Trách nhiệm của ông Đinh La Thăng về sai phạm thiệt hại 543 tỷ tại DA Ethanol Phú Thọ?

Sai phạm tại dự án Ethanol Phú Thọ gây thiệt hại 543 tỷ đồng

Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an vừa kết thúc điều tra, chuyển hồ sơ đến Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đề nghị truy tố các bị can về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng trong vụ án xảy ra tại Công ty cổ phần Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí-PVB (Ethanol Phú Thọ).

Những sai phạm tại dự án Ethanol Phú Thọ đã được Thanh tra Chính phủ chỉ ra từ năm 2016, trong kết luận thanh tra việc đầu tư các dự án nhiên liệu sinh học có góp vốn của PVN và các đơn vị thành viên.

Theo kết luận thanh tra, từ tháng 10/2007 đến tháng 3/2009, PVN đã quyết định chủ trương đầu tư dự án nhiên liệu sinh học với công suất mỗi nhà máy 100.000 m3 Ethanol/năm ở 3 tỉnh Phú Thọ, Quảng Ngãi và Bình Phước.

Về hiệu quả đầu tư, Thanh tra Chính phủ cho biết, sau khi thực hiện xong dự án, các nhà máy đi vào hoạt động đều bị thua lỗ lớn và hầu như không vận hành thương mại.

Toàn bộ vốn đầu tư vào 3 dự án với tổng số tiền đã thanh toán đến tháng 11/2014 là hơn 5.400 tỷ đồng chưa có hiệu quả.

Theo kết luận thanh tra, từ tháng 10/2007 đến tháng 3/2009, PVN đã quyết định chủ trương đầu tư dự án nhiên liệu sinh học với công suất mỗi nhà máy 100.000 m3 Ethanol/năm ở 3 tỉnh Phú Thọ, Quảng Ngãi và Bình Phước.

Về hiệu quả đầu tư, Thanh tra Chính phủ cho biết, sau khi thực hiện xong dự án, các nhà máy đi vào hoạt động đều bị thua lỗ lớn và hầu như không vận hành thương mại.

Toàn bộ vốn đầu tư vào 3 dự án với tổng số tiền đã thanh toán đến tháng 11/2014 là hơn 5.400 tỷ đồng chưa có hiệu quả.

Cụ thể, tại dự án Ethanol Dung Quất (Quảng Ngãi), tổng mức đầu tư được phê duyệt là hơn 1.800 tỷ đồng nhưng đã tăng vốn lên hơn 2.100 tỷ đồng. Năm 2014, dự án này lỗ khoảng 164 tỷ đồng.

Tại dự án Ethanol Bình Phước có tổng mức đầu tư gần 1.500 tỷ đồng, sau đó đã tăng vốn lên hơn 1.700 tỷ đồng. Từ tháng 4/2013 đến nay, nhà máy này hầu như không vận hành thương mại, năm 2013 và 2014 dự án bị lỗ khoảng 400 tỷ đồng.

Đặc biệt, dự án Ethanol Phú Thọ do Công ty cổ phần Bọc ống Dầu khí Việt Nam (PVB) làm chủ đầu tư, nhà thầu là Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí (PVC).

Ngày 10/6/2009, PVB ký thỏa thuận hợp đồng EPC với PVC, giá trọn gói là hơn 59,1 triệu USD.

Sau này, khi dự án không thực hiện đúng tiến độ, PVC đã thừa nhận việc Liên danh PVC - Alfa Laval - Delta T không đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện gói thầu nên bị chậm tiến độ và đề xuất chủ đầu tư hoặc một đơn vị khác thuộc PVN tiếp quản toàn bộ hiện trạng. Đến tháng 3/2013, dự án dừng thi công.

Cơ quan điều tra xác định, PVB đã thanh toán cho PVC tổng cộng hơn 610 tỷ đồng, thanh toán cho Alfa Laval số tiền 236 tỷ đồng.

Chủ đầu tư đã sử dụng 1.467 tỷ đồng, vay của 2 ngân hàng số tiền 754 tỷ đồng. PVB đã trả lãi vay 125 tỷ đồng, số nợ lãi còn lại là 417 tỷ đồng. Vì ngân hàng không miễn giảm nợ lãi và gốc, nên số tiền thiệt hại được xác định là toàn bộ số tiền lãi phát sinh mà PVB đã trả và số tiền nghĩa vụ phải trả, tổng cộng là 543 tỷ đồng.

