Người tiêu dùng cần làm gì khi mua phải hàng kém chất lượng?

Người tiêu dùng có quyền kiện và được bồi thường

Người bán hàng phải bồi thường thiệt hại cho người mua, người tiêu dùng trong trường hợp thiệt hại phát sinh do lỗi của người bán hàng không bảo đảm chất lượng hàng hóa, trừ trường hợp quy định tại Khoản 2, Điều 62 của luật này. Việc bồi thường thiệt hại được thực hiện theo thỏa thuận giữa các bên có liên quan hoặc theo quyết định của tòa án hoặc trọng tài.

Khoản 2 Điều 62 Luật chất lượng sản phẩm hàng hóa năm 2007 quy định: “Người bán hàng không phải bồi thường cho người mua, người tiêu dùng trong các trường hợp sau đây:

Người tiêu dùng sử dụng hàng hóa đã hết hạn sử dụng.

Đã hết thời hiệu khiếu nại, khởi kiện..

Đã thông báo hàng hóa có khuyết tật đến người mua, người tiêu dùng nhưng người mua, người tiêu dùng vẫn mua, sử dụnghàng hóa đó.

Hàng hóa có khuyết tật do người sản xuất, người nhập khẩu tuân thủ quy định bắt buộc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Trình độ khoa học, công nghệ của thế giới chưa đủ để phát hiện khả năng gây mất an toàn của hàng hóa tính đến thời điểm hàng hóa gây thiệt hại.

Thiệt hại phát sinh do lỗi của người mua, người tiêu dùng.

Khi gặp phải trường hợp mua hàng không đúng chất lượng nhãn hàng cam kết, người tiêu dùng cần giữ nguyên hiện trạng hàng hóa cùng các thông tin liên quan và liên hệ với người bán yêu cầu đổi trả hoặc đòi bồi thường (nếu có) hoặc có thể liên hệ tới doanh nghiệp cung cấp sản phẩm theo số điện thoại được in trên bao bì để phản ánh sự việc.

Khi người tiêu dùng mua phải các loại hàng hóa dịch vụ không đúng như công bố thì người tiêu dùng trước hết phải khiếu nại ngay đối với người bán hàng để xử lý ngay.

Nếu việc khiếu nại vẫn không được xử lý, người tiêu dùng phải gọi điện ngay đến số điện thoại được in trên nhãn sản phẩm hàng hóa đó. Theo quy định của Chính phủ, tất cả các loại hàng hóa lưu thông trên thị trường phải có nhãn, mác nêu rõ cơ sở sản xuất, nguồn gốc xuất xứ và số điện thoại liên hệ, hạn sử dụng.

Đối với trường hợp bên bán từ chối yêu cầu chính đáng của người tiêu dùng, mà bên mua chứng minh được lỗi thuộc về bên bán thì bên mua có quyền nộp đơn tố cáo đến Chi cục Trưởng chi cục quản lý thị trường thuộc Sở Công thương, Bộ Công thương và UBND các cấp là các cơ quan có thẩm quyền giải quyết và xử lý vi phạm pháp luật liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010 quy định, người tiêu dùng (NTD) có các quyền: Được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp khác khi tham gia giao dịch, sử dụng hàng hóa; Được cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ; nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa; được cung cấp hóa đơn, chứng từ, tài liệu liên quan; được lựa chọn hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ theo nhu cầu, điều kiện thực tế của mình.

Bên cạnh đó, NTD còn có quyền được góp ý kiến với tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ về giá cả, chất lượng hàng hóa, dịch vụ; yêu cầu bồi thường thiệt hại khi hàng hóa, dịch vụ không đúng tiêu chuẩn, chất lượng, số lượng, tính năng, công dụng, giá cả mà tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đã công bố; được khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.

NTD có quyền tẩy chay không sử dụng sản phẩm. Mặc dù Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã có hiệu lực từ tháng 7-2011 song tình trạng NTD mua phải hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng...vẫn diễn ra khá phổ biến mà một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do chế tài xử phạt vẫn còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe.

Để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình, NTD cần sử dụng một trong những quyền quan trọng nhất, đó là quyền lựa chọn tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh và hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ. và với sản phẩm không đảm bảo chất lượng, NTD hoàn toàn có quyền tẩy chay, không sử dụng những sản phẩm, hàng hóa đó. Nếu có nhiều người cùng thực hiện quyền này đối với 1 sản phẩm, dịch vụ đồng nghĩa với việc sản phẩm đó không tiêu thụ được trên thị trường nên nhà cung cấp khó có thể tồn tại và đứng vững.

Mã vạch giúp phân biệt hàng thật, hàng giả

Tất cả các loại hàng hóa lưu thông trên thị trường đều cần phải có mã vạch. Nếu như CMND giúp ta phân biệt người này với người khác thì mã vạch có vai trò như số “CMND” của hàng hoá. Mã vạch không phải do doanh nghiệp tự nghĩ ra mà phải đăng ký và được cấp phép bởi tổ chức mã số mã vạch GS1. Thông qua mã vạch, người tiêu dùng không chỉ phân biệt được hàng thật, hàng giả mà còn có thể biết được xuất xứ của sản phẩm.

Pháp luật nghiêm cấm hành vi lừa dối hoặc gây nhầm lẫn cho NTD. Điều 8 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng quy định, NTD có quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Tổ chức vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Như vậy, NTD khi mua phải hàng giả có quyền khởi kiện, yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với tổ chức, cá nhân sản xuất, buôn bán hàng giả. Tùy theo tính chất, mức độ thiệt hại, bên bị khiếu nại, tố cáo, khởi kiện sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Để có căn cứ xử lý, khi mua nhầm hàng giả, kém chất lượng NTD nên giữ nguyên hiện trạng hàng hóa và các chứng cứ liên quan để có thể liên hệ người đã bán hàng cho mình yêu cầu đổi hàng hoặc hoàn trả tiền hoặc bồi thường. Nếu phát sinh tranh chấp, NTD cần làm đơn tố cáo kèm chứng cứ liên quan của hàng hóa đó cho cơ quan QLTT hoặc cơ quan công an nơi gần nhất để yêu cầu xử lý.

Ngoài ra, người tiêu dùng có thể đến các hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, khiếu nại tại Sở Công Thương tại các địa phương hoặc Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) để được tư vấn và xem xét giải quyết, thậm chí có thể khởi kiện ra tòa và trọng tài thương mại để xử lý.

Theo SKCĐ