Theo đó, Cơ quan Thanh tra, giám sát NHNN kết luận bên cạnh những mặt đạt được, hoạt động của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank; HoSE: CTG) còn để xảy ra một số nội dung tồn tại, hạn chế sau:
Về hoạt động cho vay, bảo lãnh, L/C; Phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro; Việc xử lý, thu hồi nợ xấu, nợ đã xử lý rủi ro.
Hoạt động cho vay, bảo lãnh, L/C: Thanh tra chọn mẫu khách hàng còn một số trường hợp chưa thực hiện đầy đủ, chặt chẽ một sô nội dung vê thâm định và quyêt định cho vay; Vê kiêm tra, giám sát vốn vay; về thẩm định cơ cấu lại thời hạn trả nợ; về hồ sơ tài sản bảo đảm; về phân loại nợ.
Ngoài ra một số nội dung cần lưu ý, tiềm ẩn rủi ro trong hoạt động cấp tín dụng của VietinBank như: cấp tín dụng đối với các khách hàng cá nhân vay vốn để đặt cọc mua bất động sản; cấp tín dụng đối với nhóm khách hàng liên quan; cấp tín dụng đối với các khách hàng thực hiện dự án BOT, BT; một số khách hàng cảnh báo rủi ro về tình hình tài chính, tiến độ dự án, nguồn thu trả nợ.
Việc cơ cấu nợ hỗ trợ khách hàng do Covid 19 theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước. Kiểm tra một số khách hàng theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước tại Báo cáo kiểm toán chuyên đề việc huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19 và các chính sách hỗ trợ của NHNN ngày 01/6/2022: một số khách hàng còn tồn tại trong công tác phân loại nợ, một số khách hàng không thực hiện cơ cấu lại nợ theo Thông tư số 01/2020/TT-NHNN (đã được sửa đồi, bổ sung) của NHNN (khách hàng không có đề nghị cơ cấu lại nợ hoặc khách hàng có đề nghị cơ cấu lại nợ tuy nhiên Công ty không cung cấp được các tài liệu có liên quan làm cơ sở áp dụng cơ cấu nợ).
Về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro. Kiểm tra việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro: chưa phát hiện tồn tại, vi phạm trong quá trình XLRR đối với các hồ sơ XLRR, tuy nhiên tại một số Biên bản họp và Nghị quyết của Hội đồng XLRR chưa đầy đủ nội dung về số tiền trích lập dự phòng rủi ro của các khoản nợ đề nghị XLRR.
Việc xử lý, thu hồi nợ xấu, nợ đã xử lỷ rủi ro. Trong năm 2020 và 2021, VietinBank chưa đạt 100% kế hoạch thu hồi nợ XLRR.
Kiểm tra việc thu hồi nợ xấu, nợ XLRR còn khách hàng có tồn tại: các biện pháp áp dụng trong thu hồi nợ của VietinBank chưa đạt hiệu quả trong việc đôn đốc thu hồi nợ và yêu cầu khách hàng thực hiện theo các cam kêt với VietinBank.
Về hoạt động mua bán trái phiếu doanh nghiệp, kiểm tra hồ sơ mua trái phiếu doanh nghiệp của VietinBank có một số khoản đầu tư trái phiếu doanh nghiệp còn tồn tại về thẩm định và xét duyệt mua trái phiếu; về kiểm tra, giám sát khoản đầu tư trái phiếu; về hồ sơ tài sản bảo đảm. Hoạt động cung ứng dịch vụ mua bán trái phiếu doanh nghiệp cần có hướng dẫn cụ thể, thống nhất trong toàn hệ thống VietinBank để triển khai thực hiện.
Về hoạt động ký quỹ và quản lý tiền ký quỹ để đảm bảo cho các khoản thanh toán khác. Trong quá trình triển khai sản phẩm ký quỹ, một số chi nhánh còn sai sót, tồn tại sau: Chưa thực hiện theo quy định việc giao kêt hợp đông ký quỹ với một sô khách hàng; Một số hợp đồng ký quỹ chưa đầy đủ nội dung/nội dung chưa phù hợp; số tiền ký quỹ chưa đảm bảo,...