PVN chỉ định nhà thầu PVC thiếu kinh nghiệm

Tuy nhiên, theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, đến thời điểm được chỉ định thầu và ký hợp đồng EPC dự án nhà máy nhiên liệu sinh học Phú Thọ, nhà thầu PVC chưa thực hiện hợp đồng EPC dự án nhiên liệu sinh học hoặc các dự án có tính chất tương tự, do đó, PVC là nhà thầu chưa có năng lực, kinh nghiệm trong việc thực hiện dự án. Trong liên danh với nhà thầu, PVC được giao thực hiện các công việc quan trọng của dự án gồm: thiết kế, xây dựng, mua sắm, lắp đặt toàn bộ thiết bị các hạng mục phụ trợ và lắp đặt thiết bị nhà máy sản xuất chính.

“Việc chỉ định thầu cho liên danh, trong đó PVC thực hiện các công việc chính của dự án khi hạn chế năng lực và chưa có kinh nghiệm là vi phạm quy định Luật Đấu thầu. Đây là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến trong quá trình thực hiện, nhà thầu PVC đã phải dừng thi công dự án từ tháng 11/2011, vi phạm quy định hợp đồng EPC, gây thiệt hại lớn cho chủ đầu tư, dự án khó tiếp tục thực hiện”, Thanh tra Chính phủ nêu.

Ngoài một số nguyên nhân khách quan như: khi đầu tư xong nhà máy thì giá mua sắm nguyên liệu tăng; giá dầu thế giới giảm sâu; thị trường tiêu thụ xăng E5 tại Việt Nam còn thấp, việc tiêu thụ sản phẩm Ethanol rất hạn chế, do đó các nhà máy chỉ hoạt động cầm chừng, thậm chí không vận hành thương mại... kết luận của Thanh tra Chính phủ chỉ rõ trong quá trình đầu tư, PVN, các chủ đầu tư, nhà thầu và các đơn vị liên quan đã có nhiều khuyết điểm, vi phạm.

Ông Đinh La Thăng và nhiều lãnh đạo ngành dầu khí rơi vào vòng lao lý

Cơ quan An ninh điều tra chỉ rõ, trong thông báo ngày 1/8/2018 của PVN, ông Đinh La Thăng đã cho phép ngành dầu khí ưu tiên giao thầu cho PVC các công trình chuyên ngành đặc thù.

Theo định hướng giao thầu, Đỗ Văn Quang (cựu Trưởng ban Kinh tế kế hoạch PVC) biết rõ đơn vị kém năng lực nhưng vẫn tham mưu, dự thảo để PVC gửi công văn trình PVN, PVB tham gia dự án Ethanol Phú Thọ.

Nhận được văn bản, ông Đinh La Thăng đã bút phê chỉ đạo cấp dưới tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam giải quyết theo chủ trương chỉ định thầu cho PVC.

Căn cứ chủ trương chỉ đạo của ông Thăng, các bị can dưới quyền đã soạn thảo, tham mưu, đề xuất cho liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T thực hiện gói thầu theo hình thức chỉ định thầu.

Quá trình điều tra, ông Thăng thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác với cơ quan chức năng. Trước đây, bị can có thành tích xuất sắc trong công tác nên Cơ quan An ninh điều tra đề nghị Viện KSND tối cao áp dụng các tình tiết giảm nhẹ khi truy tố.

Trong vụ án này, bị can Vũ Thanh Hà - cựu tổng giám đốc PVB - dù biết rõ liên danh nhà thầu không đủ năng lực nhưng vẫn tham gia các cuộc họp ban chỉ đạo triển khai dự án, chỉ đạo tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu, tổ chuyên gia giúp việc thẩm định đấu thầu lập hồ sơ yêu cầu loại bỏ một số tiêu chí đánh giá năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu; tự ý ký các quyết định phê duyệt chỉ định thầu, phê duyệt nội dung, giá trị gói thầu TK05 và ký hợp động EPC với liên danh nhà thầu.