Cụ thể, Bộ Tài chính đang thực hiện 2 chức năng lớn, là thu chi ngân sách và quản lý về giá, nên phải cân nhắc việc không để lạm phát quá cao, giữ ở mức mục tiêu cả năm dưới 4%. Đây là một bài toán khó cho Bộ Tài chính, đặc biệt là đối với điều hành giá xăng dầu thời gian qua. Xăng dầu là mặt hàng quan trọng, thiết yếu đối với sản xuất, tiêu dùng và an ninh năng lượng quốc gia.
Vì vậy, việc điều chỉnh giá xăng dầu tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội. Việc điều hành giá xăng dầu trong nước đã được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 95 năm 2021 của Chính phủ. Theo đó, giá xăng dầu trong nước thực hiện theo cơ chế thị trường, phù hợp với diễn biến giá xăng dầu thế giới. Bên cạnh đó, Quỹ Bình ổn giá đã được chi sử dụng liên tục để bình ổn giá, giúp giá xăng dầu trong nước thời gian qua đã có mức tăng thấp hơn mức tăng của giá xăng dầu thế giới.
Trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới liên tục tăng cao và tác động trực tiếp đến giá xăng dầu trong nước, việc tiếp tục có các giải pháp mạnh mẽ để hạn chế biến động tăng đột biến đối với giá xăng dầu trong nước là cần thiết, qua đó góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.
Ông Đặng Công Khôi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính cho biết: “Vừa qua, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Thường vụ Quốc hội, điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, với mức điều chỉnh 50% mức thuế, thì trong kỳ điều hành 1/4 vừa rồi đã tác động ngay đến giá cơ sở tương ứng. Nếu không kịp thời có chính sách thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu như vậy thì kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 1/4 vừa rồi sẽ có mức tăng rất cao. Nhưng do kịp thời gian điều chỉnh chính sách thuế nên giá xăng dầu đã hạ nhiệt trong nước tương ứng”.
Mặc dù vậy, nhiều chuyên gia kinh tế vẫn chưa hài lòng với kết quả điều hành giá xăng dầu thời gian gần đây. Đặc biệt đặt trong bối cảnh Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, thì xăng dầu với vai trò là mạch máu cho giao thông – vận tải, vốn là lĩnh vực chịu tác động nặng nề nhất từ dịch bệnh, nhưng nay vừa bắt đầu phục hồi thì gặp ảnh hưởng lớn bởi giá xăng dầu.
Trong 2-3 tháng qua, giá xăng dầu tăng mạnh đã ảnh hưởng tới giao thông vận tải, nhiều doanh nghiệp phải sản xuất cầm chừng, hoặc dừng sản xuất. Đây là nguy cơ lớn cho Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, bởi giao thông ách tắc thì khó có cách đẩy nhanh phục hồi kinh tế. Do đó, phải đặt tầm quan trọng đủ lớn trong việc giải quyết việc giá xăng dầu nhanh, để ổn định sản xuất trong nước.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15 về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn. Theo đó, giảm 50% mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng (trừ etanol), dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn từ ngày 1/4/2022 đến hết ngày 31/12/2022; giảm 70% mức thuế BVMT đối với dầu hỏa từ ngày 1/4/2022 đến hết ngày 31/12/2022.