Vào mùa nắng nóng, nhu cầu sử dụng nước tinh khiết của người dân lại tăng cao. Đây cũng là thời điểm một số cơ sở sản xuất, cung cấp nước uống tinh khiết kém chất lượng “bung” hàng ra thị trường, khiến người tiêu dùng rơi vào “ma trận” nước tinh khiết.
Ngoài thương hiệu, nhãn mác, giá thành cũng là một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm. Ví dụ với nước uống đóng chai Lavie có dung tích từ 19 lít nước, sẽ có giá bán giao động từ 50 – 60.000 đồng. Tuy nhiên, với các loại nước đóng chai khác như: CaWa, HT, PAT…với bình đựng nước có dung tích tương đương, thì giá bán giao động chỉ từ 10 – 20.000 đồng/bình. Thậm chí, nhiều người tiêu dùng còn cho rằng, nếu ở gần các cơ sở sản xuất nước uống, giá đổi nước chỉ từ 6 -7.000đồng/bình 19 lít.
Chất liệu vỏ bình
Đối với nhiều người thay vì mỗi tối, mỗi sáng phải dành thời gian để đun nước sôi để dùng cho hôm sau thì ngày nay, chỉ với một cú điện thoại là họ có ngay một bình nước khoảng 20l vừa tiện lợi nhanh chóng, vừa rẻ tiền với mức giá không quá 15 nghìn đồng. Vừa rẻ vừa tiện là thế nhưng có bao giờ bạn đọc sơ qua những thông tin trên vỏ bình chưa, uống nước hàng ngày nhưng liệu bạn có bao giờ tự hỏi vỏ bình này được làm từ gì chưa vì giá thành lại rẻ đến vậy?
Hầu hết các loại vỏ bình từ những cơ sở sản xuất nước uống kém chất lượng đều được làm từ chất liệu nhựa rẻ tiền mà không hề được công bố rõ ràng, và đặc biệt hơn đây còn là nhựa tái chế dù là nhựa tái chế loại nào thì khi sử dụng để đóng lại nước cũng có thể gây hại cho sức khỏe. Đó là chưa kể thời gian để nước lâu trong bình mới sử dụng đến, khiến nhựa thôi nhiễm vào nước gây hại cho đường tiêu hóa, tích lũy nhiều độc tố vào trong cơ thể.
| |
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa): “Những loại bình nhựa này được sản xuất nhan nhản khắp nơi nên rất có khả năng sản xuất từ loại nhựa không đảm bảo. Nếu sản xuất từ loại nhựa phế liệu thì càng nguy hiểm vì những loại nhựa này về nguyên tắc là không được sử dụng.”
“Tuy nhiên, nếu sử dụng nhựa tái chế để đựng nước uống thì đừng quên rằng chất độc từ vỏ bình – chính là nhựa tái chế có khả năng thôi nhiễm ra nước uống. Điều này rất nguy hiểm, gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng tùy thuộc vào mức độ uống nhiều hay ít, lâu hay chóng loại nước đóng bình này”, PGS.TS Thịnh cho hay.
“Trong vệ sinh an toàn thực phẩm, những loại nhựa đều là polyme, được tạo từ mắt xích monome. Nếu nhựa được sản xuất, tái chế không đảm bảo sẽ khiến mắt xích monome tan vào trong nước. Khi uống vào sẽ tích tụ trong cơ thể, gây hại cho sức khỏe”, chuyên gia lý giải.
Theo một nghiên cứu gần đây của các chuyên gia Ấn Độ cho hay, họ đã ví việc tái sử dụng những bình nhựa đựng nước có thể mất vệ sinh hơn cả việc ngậm những món đồ chơi của chú cún trong gia đình bạn.
Theo như nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện được khoảng 300 triệu vi khuẩn trên mỗi xen-ti-mét vuông vỏ bình nhựa đã qua sử dụng. Tái sử dụng những bình nhựa sẽ đẩy bạn tới nguy cơ tiếp xúc lượng vi khuẩn cực lớn.
Tháng 12/2012 vừa qua, Đội 4, Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về môi trường, Công an TP.Hà Nội đã phối hợp với Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội kiểm tra bất ngờ một công ty chuyên sản xuất nước uống đóng bình là công ty TNHH Nga Sơn Trang, đóng tại đường Thanh Lãm (Phường Phú Lãm, quận Hà Đông, Hà Nội). Lực lượng kiểm tra đã phát hiện toàn bộ nguồn nước để sản xuất đều sử dụng nước giếng khoan. Vỏ chai, vỏ bình đều được tái chế từ một loại ống rất nhỏ thu mua theo dạng tái sử dụng trên thị trường theo cách thủ công.
Chất lượng nước đóng bình
Nói về quy trình sản xuất nước uống đóng bình có chất lượng, Phó giáo sư, Tiến sỹ Phan Thị Sửu - Giám đốc Trung tâm kỹ thuật An toàn vệ sinh thực phẩm, Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam cho biết, quy trình sản xuất nước đóng bình để đảm bảo chất lượng phải qua các bước: Nước thô được lọc qua than hoạt tính để khử mùi, sau đó trao đổi ion khử các loại khoáng, lọc ngược để khử các vi sinh vật. Và qua hệ thống đóng chai phải là một môi trường rất vô trùng, có tia cực tím để chống vi sinh vật. Có thể thấy phần nào, nước uống đảm bảo phải trải qua nhiều giai đoạn và đòi hỏi nhiều kinh phí, tuy nhiên, khi đến tay người tiêu dùng, mỗi bình nước với dung tích 20L chỉ ở mức giá không quá 15 nghìn đồng chính là điều mà chúng ta nên đặt câu hỏi.
