Khi nhắc đến Tập đoàn Bảo Việt, người ta nghĩ ngay đến một tập đoàn bảo hiểm hàng đầu Việt Nam nhưng nhiều năm gần đây, Tập đoàn Bảo Việt đã mở rộng đầu tư đa ngành với các dịch vụ tài chính như bảo hiểm, ngân hàng, đầu tư, môi giới, quản lý quỹ, bất động sản…
Đáng chú ý, một số lĩnh vực kinh doanh của Tập đoàn này cho đến nay đều có kết quả không mấy khả quan.
Mảng chính bảo hiểm đang mất dần ‘ngôi vương’
Theo thống kê của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, 6 tháng đầu năm 2021, Bảo Việt đang đánh mất dần vị thế độc tôn khi thị phần bảo hiểm phi nhân thọ giảm từ 17% xuống còn 15,52% trong khi PVI tăng lên 15,12% thị phần, đe dọa ngai vàng của Bảo Việt.
Mới đây, Tập đoàn Bảo Việt công bố kết quả kinh doanh năm 2021 (kiểm toán), theo đó Tập đoàn Bảo Việt và các đơn vị thành viên ghi nhận tổng doanh thu hợp nhất đạt 50.380 tỷ đồng, chỉ tăng nhẹ 2,8% so với năm 2020; lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 2.003 tỷ đồng, tăng 21,4% so với năm 2020.
Tổng doanh thu công ty mẹ đạt 1.490 tỷ đồng, tăng trưởng 5,7% so với năm 2020. Lợi nhuận sau thuế đạt 1.031 tỷ đồng, tăng nhẹ 1,9%.
Vài năm gần đây, hoạt động bảo hiểm thuần túy của BVH đều không khả quan.
Cụ thể, năm 2020 lỗ gộp hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại BVH lên gần 2.401 tỷ đồng, mức lỗ này tăng gần 1.636 tỷ đồng so với năm 2019.
Đến quý 1/2021, BVH ghi nhận doanh thu phí bảo hiểm gốc đạt hơn 9.357 tỷ đồng, tăng 8%. Trong khi đó, phí nhượng tái bảo hiểm giảm 15%, còn gần 874 tỷ đồng nên doanh thu bảo hiểm thuần tăng 11%, đạt hơn 8.485 tỷ đồng. Tuy nhiên, chi phí bảo hiểm tiếp tục là gánh nặng chiếm gần 8.878 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ khiến hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại BVH lỗ gộp gần 169 tỷ đồng.
Tiếp đến quý 2/2021, hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại BVH lỗ gộp 433 tỷ đồng, quý 3/2021 lỗ gộp 246 tỷ đồng và quý 4/2021 lỗ gộp kinh doanh bảo hiểm gần 5 tỷ đồng.
Tình hình tài chính tại BVH cũng không mấy sáng sủa khi nợ phải trả của doanh nghiệp này tính đến 31/12/2021 cán mốc hơn 147.448 tỷ đồng, tương đương tăng 17% so với đầu năm. Trong đó, chủ yếu là nợ dài hạn gần 125.817 tỷ đồng, tăng 19%. Đáng nói, BVH có nợ vay ngắn hạn gấp 2,8 lần đầu năm, lên hơn 2.500 tỷ đồng.
Do đó, tỷ số nợ phải trả trên tổng tài sản của BVH là 87%; hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu gấp gần 6,7 lần. Con số này phần nào cho thấy, BVH đang sử dụng đòn bẩy nợ khá cao, hầu hết tài sản của doanh nghiệp này đang được tài trợ bởi nợ.
Đáng chú ý, 4 năm trở lại đây, nợ dài hạn tại BVH luôn vượt mặt tài sản dài hạn. Cụ thể, tại ngày 31/12/2021, nợ dài hạn ghi nhận gần 125.817 tỷ đồng tỷ đồng.Trong khi đó, chủ yếu là dự phòng nghiệp vụ bảo hiểm (125.259 tỷ đồng) và dự phòng toán học (gần 112.073 tỷ đồng). Trong khi đó, tài sản dài hạn chỉ ở mức 69.973 tỷ đồng. Như vậy, nợ dài hạn cao gấp 1,8 lần tài sản dài hạn.
