LienVietPostBank chi nghìn tỷ đồng dù dự án 61 Trần Phú chưa hoàn tất pháp lý

Hành trình Him Lam - Liên Việt Holdings bước chân vào dự án đất vàng

Theo báo Người đưa tin, giữa thập niên trước, CTCP Thiết bị Bưu điện (Postef) từng dự định xây dựng khu đất hơn 9.000m2 tại địa chỉ 61 Trần Phú, quận Ba Đình trở thành trung tâm công nghệ cao và trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D). Tuy nhiên chỉ ít năm sau, trong cơn sốt chuyển đổi nhà máy, xí nghiệp thành đất thương mại, Postef đã quyết định mang khu đất 61 Trần Phú đi góp vốn triển khai dự án bất động sản.

Đối tác được chọn là liên danh CTCP Him Lam - Liên Việt Holdings (POT). Hai bên ngày 28/12/2011 ký hợp đồng hợp tác đầu tư số 40/2011/HĐHTĐT/POT-LVH-HL. Theo đó, vốn góp của dự án là 1.039,2 tỷ đồng, tổng mức đầu tư là 3.200 tỷ đồng. POT góp bằng quyền sử dụng đất – tương đương 530 tỷ đồng (51%), bộ đôi công ty liên quan tới đại gia Dương Công Minh góp 509,2 tỷ đồng còn lại.

Đây là lần "se duyên" thứ hai của Postef với doanh nhân họ Dương trong năm 2011. Chỉ ít tháng trước đó, VNPost khi đang là thành viên của Tập đoàn VNPT đã trở thành cổ đông lớn của Ngân hàng TMCP Liên Việt (thành viên Him Lam Group) sau khi góp vốn bằng Công ty Tiết kiệm Bưu điện. Nhà băng này sau đó đổi tên thành Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (LienvietPostbank).

Dù đã có sự chuẩn bị từ khá lâu, song phải gần 6 năm sau, UBND TP. Hà Nội ngày 24/6/2017 mới có Quyết định số 3841/QĐ-UBND phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.

Trong năm 2018, Postef đã thực hiện nộp tiền ký quỹ để đảm bảo thực hiện dự án theo Công văn số 401/KH&ĐT-NNS ngày 18/1/2018 của Sở Kế hoạch & Đầu tư TP. Hà Nội và tiền thuê đất theo Thông báo 19289/CCT-TB&TK ngày 27/9/2018 của Chi cục thuế quận Ba Đình. Trong nửa đầu năm 2019, công ty đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho lô đất này với mục đích sử dụng mới.

Tại thời điểm 30/6/2019, dự án vẫn đang triển khai các bước công việc để tiến đến việc xin cấp phép xây dựng; Liên Việt Holdings đã chuyển cho Postef 836 tỷ đồng để nộp tiền thuê đất và các chi phí khác.

Dự kiến ngay khi hoàn tất thủ tục pháp lý và Postef thực hiện xong việc di dời, dự án sẽ được khởi công luôn trong năm 2019 và hoàn thành năm 2021. 75.000 m2 sàn thương mại của tổ hợp 61 Trần Phú tới lúc đó sẽ là hàng "độc" khi khu vực trung tâm Ba Đình gần như không có các dự án thương mại quy mô lớn. Dự án lớn nhất là 8B Lê Trực cách đó vài số nhà đang vướng lùm xùm "cắt ngọn" và vẫn chưa hẹn ngày hoàn thành.

Cuối tháng 10/2019, Nhà đầu tư đưa tin, Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2019 của CTCP Thiết bị Bưu điện (Postef, mã chứng khoán: POT) đã chấp thuận đề xuất của HĐQT về thoái vốn khỏi dự án tổ hợp thương mại 61 Trần Phú, phường Điện Biên (quận Ba Đình, Hà Nội).

Nhiều khả năng liên danh Him Lam - Liên Việt Holdings - nhóm nhà đầu tư đã theo đuổi dự án từ đầu sẽ nhận phần chuyển nhượng này, thâu tóm toàn bộ dự án.

Vai trò của LienvietPostbank và những điều cần làm sáng tỏ

Theo thông tin từ Viettimes, cuối tháng 6/2016, LienVietPostbank đã đặt cọc 1.410 tỷ đồng với mục đích thuê văn phòng dài hạn, cho dù tới thời điểm đó dự án vẫn chưa hoàn tất thủ tục pháp lý. Cho tới cuối tháng 6/2019, LienvietPostbank vẫn duy trì khoản đặt cọc 705 tỷ đồng vào dự án 61 Trần Phú.

