Hiện nay, các hãng ô tô toàn cầu không chỉ thay đổi nhanh về kiểu dáng thiết kế ngoại thất để bắt kịp xu hướng thời trang, cuộc chạy đua về công nghệ, tính năng mà còn mang đến nhiều thay đổi trong khoang nội thất của mỗi chiếc ô tô. Trong đó, việc loại bỏ dần các nút bấm vật lý, điều chỉnh cơ học để thay bằng màn hình cảm ứng tích hợp nhiều chức năng đang ngày càng trở nên phổ biến trên nhiều mẫu ô tô hiện nay, đặc biệt là các dòng ô tô điện.
Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi trong thời gian tới khi Chương trình đánh giá xe mới tại châu Âu - Euro NCAP dự kiến ban hành quy chuẩn mới, yêu cầu các nhà sản xuất ô tô phải trang bị cho xe nút điều khiển vật lý cho đèn khẩn cấp, cần gạt nước, xi-nhan, còi và cuộc gọi khẩn cấp thì mới đủ điều kiện để được cấp chứng nhận an toàn 5 sao.
Lý giải về quy định này, ông Matthew Avery - Giám đốc phát triển chiến lược của Euro NCAP cho biết: "Việc lạm dụng màn hình cảm ứng để tích hợp các chức năng điều khiển ô tô đang diễn ra khá phổ biến, khi hầu hết nhà sản xuất ô tô đều chuyển phím điều khiển sang màn hình cảm ứng trung tâm. Điều này buộc người lái xe phải rời mắt khỏi đường đi phía trước, làm tăng nguy cơ va chạm do mất tập trung".
Ảnh minh họa.
Thực tế, khi nhiều tính năng điều khiển được các nhà sản xuất ô tô tích hợp vào màn hình cảm ứng, người lái ô tô khi muốn điều khiển chức năng như tăng giảm âm lượng, chỉnh hệ thống điều hòa hay chuyển đổi các chế độ lái… buộc phải quan sát màn hình, điều hướng qua nhiều menu con của hệ thống thông tin giải trí để lựa chọn. Trong khi đó, với các nút vật lý theo dạng nút bấm hay núm xoay nằm ở những vị trí quen thuộc trên bảng điều khiển sẽ giúp người lái dễ thao tác, thậm chí không cần quan sát.
Các cuộc thử nghiệm mới để áp dụng quy định này dự kiến được Euro NCAP tiến hành vào năm 2026. Theo Euro NCAP, quy định này sẽ khuyến khích các nhà sản xuất ô tô sử dụng nút điều khiển vật lý cho các chức năng cơ bản, giúp người lái xe hạn chế thời gian quan sát màn hình, qua đó thúc đẩy việc lái xe an toàn hơn.
Quy định này trên thực tế không thể bắt buộc các hãng ô tô quay lại trang bị nút điều khiển chức năng trên các mẫu xe mới, bởi Euro NCAP là một cơ quan độc lập có chức năng thử nghiệm, đánh giá để xếp hạng an toàn. Quy định chỉ mang tính bắt buộc khi được các cơ quan luật pháp của Liên minh châu Âu đưa ra.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia trong ngành, tất cả nhà sản xuất ô tô đều mong muốn sản phẩm mới đạt được xếp hạng an toàn 5 sao, vì vậy họ sẽ cố gắng hết sức để tuân thủ quy định mới. Quy trình thử nghiệm và đánh giá theo tiêu chí mới áp dụng sẽ từ năm 2026, với cách tính 5 điểm cho tiêu chí ô tô có bảng điều khiển sử dụng nút bấm vật lý, trong tổng số 100 điểm. Thậm chí, Euro NCAP có thể tăng mức độ quan trọng của các nút điều khiển vật lý trên ô tô vì mục tiêu an toàn, cũng dựa trên cách tính điểm.
Hiện một số hãng sản xuất ôtô không tích hợp các nút điều khiển vật lý cho những tính năng thường xuyên sử dụng như cần gạt nước và đèn xi-nhan. Ví dụ, trên mẫu xe điện Tesla Model 3 đạt điểm an toàn 5 sao là thiết kế dạng con lăn trên vô-lăng cho những tính năng nêu trên. Theo hướng dẫn mới từ Euro NCAP, các mẫu xe tương lai với kiểu thiết kế này có thể bị hạ điểm an toàn.