-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ. Đó là không đảm bảo nguyên tắc cạnh tranh, công bằng, minh bạch (trong đó có cả việc đăng tải đầy đủ hồ sơ như Hồ sơ thiết kế, chỉ dẫn kỹ thuật… lên mạng đấu thầu quốc gia”.
Được biết, tại văn bản số 5679/QQD-KBNN ngày 9/10/2020 của Kho bạc Nhà nước về quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu dự án xây dựng công trình trụ sở Kho bạc Nhà nước Bắc Ninh do Phó Tổng giám đốc Nguyễn Quang Vinh ký ở phần phụ lục, gói thầu Thi công xây dựng và cung cấp lắp đặt thiết bị (thang máy điều hòa không khí, phòng cháy chữa cháy và máy bơm nước sinh hoạt) có giá trị là 63,38 tỉ đồng. Như vậy, với giá mà liên danh Công ty Cổ phần Licogi 16 – Công ty TNHH điện lạnh và thiết bị công nghiệp Tân Thanh – Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu miền Bắc trúng thầu là hơn 63,29 tỉ đồng thì tỉ lệ tiết kiệm của gói thầu này khá khiêm tốn, chỉ khoảng 100 triệu đồng tương đương với 0,15%.
| Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Môi trường, Luật sư Nguyễn Huy An (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng, theo quy định tại Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn quy định chặt chẽ đối với hoạt động đấu thầu là phải đảm bảo tính minh bạch, khách quan, đảm bảo hiệu quả đầu tư cũng như tiết kiệm tối đa cho nguồn vốn đầu tư. Việc đấu thầu mà đưa ra tiêu chí chỉ có một sản phẩm, một hãng sản xuất duy nhất đáp ứng được thì cũng cần phải xem xét lại. Các cơ quan quan chức năng cần vào cuộc kiểm tra, giám sát để loại bỏ chuyện móc ngoặc, bắt tay giữa các bên, làm thất thoát nguồn vốn đầu tư nếu có. |
Theo Tạp chí Kinh tế Môi trường