Nước uống đóng bình, chúng ta thường nghe là được lọc qua công nghệ RO- công nghệ lọc nước thẩm thấu ngược. Các loại nước giếng khoan sẽ được đưa qua hệ thống lọc, nếu không được hệ thống xử lý kỹ càng sẽ dễ dàng có sự xuất hiện của vi khuẩn E. Coli gây tiêu chảy, viêm đường ruột.... Những kim loại nặng như chì, thủy ngân rất độc hại, khi sử dụng lâu ngày và tích lũy trong cơ thể có khả năng gây bệnh ung thư. Các cặn đồng, sắt trong quá trình sản xuất, do máy móc thiết bị thô sơ, cũ kỹ để lại trong nước là điều khó tránh khỏi tại những cơ sở được trang bị sơ sài nên chất lượng nước đóng bình kém chất lượng nguy hại cho cơ thể là điều khó tránh khỏi.
Chưa kể, sau thời gian dài sử dụng kể từ khi khui bình, nước sẽ có sự tiếp xúc với không khí thông qua quá trình oxy hóa, chính lúc ấy là thời điểm nước vốn được quảng cáo là nước tinh khiết, nước sạch đã bị nhiễm khuẩn, nhiễm bẩn không còn tốt cho sức khỏe như lúc ban đầu nữa.
Hậu quả khó lường
Trên thực tế, đã có không ít các trường hợp cơ sở sản xuất nước bình kém chất lượng bị phát hiện. Gần đây nhất, Cục Quản lý thị trường thành phố Hải Phòng, Đội QLTT số 1 phối hợp cùng Đội QLTT số 4 tiến hành kiểm tra đột xuất cơ sở sản xuất nước uống đóng bình Trường Thành, địa chỉ thôn Phương Chử Đông, xã Trường Thành, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng, cơ sở sản xuất trên thuộc Công ty TNHH Phúc Hà, địa chỉ thôn Xuân Đài, Xã Trường Thọ, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng.
Qua kiểm tra thực tế tại cơ sở sản xuất, đoàn kiểm tra phát hiện cơ sở sử dụng nguồn nước được lấy trực tiếp từ mương phía sau cơ sở để sản xuất nước uống đóng bình. Mương nước này là mương nước thải sinh hoạt của các hộ dân quanh khu vực thôn Phương Chử Đông, xã Trường Thành, huyện An Lão.
Sau khi bơm nước từ mương lên, qua các quy trình lọc thô và lọc bằng máy móc, sản phẩm được đóng bình, dán màng co với nhãn hiệu Vimass Núi Voi. Mỗi ngày cơ sở sản xuất đưa ra tiêu thụ trên thị trường khoảng 200 bình nước uống, mỗi bình dung tích 20 lít.
Chi cục An toàn thực phẩm - Sở Y tế quyết định thu hồi tất cả các sản phẩm nước uống đóng chai hiệu Vimass Núi Voi của Công ty TNHH Phúc Hà, xã Trường Thành, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng. Thời gian thu hồi sản phẩm từ ngày 12 đến ngày 15/6.
Công ty TNHH Phúc Hà chịu trách nhiệm việc thu hồi sản phẩm dưới sự giám sát của Chi Cục An toàn thực phẩm Hải Phòng và cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.
Theo Phó giáo sư, Tiến sỹ Phan Thị Sửu - Giám đốc Trung tâm kỹ thuật An toàn vệ sinh thực phẩm, Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam, quy trình sản xuất nước đóng bình để đảm bảo chất lượng phải qua các bước: Nước thô được lọc qua than hoạt tính để khử mùi, sau đó trao đổi ion khử các loại khoáng, lọc ngược để khử các vi sinh vật. Và qua hệ thống đóng chai phải là một môi trường rất vô trùng, có tia cực tím để chống vi sinh vật. Có thể thấy phần nào, nước uống đảm bảo phải trải qua nhiều giai đoạn và đòi hỏi nhiều kinh phí, tuy nhiên, khi đến tay người tiêu dùng, mỗi bình nước với dung tích 20L chỉ ở mức giá không quá 15 nghìn đồng chính là điều mà chúng ta nên đặt câu hỏi.
Nước uống đóng bình, chúng ta thường nghe là được lọc qua công nghệ RO- công nghệ lọc nước thẩm thấu ngược. Các loại nước giếng khoan sẽ được đưa qua hệ thống lọc, nếu không được hệ thống xử lý kỹ càng sẽ dễ dàng có sự xuất hiện của vi khuẩn E. Coli gây tiêu chảy, viêm đường ruột.... Những kim loại nặng như chì, thủy ngân rất độc hại, khi sử dụng lâu ngày và tích lũy trong cơ thể có khả năng gây bệnh ung thư. Các cặn đồng, sắt trong quá trình sản xuất, do máy móc thiết bị thô sơ, cũ kỹ để lại trong nước là điều khó tránh khỏi tại những cơ sở được trang bị sơ sài nên chất lượng nước đóng bình kém chất lượng nguy hại cho cơ thể là điều khó tránh khỏi.
Chưa kể, sau thời gian dài sử dụng kể từ khi khui bình, nước sẽ có sự tiếp xúc với không khí thông qua quá trình oxy hóa, chính lúc ấy là thời điểm nước vốn được quảng cáo là nước tinh khiết, nước sạch đã bị nhiễm khuẩn, nhiễm bẩn không còn tốt cho sức khỏe như lúc ban đầu nữa.
Mộc Diệp (T.H)/ Sở hữu trí tuệ