Doanh nghiệp bất động sản ồ ạt phát hành trái phiếu: Điểm mặt các ông lớn huy động vốn

SỞ HỮU TRÍ TUỆ 11:32 26/09/2021

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tăng cường giám sát, thanh tra các đơn vị cung cấp dịch vụ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ; đồng thời, sẽ xử lý nghiêm theo quy định pháp luật nếu sai phạm...

Theo báo cáo của Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), 7 tháng đầu năm nay có 376 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong nước với tổng giá trị trên 235.000 tỷ đồng và 3 đợt phát hành trái phiếu ra thị trường quốc tế để huy động 1 tỷ USD. Giá trị phát hành riêng lẻ vẫn áp đảo với hơn 225.000 tỷ đồng, trong khi lượng vốn huy động được từ phát hành ra công chúng chưa đến 9.600 tỷ đồng.
Riêng với lĩnh vực bất động sản, báo cáo của Bộ Xây dựng cho biết, lũy kế 6 tháng đầu năm, tổng khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đạt 192.203 tỷ đồng, trong đó các doanh nghiệp bất động sản phát hành 4.950 tỷ đồng.
Đáng chú ý, không chỉ tung ra nhiều đợt phát hành trái phiếu, các doanh nghiệp còn “đua nhau” đưa ra các mức lãi suất cao, khiến các cơ quan quản lý nhà nước cũng phải “lên tiếng” cảnh báo các rủi ro.
Cụ thể, Bộ Tài chính đã phát đi thông cáo cho biết, trong thời gian vừa qua thị trường TPDN có tốc độ tăng trưởng nhanh, sau gần 8 tháng triển khai các quy định mới tại Nghị định số 153/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế, thị trường TPDN vẫn duy trì đà tăng trưởng. Khối lượng phát hành TPDN riêng lẻ 7 tháng đầu năm tăng 17% so với cùng kỳ năm 2020.
Tuy nhiên, bên cạnh các tác động tích cực giúp các doanh nghiệp huy động vốn cho sản xuất, kinh doanh, thị trường TPDN riêng lẻ cũng tiềm ẩn một số rủi ro như: một số doanh nghiệp nhất là doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu với lãi suất cao; chất lượng tài sản đảm bảo của trái phiếu hạn chế (chủ yếu là các dự án đầu tư, tài sản hình thành trong tương lai hoặc cổ phiếu của doanh nghiệp bất động sản); có sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân nhỏ, lẻ.
Theo quy định hiện hành tại Luật Chứng khoán và Nghị định số 153/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp huy động vốn trái phiếu riêng lẻ theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm, cơ quan quản lý Nhà nước không cấp phép phát hành. Tuy nhiên, trong số doanh nghiệp phát hành trái phiếu vẫn có doanh nghiệp có quy mô nhỏ nhưng huy động vốn với khối lượng lớn, lãi suất cao, doanh nghiệp phát hành trái phiếu không có tài sản đảm bảo hoặc chất lượng tài sản đảm bảo kém.
Theo Bộ Tài chính, đối với các trường hợp doanh nghiệp có tình hình tài chính yếu kém, khi huy động vốn trái phiếu với khối lượng lớn, lãi suất cao, chính các doanh nghiệp phát hành sẽ gặp rủi ro nếu hoạt động sản xuất kinh doanh khó khăn và sẽ không trả được nợ gốc, lãi trái phiếu cho nhà đầu tư.
Hơn nữa, với tính chất rủi ro cao hơn nên TPDN phát hành riêng lẻ chỉ phù hợp với nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là đối tượng nhà đầu tư có khả năng phân tích, đánh giá rủi ro, có năng lực tài chính và dám chấp nhận rủi ro khi quyết định mua trái phiếu
“Nhà đầu tư cần hết sức lưu ý là lãi suất cao sẽ đi kèm với rủi ro cao, do đó phải hết sức thận trọng đánh giá kỹ về các rủi ro trước khi quyết định mua trái phiếu. Không nên mua trái phiếu thông qua chào mời của các tổ chức cung cấp dịch vụ (công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại) khi chưa tìm hiểu kỹ về tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành và các điều kiện, điều khoản của trái phiếu.

Đầu tháng 7/2021, Công ty TNHH Bất động sản Ngôi Sao Việt, thành viên của Tập đoàn Tân Hoàng Minh, đồng thời là chủ đầu tư của dự án D’.Capitale công bố kế hoạch huy động 800 tỷ đồng qua kênh trái phiếu.

