Tùy theo từng gia đình có thể khấn nôm hoặc khấn bài cúng để phù hợp nhất với hoàn cảnh, nhưng bài cúng ông Công ông Táo cần phải thể hiện được các ý sau:
- Mời các vị thần linh ngự về linh sàng.
- Nêu họ tên gia chủ, địa chỉ gia đình.
- Nêu lý do lễ cúng cùng các phẩm vật cúng dường.
- Cầu xin thứ tha cho những lỗi lầm năm cũ.
- Cầu mong cho năm mới an khang thịnh vượng.
Sắm lễ Ngày nay, mâm cúng ông Công ông Táo dường như đơn giản hơn nhiều, do các bà nội trợ không có thời gian.
Theo phong tục, mâm cúng ông Công ông Táo gồm có:
- Gà luộc
- Đĩa xào thập cẩm
- Xôi (hoặc bánh chưng)
- Giò
- Canh măng, nấm, mọc
Ngoài ra, mâm cúng ông Công ông Táo còn có cỗ mũ ông Công ông Táo, hoa quả, 3 chén rượu, quả bưởi, quả cau, lá trầu... Trong đó, không thể thiếu cá chép, vì theo quan niệm, cá chép chính là phương tiện để đưa ông Táo về trời.
Văn khấn cúng ông Công ông Táo
Hiện nay đang lưu truyền rất nhiều bài văn khấn khác nhau về nghi lễ cúng ông Công ông Táo. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết bài khấn nào là đúng, là chuẩn xác nhất.
Sau đây là bài văn khấn ông Công, ông Táo phổ biến nhất của người Việt. Văn khấn này đã được lưu truyền nhiều đời và được NXB Văn hóa Thông tin sưu tầm, đăng tải trong sách "Văn khấn cổ truyền Việt Nam":
"Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ (chúng) con là: ...............
Ngụ tại:............
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp năm Canh Tý tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm.
Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô A di đà Phật!
Nam mô A di đà Phật!
Nam mô A di đà Phật!"
Theo cuốn Phong tục thờ cúng của người Việt do tác giả Song Mai – Quỳnh Trang tuyển soạn, lễ tiễn ông Táo về trời được cử hành chu đáo, kính cẩn. Đây là văn khấn ông Công ông Táo:
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp năm Tân Sửu
Tín chủ con là…
Người thôn… xã…. huyện…. tỉnh…
Cùng toàn thể gia đình kính bái.
Trước linh tọa của Đông trù tư mệnh Táo phủ thần quân. Kính cẩn thưa rằng:
Nay cuối mùa đông/ Tứ quý theo vòng/ Hăm ba tháng Chạp
Sửa lễ kính dâng/ Hoa quả đèn hương/ Xiêm lai áo mũ
Phỏng theo lễ cũ/ Ngài là vị chủ/ Ngũ tự gia thần
Soi xét lòng trần/ Táo quân chứng giám/
Trong năm sai phạm/ Các tội lỗi lầm/ Cúi xin tôn thần
Gia ân châm chước/ Ban lộc ban phúc/ Phù hộ toàn gia
Trai gái trẻ già/ An ninh khang thái
Cẩn cáo
Nếu cúng cả cá chép sống thì sau khi làm lễ xong, gia chủ đem cá ra sông, hồ thả với niềm tin “cá sẽ chở ông Táo về trời”.
Thanh Mai/SHTT