Ảnh minh họa
Mới đây, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Kết luận thanh tra số 267/KLB-TTGS về việc kết luận thanh tra tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam chi nhánh Phú Yên (Vietcombank Phú Yên).
Nội dung thanh tra là thanh tra việc chấp hành các quy định về hoạt động cấp tín dụng (bao gồm: nghiệp vụ cho vay, bảo lãnh..., việc phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro, việc xử lý, thu hồi nợ đã sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro); Việc chấp hành các quy định về an toàn kho quỹ, công tác an ninh bảo vệ đối với trụ sở, địa điểm giao dịch của tổ chức tín dụng (TCTD) theo quy định; Hoạt động thanh toán và an toàn thông tin; Hoạt động kinh doanh vàng và ngoại hối.
Thời kỳ thanh tra từ ngày 1/1/2022 đến ngày 31/5/2024; trước và sau thời kỳ thanh tra nếu xét thấy cần thiết.
Theo KLTT, tổng dư nợ cho vay của Vietcombank Phú Yên tính đến ngày 31/5/2024 đạt 5.833.308 triệu đồng, giảm 679.375 triệu đồng, tương ứng tỷ lệ giảm 10% so với hồi đầu năm. Tổng số dư bảo lãnh tại 31/5/2024 là 28.950 triệu đồng, giảm 973 triệu đồng, tỷ lệ giảm 3,25% so với đầu năm.
Đến 31/5, nợ xấu của Vietcombank CN Phú Yên là 26.830 triệu đồng, tỷ lệ nợ xấu chiếm 0,46% tổng dư nợ.
Tại kết luận, cơ quan thanh tra cho rằng, Vietcombank CN Phú Yên còn một số tồn tại cần phải nghiêm túc tổ chức chấn chỉnh.
Cụ thể, về thẩm định, xét duyệt, Vietcombank CN Phú Yên chưa thu thập đầy đủ các tài liệu, thông tin để đánh giá khả năng tài chính, nguồn trả nợ để đánh giá sự phù hợp của quy mô hoạt động, nhu cầu vay vốn của khách hàng theo quy định.
Trong đó, đối với hồ sơ thẩm định cho vay mục đích vay sản xuất kinh doanh/tiêu dùng: Đơn vị chưa thu thập đầy đủ thông tin tài liệu chứng minh sự hợp lý về khả năng tài chính và nguồn trả nợ; cơ sở để xác định nhu cầu vốn lưu động, vòng quay vốn lưu động, chưa thể hiện sự phù hợp mức cấp Giới hạn tín dụng (GHTD) với quy mô kinh doanh của khách hàng". Dư nợ 994.377 triệu đồng, 769 món vay.
Đánh giá thông tin quan hệ tín dụng của khách hàng đối với các ngân hàng khác trên địa bàn chưa đầy đủ dẫn đến chưa đảm bảo sự hợp lý của mức cấp giới hạn tín dụng, cụ thể: chưa loại trừ chi phí lãi vay/vốn vay cùng thời hạn, mục đích tại các TCTD khác. Dư nợ 29.760 triệu đồng, 20 món vay.
Thanh tra NHNN cho rằng, Vietcombank CN Phú Yên kiểm soát tác nghiệp giải ngân chưa chặt chẽ tính hợp lý, hợp lệ của hồ sơ giải ngân; chữ ký của kế toán khách hàng trên chứng từ giao dịch với ngân hàng (Ủy nhiệm chi) không đúng thẩm quyền.
Về chứng từ sử dụng vốn vay, cơ quan thanh tra cho rằng chứng từ chưa đầy đủ thông tin để chứng minh khách hàng sử dụng vốn vay đảm bảo mục đích theo quy định; đơn vị chưa thu thập đầy đủ bảng kê 01/TNDN theo quy định của Bộ Tài Chính;...
Nguồn: NHNN
Về kiểm tra, giám sát vốn vay, Vietcombank CN Phú Yên kiểm tra sử dụng vốn vay chưa chặt chẽ, đầy đủ theo quy định nội bộ; kiểm soát dòng tiền chưa chặt chẽ; Nội dung trên Biên bản kiểm tra sử dụng vốn chưa chính xác theo hồ sơ giải ngân. Đơn vị này cũng chưa kiểm tra đầy đủ nội dung tuân thủ các Điều kiện cấp tín dụng theo Thông báo phê duyệt tín dụng của HSC khu vực phía Nam. Dư nợ 166.158 triệu đồng, 42 món vay.
Đáng chú ý, theo cơ quan thanh tra, nhóm khách hàng liên quan có người quản trị điều hành/người đại diện pháp luật/Chủ hộ kinh doanh có mối quan hệ gia đình, có cùng ngành nghề kinh doanh, có sự chi phối lẫn nhau.
Cụ thể, Vietcombank CN Phú Yên chưa kiểm tra đánh giá đúng thực trạng tài chính/dòng tiền khách hàng qua nguồn doanh thu: Nhóm 4 doanh nghiệp quan hệ tín dụng tại Vietcombank chi nhánh Phú Yên dư nợ đến 31/5/2024 là 180.216 triệu đồng, tổng GHTD được cấp: 248.000 triệu đồng. Tiềm ẩn rủi ro cấp tín dụng vượt nhu cầu vay vốn và quy mô kinh doanh của khách hàng, dễ dẫn đến tình trạng Vietcombank khó kiểm soát được mục đích sử dụng tiền vay của từng thành viên trong nhóm khách hàng: Nhóm 4 khách hàng cá nhân có mối quan hệ gia đình, Tổng GHTD được cấp: 40.000 triệu đồng, dư nợ đến 31/5/2024 là 37.568 triệu đồng.
Về phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro, qua công tác thanh tra, Vietcombank CN Phú Yên chấp hành các quy trình, quy định của nội bộ và pháo luật. Bên cạnh đó, đơn vị này cũng tuân thủ các quy định về an toàn kho quỹ, công tác an ninh bảo vệ đối với trụ sở, địa điểm giao dịch, về hoạt động thanh toán và an toàn thông tin.
Theo cơ quan thanh tra, để xảy ra những tồn tại nêu trên, một phần nguyên nhân từ cấp quản lý điều hành chưa kịp thời chỉ đạo, giám sát sâu sát cấp dưới; chưa cập nhật nghiên cứu đầy đủ, triển khai các quy định của pháp luật và quy trình nội bộ của Vietcombank,.. Ngoài ra còn có nguyên nhân khách quan đến từ hoàn cảnh kinh tế toán cầu tiếp tục gặp khó khăn.
Thanh tra, giám sát NHNN CN Phú Yên cho rằng, trách nhiệm thuộc về chuyên viên và lãnh đạo các cấp tại Vietcombank có liên quan trực tiếp đến các tồn tại được chỉ ra.
Cơ quan thanh tra kiến nghị Vietcombank CN Phú Yên thực hiện các kiến nghị và khuyến nghị cảnh báo rủi ro để phòng ngừa rủi ro, nâng cao chất lượng hoạt động.
Giám đốc Vietcombank CN Phú Yên xây dựng kế hoạch thực hiện kiến nghị sau thanh tra, tổ chức họp kiểm điểm đối với các cá nhân, bộ phận có liên quan để xảy ra các tồn tại, sai phạm đã được chỉ ra.