Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) vừa được phê chuẩn, theo chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Trí Hiếu, đây là sự kiện tác động tốt về mặt tâm lý trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam và EU, bị tác động lớn bởi dịch Covid-19. Hiệp định sẽ mở ra những thị trường lớn và mới mẻ cho doanh nghiệp Việt, tạo sự lạc quan về mặt tâm lý, đặc biệt đây là cột mốc đánh dấu vị trí của Việt Nam trong mối quan hệ địa - chính trị toàn cầu.
| |
| Chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Trí Hiếu. |
Đây cũng là lý do để vị chuyên gia kinh tế này đưa ra khuyến cáo đối với các doanh nghiệp, cá nhân sản xuất, kinh doanh Việt Nam hết sức thận trọng trước yêu cầu nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm. Mọi hoạt động mang tính gian lận xuất xứ hàng hóa, vi phạm sở hữu trí tuệ trong quá trình thực thi EVFTA sẽ bị ngăn chặn, xử lý bởi các biện pháp mạnh từ cơ quan chức năng của Việt Nam, đặc biệt là các cơ quan an ninh mạng, quản lý về công nghệ thông tin.
“Nếu chúng ta không thực hiện được những yêu cầu về nguồn gốc xuất xứ, sở hữu trí tuệ thì Hiệp định sẽ khó có thể thực hiện một cách hoàn hảo. Việt Nam phải tiên phong trong các biện pháp thực hiện phòng ngừa hoạt động lừa đảo, ăn cắp trí tuệ để đáp ứng đúng quy định của EVFTA”, ông Hiếu khuyến cáo.
Khi được hỏi về tác động tích cực từ EVFTA với Việt Nam trong giai đoạn 2020-2021, nhất là trước tác động của Covid-19, ông Hiếu cho rằng tác động sẽ chưa thật sự nhiều. Bởi vì đối với EU hiện nay, kịch bản lạc quan nhất cũng chỉ đưa ra mức tăng trưởng 1% trong năm nay, trong khi kịch bản tồi tệ nhất là nền kinh tế toàn cầu có thể tăng trưởng âm.
Ông Hiếu nhận định, EVFTA có thể làm thương mại Việt Nam - EU tăng lên, song đầu tư trực tiếp của doanh nghiệp EU vào Việt Nam chưa thể tăng đột biến ngay lập tức.
Riêng đối với lĩnh vực ngân hàng, ông Hiếu cho rằng, thông thường, các ngân hàng nước ngoài vào Việt Nam chủ yếu đi theo cộng đồng doanh nghiệp. Vì vậy, việc ngân hàng EU “đổ bộ” vào Việt Nam như làn sóng đầu tư của doanh nghiệp Nhật Bản, Hàn Quốc hay ASEAN là không có. Thực tế cho thấy, khoảng 6-7 năm nay, nhiều ngân hàng châu Âu có xu hướng rút khỏi Việt Nam hoặc thu hẹp hoạt động, thay vào đó, một số ngân hàng từ Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN lại tăng mạnh đầu tư sang Việt Nam.
Một số ngân hàng châu Âu đã có hiện diện tại Việt Nam dưới dạng văn phòng đại diện hoặc chi nhánh nhưng lại tương đối “cầm chừng”. Lý do của sự “cầm chừng” này có thể do quy mô thị trường nhỏ và khả năng quản lý vốn của ngân hàng Việt còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đó còn chưa kể đến việc mua bán, sáp nhập trong lĩnh vực ngân hàng vô cùng phức tạp và tốn kém.
Đặc biệt, để tận dụng được thời cơ từ EVFTA, ông Hiếu cho rằng Việt Nam cần nỗ lực xây dựng và quảng bá thương hiệu "Made in Vietnam" để doanh nghiệp và người tiêu dùng châu Âu biết nhiều đến thương hiệu Việt. Đồng thời thay đổi, cải thiện về mặt thể chế, chính sách để phù hợp với các thỏa thuận mà Hiệp định đưa ra.
Ngoài ra, theo đánh giá của nhiều chuyên gia kinh tế, điều cốt lõi vẫn là cần nâng cao năng lực cạnh tranh các sản phẩm dịch vụ của doanh nghiệp. Trong kỷ nguyên này, yêu cầu về phát triển bền vững là nền tảng để doanh nghiệp Việt Nam tương tác với nền kinh tế thế giới. Doanh nghiệp sẽ phải tìm hiểu về các tiêu chuẩn phát triển bền vững, tuân thủ những tiêu chuẩn đó về lao động, môi trường... để mình tổ chức lại sản xuất đáp ứng lại tiêu chuẩn đó.
Nếu công nghệ của doanh nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu thì phải áp dụng công nghệ, áp dụng chuyển đổi số. Một mặt tập trung vào thị trường EU nhưng cần lưu ý việc đa dạng hóa thị trường vẫn là vấn đề quan trọng để khi có biến động, doanh nghiệp có thể chống chịu, điều chỉnh được.
Theo VietQ