Tuy nhiên, sau gần 4 năm được phê duyệt, khu đất rộng hơn 500ha vẫn nằm hoang hóa vừa bị Thanh tra Chính phủ đưa vào diện giám sát đặc biệt vì dấu hiệu chậm tiến độ, gây lãng phí và có nguy cơ thất thoát tài sản công.
Dự án được chấp thuận đầu tư từ 2021
Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp (KCN) Triệu Phú nằm tại xã Triệu Cơ, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị, được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư từ năm 2021. Theo quyết định phê duyệt, dự án có quy mô hơn 529ha với tổng mức đầu tư hơn 4.533 tỷ đồng, do Công ty Cổ phần Trung Khởi làm chủ đầu tư.
Được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những hạt nhân trọng điểm thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước đến Quảng Trị, đặc biệt trong các ngành chế biến, chế tạo, công nghiệp phụ trợ và logistics. Với vị trí giáp Quốc lộ 1A và tuyến đường sắt Bắc Nam, dự án còn được quảng bá là điểm trung chuyển kết nối giữa miền Trung Việt Nam với hành lang kinh tế Đông - Tây.
Tuy nhiên, đến nay đã là cuối tháng 7/2025, tức gần 4 năm sau khi được phê duyệt, khu đất thực địa của dự án vẫn "án binh bất động", không có dấu hiệu thi công hay lắp dựng hạ tầng. Nhiều cuộc họp giữa chủ đầu tư và UBND tỉnh Quảng Trị từ năm 2023 đến nay đều ghi nhận lời cam kết “sẽ khởi công vào quý I/2025”, nhưng hiện vẫn không có gì chuyển biến.
Chủ đầu tư dự án - Công ty Cổ phần Trung Khơi được thành lập đầu năm 2020, có trụ sở tại TP. Đông Hà, Quảng Trị. Theo hồ sơ đăng ký, công ty này hoạt động đa ngành, từ xây dựng, tư vấn đầu tư, kinh doanh bất động sản đến buôn bán máy móc thiết bị. Công ty Cổ phần Trung Khởi khi mới thành lập có vốn điều lệ 100 tỷ đồng. Sau 12 lần thay đổi đăng ký doanh nghiệp, đến tháng 6/2025 vốn điều lệ của công ty đã nâng lên hơn 1.360 tỷ đồng.
Cổ đông sáng lập của công ty gồm các cá nhân và một pháp nhân có địa chỉ tại Hà Nội, không có liên hệ sâu sắc với Quảng Trị hay thành tích đầu tư hạ tầng công nghiệp. Trong đó, ông Nguyễn Hữu Mến (50%), ông Dương Minh Đức (40%), ông Mai Tuấn Hà (5%) và Công ty CP Xây dựng Năng lượng MCD Việt Nam (5%) là các cổ đông góp vốn ban đầu.
Đáng chú ý là trong suốt 5 năm hoạt động, Trung Khởi chưa từng phát triển thành công một khu công nghiệp nào. Dự án KCN Triệu Phú là dự án đầu tay và cũng là dự án lớn duy nhất đến nay của công ty. Ngoài ra, công ty có đăng ký thêm một số dự án nhà xưởng tại Cụm công nghiệp Hải Lệ và KCN Quán Ngang, nhưng thực tế chưa có hoạt động triển khai rõ nét.
Tháng 6/2024 vừa qua, công ty Great Master Pte. Ltd. một doanh nghiệp đến từ Singapore đã gửi đề xuất lên UBND tỉnh Quảng Trị, xin được mua lại 20% vốn điều lệ của Trung Khởi. Việc xuất hiện yếu tố nước ngoài vào giai đoạn dự án chưa khởi công cho thấy rủi ro về chuyển nhượng mục đích.
Chậm tiến độ dự án bị đưa vào diện giám sát đặc biệt
Cụ thể, Theo Kế hoạch 1505/KH-TTCP do Thanh tra Chính phủ ban hành ngày 22/7/2025, KCN Triệu Phú là một trong hàng trăm dự án trên cả nước bị đưa vào diện thanh tra chuyên đề. Với lý do là dự án có dấu hiệu chậm tiến độ, hiệu quả thấp, vướng mắc kéo dài và nguy cơ gây thất thoát, lãng phí nguồn lực đất đai.
Các nội dung được đưa vào diện thanh tra bao gồm: Việc thực hiện cam kết đầu tư theo đúng tiến độ; Tính minh bạch trong chuyển nhượng, góp vốn, thay đổi cổ đông; Khả năng tài chính và năng lực thi công của chủ đầu tư; Trách nhiệm của các sở ngành và địa phương trong theo dõi, kiểm tra, xử lý vi phạm.
Sự việc của Công ty Cổ phần Trung Khởi không phải là trường hợp hiếm. Trên cả nước, có hàng chục dự án khu công nghiệp bị “treo” vì lý do như: Nhà đầu tư yếu năng lực nhưng vẫn được chấp thuận, không kiểm tra sát sao sau khi giao đất, và không có chế tài đủ mạnh khi vi phạm cam kết đầu tư.
Việc lựa chọn nhà đầu tư không đủ năng lực và để chậm triển khai suốt 4 năm không chỉ ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của tỉnh, mà còn làm mất cơ hội thu hút các nhà đầu tư có năng lực thực sự khác. Trước tình trạng chậm trễ kéo dài và không có giải trình thuyết phục từ phía Trung Khởi, đã đến lúc UBND tỉnh Quảng Trị cần xem xét phương án mạnh tay hơn, như thu hồi dự án để giao cho nhà đầu tư khác có năng lực hơn.
Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần phối hợp rà soát sâu về hồ sơ pháp lý, năng lực tài chính, dòng tiền và quá trình thay đổi cổ đông của Trung Khởi trong thời gian qua, khi để đất “vàng” bị bỏ hoang, trong khi tỉnh cần thu hút đầu tư và tạo việc làm. Việc Thanh tra Chính phủ đưa dự án vào diện giám sát giúp ngăn chặn tình trạng lãng phí đất đai, đầu tư hình thức, núp bóng chuyển nhượng.
Theo quy định tại Luật Đầu tư và Nghị định 31/2021/NĐ-CP, các dự án được giao đất mà không triển khai trong vòng 12 tháng liên tục sẽ bị xem xét xử lý theo hướng thu hồi đất, chấm dứt hiệu lực quyết định đầu tư nếu không có lý do chính đáng.