Sai phạm nghiêm trọng có hệ thống
Theo đó, Thanh tra tỉnh chỉ rõ, khu đất số 1 đường Nguyễn Du là đất được Nhà nước cho Cty CP in báo Thanh Hóa thuê trả tiền hàng năm nên không đưa vào phương án cổ phần hóa. Khu đất số 01 Nguyễn Du nói trên được UBND tỉnh Thanh Hóa cho Công ty TNHH MTV In báo Thanh Hóa thuê đất theo QĐ số 1095/QĐ-UBND ngày 19/4/2012, thời hạn thuê đất 50 năm, trả tiền thuê đất hàng năm.
Ngày 8/10/2012, Công ty TNHH MTV In báo Thanh Hóa đã tiến hành cố phần hóa theo QĐ số 3308/QĐ-UBND, đổi tên thành Công ty In. Khu đất trên cũng được bỏ ngoài phương án cổ phần hóa, công ty tiếp tục sử dụng và đã nộp tiền thuê khu đất trên đến hết năm 2014.
Đến năm 2014, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa có Quyết định cho phép Công ty cổ phần Tập đoàn xây dựng Miền Trung (gọi tắt là Công ty Miền Trung - PV) thực hiện dự án nhà ở thương mại tại khu đất số 1 và 3, đường Nguyễn Du (khu đất số 3 là của báo Thanh Hóa quản lý, sử dụng).
Ngày 14/11/2017, Ban GPMB TP Thanh Hoá đã bàn giao mặt bằng cho Công ty Miền Trung là hơn 3.300 m2 để triển khai dự án nhà ở liền kề và chia lô.
Đáng nói, theo hồ sơ, Thanh tra tỉnh Thanh Hóa kết luận vào tháng 12/2014, khi chưa có thông báo thu hồi đất, QĐ thu hồi đất của cấp có thẩm quyền, UBND TP Thanh Hóa đã thực hiện việc kiểm kê, bồi thường GPMB đối với khu đất 01 Nguyễn Du là không đúng trình tự, thủ tục.
Được biết, Công ty In đã nhận tiền bồi thường theo phương án bồi thường của UBND TP Thanh Hóa, tổng số tiền hơn 13.5 tỷ đồng và bàn giao đất, bàn giao giấy chứng nhận QSD đất cho Hội đồng bồi thường GPMB TP Thanh Hóa ngày 14/11/2017, khi chưa có Thông báo, Quyết định thu hồi đất, chưa thanh lý hợp đồng thuê đất số 112/HĐTĐ ngày 15/6/2012, là không đúng quy định.
Hồ sơ kiểm kê, bồi thường, GPMB dự án thể hiện: Công ty In sử dụng khu đất 01 Nguyễn Du đến ngày 14/11/2017 mới bàn giao mặt bằng cho UBND TP Thanh Hóa, Công ty In phải có trách nhiệm nộp đủ số tiền thuê đất tại số 01 Nguyễn Du theo hợp đồng số 112/HĐTĐ từ 1/1/2015 đến ngày 14/11/2017, số tiền là 461.714.000 đồng.
Chưa được giao đất đã phân lô bán nền
Là nhà đầu tư duy nhất đăng ký tham gia dự án, tháng 10/2014, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá có quyết định cho phép Tập đoàn Miền Trung thực hiện dự án nhà ở thương mại tại khu đất số 1 và 3, đường Nguyễn Du (khu đất số 3 là của báo Thanh Hóa quản lý, sử dụng).
Ngày 14/11/2017, Ban giải phóng mặt bằng TP Thanh Hoá đã bàn giao mặt bằng cho Công ty Miền Trung là hơn 3.300m2 để triển khai dự án nhà ở liền kề và chia lô. Quá trình triển khai thực hiện dự án, Thanh tra tỉnh đã chỉ ra hàng loạt sai phạm của Tập đoàn Miền Trung. Năm 2017, dù chưa được cấp có thẩm quyền giao đất tại khu đất số 1 nhưng Tập đoàn Miền Trung- chủ đầu tư đã sử dụng đất và đầu tư thực hiện dự án.
