Lịch sử ra đời tiền điện tử là gì?
Tiền điện tử là một loại tiền tệ kỹ thuật số, được thiết kế với mục đích làm phương tiện trao đổi thay thế cho tiền pháp định. Tiền điện tử sử dụng thuật toán để bảo mật và xác nhận các giao dịch cũng như kiểm soát việc thành lập các đơn vị mới trong một mạng lưới tiền điện tử nhất định. Về cơ bản, tiền điện tử là một dạng cơ sở dữ liệu giới hạn đầu vào, không ai có thể thay đổi nếu không đáp ứng đủ một số điều kiện xác định sẵn.
Trong những năm 90s khi công nghệ bắt đầu bùng nổ, con người đã liên tục nỗ lực để tạo ra tiền tệ kỹ thuật số, điển hình là những hệ thống như Flooz, Beenz và DigiCash. Những dự án này từng vang tiếng một thời trên thị trường nhưng cũng đã mau chóng đi vào dĩ vãng vì một số lý do như: lừa đảo, vấn đề tài chính, thậm chí là do mâu thuẫn nội bộ của công ty phát triển.
Đáng chú ý hơn cả, tất cả các hệ thống đương thời đều áp dụng cách tiếp cận “Bên thứ ba tin cậy”, tức là tồn tại các công ty đứng đằng sau hệ thống để xác nhận và xúc tiến các giao dịch. Vì vậy, sự sụp đổ của các công ty đồng nghĩa với sự biến mất của đồng tiền kỹ thuật số.
Mãi gần hai thập kỷ sau, một lập trình viên ẩn danh (hoặc là một nhóm lập trình) có bí danh Satoshi Nakamoto đã giới thiệu Bitcoin. Satoshi mô tả đây là một hệ thống “tiền điện tử ngang hàng”. Hệ thống này hoàn toàn phi tập trung, thức là không có sự hiện diện của máy chủ hoặc bên kiểm soát thứ ba. Ý tưởng này giống với mạng lưới P2P dùng để chia sẻ dữ liệu.
Trong mạng lưới tiền điện tử, chỉ có những thợ đào mới có thể xác nhận các giao dịch bằng cách giải cách bài toàn được mã hóa. Họ sẽ nhận các giao dịch, đánh dấu hợp lệ và phát tán ra toàn mạng lưới. Sau đó, mọi node của mạng lưới sẽ bổ sung vào cơ sở dữ liệu. Một khi giao dịch đã được xác nhận thì sẽ không thể xóa và đảo ngược quy trình. Thợ đào sẽ nhận được phần thưởng cộng với phí giao dịch.
Về cơ bản, mạng lưới tiền điện tử dựa vào sự đồng thuận tuyệt đối của tất cả các thành phần trong không gian để xác nhận tính hợp lệ của số dư và giao dịch. Nếu các node của mạng lưới không chấp nhận, hệ thống sẽ dừng hoạt động. Tuy nhiên, có rất nhiều luật lệ được xây dựng và lập trình vào trong hệ thống để giúp ngăn chặn rủi ro này.
| |
| Ảnh minh họa. |
Tiền điện tử có chứa tiền tố crypto chính là vì quy trình đồng thuận của cộng đồng được đảm bảo bởi một thuận toán crypto (mã hoá) an toàn. Cùng với những yếu tố đã được nêu trên, tiền điện tử trở thành một khái niệm khiến việc “đặt niềm tin vào bên thứ ba” trở nên hoàn toàn dư thừa.
Sau một thập kỉ, tiền điện tử đã sở hữu một đội quân hùng hậu gồm các nhà đầu tư và tín đồ thực sự cũng như vô số biến động về thị trường do các yếu tố như tài chính chính thống, các nhà lập pháp và giới ngân hàng.
Dù vậy, bất chấp mọi điều kiện tích cực hay tiêu cực, ba đồng tiền điện tử hàng đầu này vẫn giữ vững vị trí dẫn đầu. Finance-monthly đã chỉ ra nguyên nhân đã khiến cho Bitcoin, Ethereum và XRP có giá trị như vậy?
Bitcoin
Xuất hiện từ năm 2009, Bitcoin là loại tiền kỹ thuật số đầu tiên trên thế giới. Là phát minh tiền điện tử đầu tiên thành hình, Bitcoin có lợi thế không nhỏ nhờ nguồn gốc bí ẩn cũng như tính minh bạch đáng kể của hệ thống.
Dù thị trường giao dịch luôn có sẵn khoảng 2.000 coin, các nhà đầu tư vẫn không ngừng mua thêm Bitcoin, giữ vị trí hàng đầu cho đồng tiền này trước sự ra đời ồ ạt của các loại tiền điện tử khác.
Một trong những lí do khiến Bitcoin đứng vững như vậy là bởi nguồn cung thấp. Chỉ có 21 triệu bitcoin tồn tại và 17,8 triệu đã được khai thác. Do yếu tố con người, quyền truy cập vào ví tiền điện tử đã bị chặn, làm giảm lượng bitcoin đang lưu hành.
Trong bối cảnh khoảng 4 triệu đồng tiền có khả năng biến mất mãi mãi, nhu cầu sở hữu ít nhất một đơn vị bitcoin ngày càng tăng trực tiếp đẩy giá tiền lên nhưng nguồn cung tối đa lại không thay đổi.