Toàn bộ số tiền thu được từ đợt phát hành sẽ được Ngôi Sao Việt đầu tư mua hơn 3 triệu cổ phần của CTCP Đầu tư Phát triển và Thương mại Việt Tiến (tương ứng 51% vốn điều lệ của Việt Tiến). Việt Tiến sở hữu lô đất ký hiệu C4, HH-1, CCKO (CCKO – Lô 4) thuộc Khu đô thị mới Việt Hưng, quận Long Biên, TP. Hà Nội.

Ngôi sao Việt là tổ chức phát hành, Tân Hoàng Minh là tổ chức đảm bảo thanh khoản và đại diện người sở hữu trái phiếu. Số tiền 800 tỷ đồng thu được sẽ được sử dụng cho Khu đô thị này.

Nói về tình hình tài chính năm 2020 của Ngôi Sao Việt, từ đó nhà đầu tư sẽ hiểu ro hơn và định hình về bức tranh tài chính của doanh nghiệp này trong tương lai.

Theo báo cáo tài chính năm 2020, đã được Công ty TNHH DV Tài chính Kế toán và Kiểm toán Nam Việt, kiểm toán tháng 6/2021 cho thấy.

Tổng tài sản tính đến 31/12/2020 của Ngôi Sao Việt đã giảm sâu mất 2.922 tỷ đồng về còn 5.324 tỷ đồng; tài sản dài hạn của đơn vị cũng giảm sâu mất 2.569 tỷ đồng về còn 2.019 tỷ đồng và tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp cũng giảm mất 383 tỷ đồng về còn 3.305 tỷ đồng. Đây là minh chứng cho thấy chất lượng tài sản của Ngôi Sao Việt đang trên đà xuống rất thấp.

Cả năm 2020, Ngôi Sao Việt không có dự án mới để thực hiện, mà chỉ triển khai nốt những phần việc còn dang dở của dự án cũ nên doanh thu và lợi nhuận của Ngôi Sao Việt bị sụt giảm nghiêm trọng. Cụ thể

Doanh thu bán hàng và doanh thu thuần bị giảm sâu từ 10.036 tỷ năm 2019 về còn 773 tỷ năm 2020, lợi nhuận gộp về bán hàng giảm tới 1.116 tỷ đồng về còn 141 tỷ đồng; dẫn tới lợi nhuận sau thuế bị suy giảm nghiêm trọng, đến cuối năm 2020 Ngôi Sao Việt chỉ đạt lợi nhuận có 10 tỷ đồng.

Hoạt động đầu tư của Ngôi Sao Việt cững đang bị âm mất 332,95 tỷ đồng, trong khi vẫn phải trả lãi vay tới 275 tỷ đồng.

Điều đáng e ngại trong những lần huy động vốn thông qua kênh TPDN của Tân Hoàng Minh có nhiều yếu tố “rất bất lợi” đối với nhà đầu tư, nguy cơ nhà đầu tư sẽ gánh chịu nhiều rủi ro? khi chất lượng tài sản của Tân Hoàng Minh và đơn vị phát hành trái phiếu rất yếu, liên tục sụt giảm.

Trên facebook, Tân Hoàng Minh vẫn liên tục chạy chương trình quảng bá cho đợt phát hành trái phiếu này. Và khi người viết liên hệ, vẫn nhận được tư vấn nhiệt tình từ sale.

Dù không "nóng" như trước, nhưng thị trường trái phiếu bất động sản vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng trong nửa đầu năm 2021. Điều này đã mở ra cơ hội huy động vốn cho doanh nghiệp. Theo ghi nhận của phóng viên, hàng loạt đơn vị đã lên phương án hút vốn giá rẻ bằng việc phát hành cổ phiếu trên sàn, một số đông khác sử dụng cổ phiếu để làm đảm bảo cho kênh huy động tiền qua trái phiếu.

Nổi bật trong số đơn vị lấy cổ phiếu làm tài sản đảm bảo cho việc huy động trái phiếu phải kể đến Novaland với khoảng 10.000 tỷ huy động được đảm bảo bằng giá trị cổ phiếu NVL.

Hay Hưng Thịnh Land cuối tháng 6 vừa qua cũng đã phát hành thành công 2 lô trái phiếu với tổng giá trị 950 tỷ đồng. Lô trái phiếu nói trên được bảo đảm bằng cổ phần của CTCP Hưng Thịnh Land và bất động sản hiện có hoặc hình thành trong tương lai liên quan hoặc phát sinh từ dự án Khu Hồ Tràm, dự án Khu Phước Long B…