Về hoạt động quản lý ngoại hối, VietinBank cần có hướng dẫn cụ thể hơn trong hoạt động thanh toán và chuyển tiền, nhận tiền từ nước ngoài để có thể bao quát được các trường hợp phát sinh trong thực tế.
Tại một số Chi nhánh còn tồn tại, sai sót trong một sổ giao dịch mua bán, kinh doanh ngoại tệ; chuyển tiền, nhận tiền từ nước ngoài....
Việc thực hiện Phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020. Kết quả kiểm tra, còn một số nội dung chưa hoàn thành theo lộ trình phê duyệt tại Phương án như: Chưa đạt được mục tiêu tăng tỷ trọng thu nhập từ hoạt động dịch vụ trong tổng thu nhập; Chưa thoái vốn/giảm tỷ lệ sở hữu tại một số đơn vị; Chưa thực hiện đúng tiến độ lộ trình trong hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản; Chưa hoàn thành một số kiến nghị theo các KLTT, kiểm tra, kiểm toán.
Về hoạt động phòng, chống rửa tiền, thanh tra hoạt động phòng, chống rửa tiền tại Trụ sở chính và các Chi nhánh VietinBank còn một số tồn tại trong việc thực hiện nhận biết và cập nhật thông tin khách hàng; Việc phân loại khách hàng thuộc danh sách rủi ro chưa được cập nhật lên hệ thống AML hoặc cập nhật không đúng; Việc báo cáo thực hiện biện pháp trì hoãn giao dịch chưa kịp thời; Một số yêu cầu cung cấp thông tin, báo cáo giao dịch đáng ngờ chưa thực hiện đúng hạn; Có báo cáo giao dịch đáng ngờ chưa đầy đủ thông tin.
Về việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, thẻ tín dụng, việc cung ứng dịch vụ thanh toán. Về hoạt động mở và sử dụng tài khoản thanh toán: Một số hồ sơ mở tài khoản thanh toán chưa đầy đủ thông tin; Một số trường hợp chưa thay đổi thông tin khách hàng, kiểm tra, đối chiếu chứng từ; Một số TKTT có phát sinh số lượng giao dịch rất lớn, có nhiều dấu hiệu bất thường chưa được phát hiện, nhận diện kịp thời để đánh giá tăng cường.
Việc phát hành, sử dụng thẻ ngân hàng, giám sát đơn vị chấp nhận thẻ tại một số hồ sơ còn tồn tại trong việc thẩm định phát hành thẻ, kiểm tra, giám sát đơn vị chấp nhận thẻ, chưa điền đầy đủ thông tin trong hồ sơ mở tài khoản.
Về thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra và kết quả chỉnh sửa, khắc phục sau thanh tra theo quy định của pháp luật. Việc thực hiện khắc phục, chỉnh sửa sau thanh tra tại các KLTT của Cơ quan TTGSNH: VietinBank còn một số kiến nghị chưa hoàn thành.
Về hoạt động quản trị, điều hành, kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ. Hoạt động quản trị, điều hành và hệ thống kiểm soát, kiểm toán nội bộ đã được chú trọng, nhưng còn một số tồn tại như: đã ban hành nhưng chưa kịp thời một số quy định nội bộ; hệ thống kiểm soát nội bộ chưa kịp thời phát hiện và/hoặc có phát hiện nhưng chưa có biện pháp khắc phục triệt để một số tồn tại, sai sót đối với một số hoạt động được nêu tại phần kết quả kiểm tra nêu trên.
Căn cứ kết quả thanh tra Cơ quan Thanh tra, giám sát NHNN kiến nghị và khuyến nghị: Hội đồng quản trị, Ban Kiểm soát, Ban điều hành VietinBank nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác quản trị, điều hành, kiểm tra, kiểm soát để đảm bảo an toàn hoạt động của VietinBank, đồng thời kiểm điểm và chỉ đạo các đơn vị, chi nhánh, cá nhân tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đến các tồn tại, sai sót để có biện pháp xử lý phù hợp, nâng cao chất lượng quản lý điều hành trong thời gian tới, …