Khả năng sử dụng cao và tiêu chuẩn công nghiệp của Bitcoin cũng tạo điều kiện thương mại hóa thuận lợi cho đồng tiền này ở mọi nơi trên thế giới. Các cây ATM, nhà bán lẻ và nhiều doanh nghiệp quốc tế đã chấp nhận bitcoin là phương thức khoản thanh toán hợp pháp.
Tại Anh hiện nay có khoảng 15.000 địa điểm thanh toán như vậy, tăng 1.000% so với 1.270 địa điểm vào tháng 12/2013. Theo tiêu chuẩn ngành, điều này dẫn đến thực tế là bất cứ dự án, ứng dụng hoặc doanh nghiệp nào liên quan đến tiền điện tử sẽ phải chấp nhận làm việc với bitcoin đầu tiên.
Ngoài ra, tiềm năng sinh lời nhanh chóng của bitcoin hấp dẫn các nhà đầu tư mạo hiểm và giàu có. Thị trường tiền điện tử rất dễ biến động và bằng cách giao dịch vào đúng thời điểm, các nhà đầu tư có thể đổi đời trong phút chốc.
Tại sao lại là bitcoin? Với 66,2% thị phần hiện tại, Bitcoin là đồng tiền bền vững trong thị trường tiền điện tử với khả năng sinh lợi gần đạt 100%.
Ethereum
Ethereum là đồng tiền mới non trẻ nhưng đã sớm phải trải qua thử thách trong suốt năm 2018 khi mất 85% giá trị. Bất chấp thực tế này và sự cạnh tranh từ các đồng tiền blockchain khác như NEO và EOS, Ethereum đến nay vẫn là loại tiền điện tử lớn thứ hai thế giới.
Một trong những đã cứu Ethereum khỏi nguy cơ thất bại là tính năng hợp đồng thông minh đầu tiên. Ethereum sở hữu chuỗi blockchain chính cho các giao thức hợp đồng thông minh như DApps và hơn 80% ICO hiện nay được phát triển trên blockchain của đồng tiền này.
Enterprise Ethereum Alliance (EEA) đã hợp tác với nhiều tập đoàn lớn như Microsoft, JP Morgan, Intel cũng như các công ty đang mong muốn được tích hợp công nghệ blockchain của Ethereum vào cơ cấu kinh doanh hiện tại. Với sự hỗ trợ mạnh mẽ như vậy, rất khó để giành vị trí dẫn đầu của Ethereum trong một thời gian ngắn.
Cập nhật chính của công nghệ Ethereum. Một trong những nhánh Ethereum quan trọng nhất có tên là Constantinople đã được ra mắt vào tháng 2/2019 bất chấp sự chậm trễ do quá trình cải thiện chức năng, tốc độ, xác định chi phí giao dịch và các vấn đề khai thác mạng.
Theo kế hoạch được tiết lộ, thay vì tung ra bản cập nhật lớn, EEA sẽ cung cấp hàng loạt các bản cập nhật nhỏ nhằm mục đích mở rộng hệ thống Ethereum, tăng hiệu quả và tốc độ trong năm 2019 và vài năm tới.
XRP
Đến tháng 9/2019, XRP đã lọt vào top 3 loại tiền điện tử lớn nhất theo vốn hóa thị trường, được xem là một trong những đồng tiền điện tử rẻ nhất và nhanh nhất hiện nay. Bất chấp những chỉ trích của giới đầu tư tiền ảo về tính chất tập trung, XRP vẫn đang nỗ lực giải quyết các lỗi hệ thống và chưa bao giờ khẳng định mình là loại tiền phi tập trung.
1.500 giao dịch/ giây thực sự là một con số ấn tượng, đặc biệt là so với khả năng mở rộng của các loại tiền điện tử khác hoặc thậm chí với hệ thống chuyển tiền phổ biến đang được các ngân hàng chính thống áp dụng hiện nay.
Do đó, chi phí của giao dịch tức thời bất kể điểm đến đã giảm hơn 50%. Ban đầu, tập đoàn Ripple tập trung vào các tổ chức tài chính và ngân hàng có triển vọng xây dựng hệ thống thanh toán lớn.
Do đó, không phải các đồng tiền điện tử khác mà chính những hệ thống chuyển tiền đang thống trị thị trường như SWIFT và VISA là đối thủ chính của XRP. Hoạt động dựa trên tốc độ giao dịch siêu tốc, nhóm phát triển XRP đã đạt được khả năng mở rộng vô song với 50.000 giao dịch/ giây, vượt trội gấp đôi công suất của VISA.
Nhiều ngân hàng và công ty thẻ tín dụng lớn đã hợp tác với Ripple trong khi hàng trăm tổ chức ngân hàng khác đang mong đợi được trở thành đối tác. Được hỗ trợ bởi lĩnh vực tài chính chính thống và lượng người dùng tăng liên tục, XRP sẽ củng cố vị thế vững chắc của mình trong thị trường tiền điện tử và là một thách thức lớn với đồng Libra của Facebook.
Theo Văn Khương/Thời Báo Chứng Khoán