Bên cạnh đó, An ninh Tiền tệ cho rằng, có cơ sở để cho rằng hàng nghìn tỷ đồng tạm ứng, đặt cọc tại LienvietPostbank đều liên quan tới Công ty CP Him Lam và các doanh nghiệp liên quan, nơi Chủ tịch LienvietPostbank Dương Công Minh cũng đồng thời nắm giữ chức vụ lãnh đạo.

An ninh tiền tệ phân tích, số dư các khoản phải thu của Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt ổn định ở mức 6.500-7.000 tỷ đồng trong suốt 4 năm qua. Bởi vậy nhiều khả năng các khoản đặt cọc, tạm ứng với tổng số dư tính tới cuối quý II/2016 là 5.204 tỷ đồng liệt kê trên đã tồn tại trong suốt một thời gian dài.

Cộng cả 1.180 tỷ đồng giá trị tài sản cố định thì Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt hiện đang chi tới 6.384 tỷ đồng, tức là gần bằng toàn bộ vốn điều lệ (6.460 tỷ đồng) để xây dựng trụ sở, chi nhánh, thuê văn phòng hoạt động cũng như mua sắm tài sản cố định. Mà đó là chưa tính tới việc ngân hàng này có thể tiếp tục đổ tiền vào những dự án này trong thời gian tới.

Điều 6 Nghị định 57/2012 quy định tổ chức tín dụng được sử dụng không quá 50% vốn điều lệ và quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ để đầu tư xây dựng, mua sắm tài sản cố định phục vụ trực tiếp cho hoạt động. Tuy nhiên, LienvietPostbank lại đổ một lượng tiền rất lớn vào các tài sản cố định sẽ hình thành trong nay mai, dù điều này là sai luật.

Nhiều khả năng cho thấy rằng LienvietPostbank không hề có ý định chuyển những khoản tạm ứng, đặt cọc trên thành tài sản cố định, mà cứ nhùng nhằng với danh nghĩa các khoản phải thu. Điều này nếu đúng, LienvietPostbank vẫn không vi phạm quy định đầu tư quá nhiều vào tài sản cố định, cũng như tỉ lệ cho vay đối với cổ đông lớn.

Theo các chuyên gia tài chính, các khoản phải thu là một nơi trú ẩn cực kỳ kín đáo và an toàn của những khoản nợ mà ngân hàng không muốn công khai hoặc không muốn bị điều chỉnh bởi quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, theo Khoản 2, Điều 127 Luật Các tổ chức tín dụng 2010 quy định một tổ chức tín dụng không được dành quá 5% vốn tự có cho vay cổ đông lớn, cổ đông sáng lập.

Him Lam hiện là cổ đông lớn nhất của LienvietPostbank, tính tới cuối tháng 6 nắm giữ gần 15% vốn của nhà băng này. Với vốn điều lệ 6.460 tỷ đồng, LienvietPostbank chỉ có thể cho Him Lam vay tối đa khoảng hơn 320 tỷ đồng.

Với một tập đoàn bất động sản có hàng chục dự án lớn nhỏ từ bắc chí nam, số tiền trên chẳng thấm vào đâu so với nhu cầu thực tế của Him Lam. Dĩ nhiên doanh nghiệp này có thể vay các ngân hàng khác, nhưng chắc hẳn chẳng có nguồn tài trợ vốn nào lại rẻ được như LienvietPostbank.

Bởi với hình thức tạm ứng, đặt cọc, Him Lam và các doanh nghiệp liên quan dễ dàng có được hàng nghìn tỷ đồng tiền tươi thóc thật mà không phải trả lãi, hoặc lãi rất thấp mà dấu hỏi về tính bảo đảm vẫn còn bỏ ngỏ.

Điều này rõ ràng có dấu hiệu lách luật. Cũng tại Điều 127 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010, Khoản 1 quy định tổ chức tín dụng không được cấp tín dụng không có bảo đảm, cấp tín dụng với điều kiện ưu đãi cho cổ đông lớn, cổ đông sáng lập.

Ngoài ra, lãi phải thu của đối với Him Lam tính tới cuối tháng 6/2019 là 224,6 tỷ đồng, tăng hơn 50 tỷ so với con số 170 tỷ đồng cuối kỳ năm ngoái. Chưa kể số lãi Him Lam đã trả cho LienvietPostbank, khoản lãi phải thu khổng lồ này đặt ra dấu hỏi lớn đối với mối quan hệ giữa LPB và Him Lam, hoặc Him Lam đang vay LienvietPostbank với khối lượng dư nợ rất lớn, vượt xa giới hạn theo quy định của pháp luật, hoặc những khoản lãi này đã tồn tại từ lâu trên bảng cân đối kế toán của LienvietPostbank, đồng nghĩa với nợ quá hạn, nợ xấu.

Cẩm Anh/ Sở hữu trí tuệ