Theo kết quả kiểm tra hiện trường ngày 18/6/2021, Thanh tra tỉnh Thanh Hoá xác nhận 12 nhà ở liền kề không tiến hành xây thô theo mẫu thiết kế bản vẽ thi công được phê duyệt; có 2 lô xây dựng 6 tầng (vượt so với thiết kế 3 tầng, 1 tum). Hầu hết các lô đã được chủ đầu tư xây dựng không đúng theo thiết kế đã được phê duyệt. Ngoài ra, chủ đầu tư tự ý xây dựng công trình tại 16 lô đất phân lô bán nền theo mặt bằng quy hoạch khi chưa thực hiện việc cấp phép xây dựng.
“Tập đoàn Miền Trung đã không tuân thủ mặt bằng quy hoạch và dự án đầu tư được duyệt, thi công các hạng mục công trình không đúng với thiết kế bản vẽ thi công, vi phạm trật tự xây dựng, đến nay vẫn chưa được xử lý nghiêm theo quy định”, kết luận thanh tra nêu rõ.
Hơn nữa dự án đang trong quá trình triển khai, chưa được nghiệm thu bảo đảm yêu cầu của thiết kế xây dựng, chủ đầu tư đã tự ý cho các hộ dân sử dụng các công trình tại dự án. Theo Thanh tra tỉnh, Thanh tra Sở Xây dựng, UBND TP Thanh Hoá, UBND phường Điện Biên chưa thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định, không phát hiện, ngăn chặn kịp thời để chấn chỉnh, xử lý vi phạm để chủ đầu tư là Tập đoàn Miền Trung xây dựng công trình khi chưa được bàn giao đất, vi phạm mặt bằng quy hoạch.
Kết quả kiểm tra, vi phạm được đơn vị chức năng phát hiện, có quyết định xử phạt từ tháng 12/2018 nhưng đến nay Tập đoàn Miền Trung vẫn chưa tháo dỡ, xử lý nghiêm đối với công trình vi phạm theo quyết định xử phạt.
Truy rõ trách nhiệm các bên liên quan
Sở Xây dựng là đơn vị chịu trách nhiệm chính, trực tiếp đối với các vi phạm trong việc: Đăng tải thông tin kêu gọi nhà đầu tư thực hiện dự án chưa đảm bảo quy định; Công nhận chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở khi dự án chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, cấp Giấy phép quy hoạch số 224/GPQH; Phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500, trong đó điều chỉnh loại đất từ đất trụ sở cơ quan sang đất ở đô thị là chưa đúng quy định; Tham mưu UBND tỉnh phê duyệt dự án đầu tư trong khi dự án chưa đáp ứng yêu cầu đối với dự án phát triển nhà ở...
Đối với Sở Tài nguyên và Môi Trường: Chịu trách nhiệm trong việc tham gia ý kiến chấp thuận phê duyệt dự án đầu tư trong khi dự án chưa phù hợp với quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất; Chưa kịp thời phối hợp và đôn đốc UBND thành phố Thanh Hóa thực hiện quy trình và tham mưu cho UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi đất theo quy định; Chưa thực hiện việc thanh lý và chấm dứt hợp đồng thuê với Công ty Cổ phần in Báo Thanh Hoá theo quy định. Tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt phương án bồi thường tổng thể của dự án khi chưa điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Cục Thuế tỉnh không thực hiện việc ban hành thông báo tiền thuê đất nộp hàng năm của Công ty Cổ phần in Báo Thanh Hóa tại khu đất số 01 Nguyễn Du, phường Điện Biên, trong thời gian từ 01/01/2015-14/11/2017; chưa có biện pháp quyết liệt thu hồi số tiền thuê đất của Công ty CP in Báo Thanh Hóa theo Hợp đồng thuê đất, số tiền 461.700.000 đồng nộp mgân sách Nhà nước.