Thống kê dữ liệu công bố của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), trong tháng 3 có tổng cộng 19 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) với tổng giá trị phát hành đạt 8.035 tỉ đồng. Trong đó khối lượng trái phiếu phát hành riêng lẻ là 5.175 tỉ đồng, chiếm 64% tổng khối lượng phát hành với 17 đợt, phát hành ra công chúng đạt 2.860 tỉ đồng qua 2 đợt. Lãi suất phát hành TPDN dao động trong khoảng từ 9,7-11%/năm.
Nhóm doanh nghiệp bất động sản tiếp tục dẫn đầu với tổng giá trị phát hành đạt 5.460 tỉ đồng, tương đương 68%; tiếp đó là nhóm ngành năng lượng với Công ty Thủy điện Dakpsi phát hành 1.000 tỉ đồng trái phiếu 10 năm. Trong tháng 3, Vingroup và các công ty chứng khoán đã phát hành 3.410 tỉ đồng trái phiếu không có tài sản bảo đảm, chiếm 42% tổng giá trị phát hành.
Trong quý 1, nhóm BĐS tiếp tục dẫn đầu thị trường với 15.588 tỉ đồng, cchiếm 62% tổng giá trị phát hành toàn thị trường. Bên cạnh cái tên quen thuộc là Vingroup, Masan, có thêm 2 công ty bất động sản mới là Smart Dragon và Công ty phát triển bất động sản Nhật Quang, vừa phát hành tổng cộng 4.050 tỉ đồng để đầu tư vào dự án Spirit of Saigon (dự án này đã huy động khoảng 10.000 tỉ đồng trái phiếu trong năm 2020). Khoảng 40% trái phiếu phát hành không có tài sản bảo đảm.

Chuyên gia kinh tế, TS. Cấn Văn Lực cho hay, trái phiếu là một kênh đầu tư của cả cá nhân và tổ chức với mức lãi suất tương đối hấp dẫn nhất là trong bối cảnh nguồn vốn từ ngân hàng đang thắt chặt và những khó khăn từ dịch Covid-19.

Tuy nhiên, trong quy luật kinh tế, lợi nhuận cao thường gắn với rủi ro cao. Có những doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu không phải là do không vay được vốn ngân hàng, mà đôi khi là do tính toán về cơ cấu nguồn vốn. Tức là họ có thể vay một phần và phát hành trái phiếu một phần để huy động vốn lâu dài.

Do đó, ông Lực khuyên nhà đầu tư, cần phải hiểu rõ, nắm bắt các thông tin doanh nghiệp phát hành trái phiếu bất động sản. Sau đó cần phải nắm rõ về giao dịch phát hành đó, nhất là các điều kiện về lãi suất, về tài sản đảm bảo, về thanh toán gốc và lãi, điều kiện chuyển nhượng, tính minh bạch.

Ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng, Bộ Tài chính, khuyến cáo nhà đầu tư phân biệt rõ phương thức phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng và phát hành riêng lẻ. Đồng thời, cũng cần hết sức lưu ý lãi suất cao cũng đi kèm với rủi ro cao. Vì vậy, cần thận trọng đánh giá kỹ về các rủi ro trước khi quyết định mua trái phiếu.

"Các tổ chức phân phối trái phiếu không có nghĩa vụ đảm bảo an toàn cho việc đầu tư. Các tổ chức này chỉ hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp phát hành, không chịu trách nhiệm về việc doanh nghiệp có hoàn trả được gốc, lãi trái phiếu khi đến hạn hay không. Rủi ro của trái phiếu vẫn là rủi ro của doanh nghiệp phát hành" - lãnh đạo Bộ Tài chính nhấn mạnh.

“Trong thời gian gần đây, cơ quan quản lý đã tăng cường nhiều biện pháp giám sát các tổ chức kinh doanh chứng khoán trong việc tư vấn và chào bán TPDN riêng lẻ ra thị trường. Hiện, UBCKNN cũng đã có kế hoạch thanh tra một số công ty chứng khoán khi tình hình dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát tốt hơn.” – đại diện UBCKNN thông tin.

“Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị chức năng thuộc Bộ Tài chính yêu cầu tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Do đó, với vai trò và chức năng của mình, UBCKNN sẽ tăng cường hơn nữa trong công tác thanh tra, giám sát trong vấn đề này. Chúng tôi sẽ quyết liệt và xử lý nghiêm minh nếu các công ty chứng khoán để xảy ra sai phạm.” – đại diện lãnh đạo UBCKNN nhấn mạnh

Bạn đang đọc bài viết Doanh nghiệp bất động sản ồ ạt phát hành trái phiếu: Điểm mặt các ông lớn huy động vốn tại chuyên mục Chứng khoán. Thông tin phản ánh, liên hệ đường dây nóng : 0915 15 67 76 Hoặc email: bbt.dautuvietnam@gmail.com
Tin cùng chuyên mục Chứng khoán
Tin tức mới nhất