UBND thành phố Thanh Hoá chịu trách nhiệm chính trong việc: Không kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh ban hành thông báo thu hồi đất, quyết định thu hồi đất; Tiến hành công tác giải phóng mặt bằng khu đất số 01 Nguyễn Du đối với Công ty Cổ phần in Báo Thanh Hóa; Thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của Công ty Cổ phần in Báo Thanh Hóa, bàn giao đất cho Công ty Miền Trung khi chưa đủ căn cứ theo quy định; Không phát hiện, ngăn chặn kịp thời vi phạm; Chưa cương quyết xử lý nghiêm đối với vi phạm của chủ đầu tư.
Công ty Cổ phần in Báo Thanh Hoá chịu trách nhiệm chính, trực tiếp đối với các sai phạm trong việc như: Thực hiện không nghiêm túc Hợp đồng thuê đất số 112/HĐTĐ ngày 15/6/2012, không kịp thời thông báo cho cơ quan có thẩm quyền khi không còn sử dụng đất, chưa thực hiện việc thanh lý hợp đồng thuê đất theo quy định; Vi phạm trong việc sử dụng đất, thực hiện nghĩa vụ tài chính không đầy đủ, bàn giao đất, bàn giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi chưa có quyết định thu hồi đất của cấp có thẩm quyền.
Công ty Cổ phần Tập đoàn xây dựng miền Trung đã sử dụng đất, triển khai thực hiện dự án khi chưa được cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất; Không tuân thủ mặt bằng quy hoạch được phê duyệt, thi công không đúng thiết kế bản vẽ thi công; Tự ý cho các hộ dân sử dụng các hạng mục nhà ở tại dự án khi chưa được nghiệm thu bảo đảm yêu cầu của thiết kế xây dựng.
Chủ tịch tỉnh yêu cầu tạm dừng mọi hoạt động tại dự án
Sau kết luận của Thanh tra tỉnh Thanh Hoá, Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn đã yêu cầu Tập đoàn Miền Trung tạm dừng tất cả các hoạt động liên quan đến dự án nhà ở thương mại tại khu đất số 1 và 3 cho đến khi có chỉ đạo tiếp theo của UBND tỉnh.
Đồng thời, yêu cầu Tập đoàn Miền Trung chủ động phối hợp với các sở, ngành, đơn vị có liên quan khẩn trương hoàn thành các hồ sơ pháp lý về quy hoạch đất đai xây dựng dự án trên. Các sở, ngành liên quan thực hiện kiểm điểm, rà soát lại các vi phạm, phối kết hợp với các đơn vị thẩm định, đánh giá, xử lý việc triển khai dự án theo đúng quy định.
Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá cũng giao Sở Xây dựng yêu cầu Tập đoàn Miền Trung khẩn trương thuê đơn vị tư vấn kiểm định độc lập, đủ điều kiện năng lực để kiểm định các hạng mục, công trình đã thi công, đánh giá sự phù hợp về quy hoạch khả năng chịu lực của kết cấu công trình, đánh giá tác động môi trường, phòng cháy chữa cháy… Chủ tịch tỉnh yêu cầu Sở Xây dựng phối hợp với các đơn vị có liên quan và Tập đoàn Miền Trung rà soát lại thiết kế bản vẽ thi công, kết quả thực tế thi công, đánh giá sự phù hợp, đề xuất phương án xử lý đối với các hạng mục xây dựng có vi phạm.
Trên cơ sở căn cứ kết quả kiểm tra rà soát, hướng dẫn Tập đoàn Miền Trung lập hồ sơ đề nghị UBND tỉnh điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 dự án trên. Ngoài ra, Chủ tịch UBND tỉnh cũng giao UBND TP Thanh Hoá chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), Sở Xây dựng kiểm tra, rà soát lại các hành vi vi phạm của Tập đoàn Miền Trung trong lĩnh vực đất đai, xây dựng để tiến hành xử phạt theo đúng thẩm quyền quy định.
Tập đoàn Miền Trung là ai?
Theo tìm hiểu của PV, Công ty cổ phần Tập đoàn xây dựng Miền Trung được thành lập năm 1994 với tên gọi Công ty TNHH xây dựng giao thông thủy lợi Thanh Hóa, chuyên ngành chính là xây dựng giao thông thủy lợi vừa và nhỏ.
Được xem là “đại gia” hàng đầu của xứ Thanh, song hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Miền Trung lại rất kém hiệu quả khi doanh thu lên đến hàng nghìn tỷ nhưng lợi nhuận sau thuế lại chỉ vỏn vẹn vài trăm triệu đồng.
Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Miền Trung được thành lập năm 1994 với tên gọi Công ty TNHH xây dựng giao thông thủy lợi Thanh Hóa, chuyên ngành chính là xây dựng giao thông thủy lợi vừa và nhỏ. Năm 2005, công ty đổi tên thành Công ty Cổ phần Phát triển đầu tư xây dựng giao thông thủy lợi Thanh Hóa với chuyên ngành chính xây dựng công trình kiến trúc dân dụng, công trình giao thông, công trình thủy lợi, san lấp mặt bằng. Đến năm 2009, công ty tiếp tục đổi tên thành Tổng công ty Cổ phần đầu tư xây dựng thương mại Miền Trung và từ năm 2015 thì mang tên như hiện nay.
Tập đoàn Xây dựng Miền Trung được biết đến là cơ nghiệp của họ Mai, do ông Mai Xuân Thực sáng lập. Tính đến hết năm 2019, ông Thực đang có tỷ lệ sở hữu 39%. Bà Lê Thanh Hoa nắm 38%. Cổ đông cá nhân khác là Nguyễn Thị Dinh đã thoái vốn.
Tuy vậy, ông Thực đã sớm “trao ấn kiếm” chủ tịch HĐQT cho con trai mình, ông Mai Xuân Thông. Ông Thông, sinh năm 1979, hiện đang là phó chủ tịch thường trực Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh Thanh Hóa, Tỉnh ủy viên Thanh Hóa khóa 19 (nhiệm kỳ 2020 – 2025). Đây cũng là nhiệm kỳ Tỉnh ủy viên Thanh Hóa thứ hai liên tiếp của ông.
Tại Thanh Hóa, Tập đoàn Xây dựng Miền Trung là một thế lực nổi bật, một “đại gia” hàng đầu. Các dự án đáng kể nhất của tập đoàn này gồm: dự án đầu tư có sử dụng đất khu dân cư phía tây đường CSEDP thuộc khu dân cư tây nam đường Nguyễn Phục, phường Quảng Thắng, TP. Thanh Hóa (diện tích khoảng 18,8ha); dự án khu đô thị mới dọc đại lộ Nam sông Mã, tại phường Đông Hải, TP. Thanh Hóa (quy mô 48ha); dự án khu dân cư phía tây đường Hải Thượng Lãn Ông, phường Quảng Thắng (diện tích quy hoạch khoảng 30ha) hay dự án bảo tồn, tôn tạo khu di tích lịch sử Thái miếu nhà Hậu Lê tại phường Đông Vệ, TP. Thanh Hóa với quỹ đất đối ứng lên đến gần 70ha…
Tầm vóc của Tập đoàn Xây dựng Miền Trung có thể được hình dung qua một số chỉ tiêu cơ bản về tài sản, nguồn vốn như: tổng tài sản đến năm 2020 đạt 4.727 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu đạt 2.690 tỷ đồng (vốn điều lệ là 2.689 tỷ đồng).
Doanh thu, giai đoạn 2016 – 2018, công ty duy trì được tốc độ tăng trưởng khá đều đặn, lần lượt đạt: 1.137 tỷ đồng, 1.236 tỷ đồng, 1.372 tỷ đồng. Tuy nhiên đến năm 2019, đà tăng này đã bị bẽ gãy. Doanh thu năm 2019 chỉ đạt 1.025 tỷ đồng, giảm tới 25% so với năm trước đó. Điều này dẫn đến hệ quả trực tiếp là lợi nhuận gộp năm 2019 rất thấp, đạt 67 tỷ đồng, chỉ bằng khoảng một nửa của năm trước đó (127 tỷ đồng) cũng như kém xa các năm 2016 – 2017 (lần lượt là 102 tỷ đồng và 108 tỷ đồng). Biên lợi nhuận gộp cũng vì thế mà suy giảm từ vùng 8,7% - 9,2% (giai đoạn 2016 – 2018) xuống chỉ còn 6,5% vào năm 2019.