Nếu phần tài sản dài hạn liên tục nhỏ hơn nợ dài hạn chứng tỏ một phần nợ dài hạn đã chuyển vào tài trợ tài sản ngắn hạn. Hiện tượng này vừa làm lãng phí chi phí lãi vay nợ dài hạn vừa thể hiện sử dụng sai mục đích nợ dài hạn. Điều này tiếp diễn liên tục khiến lợi nhuận kinh doanh giảm hoặc xảy ra những rối loạn tài chính doanh nghiệp.
BaoVietBank lợi nhuận trồi sụt, tỷ lệ nợ xấu cán mốc 10%
Trong lĩnh vực ngân hàng, BaoVietBank cũng không được đánh giá cao, thậm chí là một trong số những ngân hàng chây ì đưa cổ phiếu lên sàn chứng khoán. Theo đó, việc phải công bố kịp thời, minh bạch hơn trong cung cấp thông tin về tình hình tài chính dẫn đến bị “soi” cặn kẽ hơn về kết quả kinh doanh có thể là nguyên nhân dẫn đến sự chậm chễ này. Ngoài ra, nợ xấu lớn chưa được xử lý cũng sẽ ảnh hưởng đến định giá cổ phiếu khi lên sàn.
Ngân hàng TMCP Bảo Việt (BaoViet Bank) được thành lập đầu năm 2009, với vốn điều lệ ban đầu là 1.500 tỷ đồng và hiện vốn điều lệ ở mức 3.150 tỷ đồng. Tại thời điểm cuối tháng 9/2021, Tập đoàn Bảo Việt nắm giữ 49,52% vốn điều lệ tại BaoViet Bank.
Theo báo cáo tài chính, mảng hoạt động chính khác của Tập đoàn Bảo Việt cũng ghi nhận kết quả kinh doanh trồi sụt.
Năm 2019, BaoVietBank ghi nhận lợi nhuận trước thuế đạt hơn 104 tỷ đồng, suýt soát năm 2018. Lợi nhuận sau thuế chỉ tăng nhẹ 6% so với năm trước lên mức gần 82 tỷ đồng. Đến năm 2020, lợi nhuận sau thuế giảm tới 30% so với năm 2019, chỉ ghi nhận hơn 57 tỷ đồng.
Hiện tại ngân hàng này vẫn chưa công bố báo cáo tài chính năm 2021. Tại báo cáo tài chính hợp nhất 9 tháng đầu năm 2021, BaoVietBank dành ra hơn 531 tỷ đồng để trích lập dự phòng rủi ro tín dụng, tăng 80%, do đó báo lãi trước thuế gấp 2 lần cùng kỳ, đạt gần 46 tỷ đồng.
Riêng trong quý 3/2021, hoạt động chính của BaoVietBank sụt giảm mạnh 91% so với cùng kỳ năm trước, chỉ còn ghi nhận hơn 29 tỷ đồng thu nhập lãi thuần. Do tiết giảm các loại chi phí nên Ngân hàng vẫn báo lãi trước thuế quý 3 gấp đôi cùng kỳ, ghi nhận gần 29 tỷ đồng.
Bên cạnh lợi nhuận khiêm tốn, chất lượng tín dụng tại BaoVietBank cũng đang đi xuống rõ rệt.
Cụ thể, tính đến 30/09/2021, tổng nợ xấu của Ngân hàng tăng 62% so với đầu năm, ghi nhận gần 2,697 tỷ đồng. Trong đó, nợ có khả năng mất vốn gấp đôi đầu năm, nâng lên 2,265 tỷ đồng. Chất lượng nợ vay đi lùi nâng tỷ lệ nợ xấu trên dư nợ vay của BaoVietBank vượt ngưỡng 10,53% từ mức 7,27% hồi đầu năm.
Dự án bất động sản bỏ hoang nhiều năm
Từ năm 2005, Tập đoàn Bảo Việt đã được giao đất để triển khai dự án Tháp Tài chính Quốc tế IFT trên lô đất 13.000m2 tại số 220 Trần Duy Hưng (phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, TP Hà Nội).
Dự án có tổng vốn đầu tư khoảng 3.800 tỷ đồng. Theo giới thiệu, Tháp Tài chính Quốc tế là một tòa nhà văn phòng hạng A, được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, thiết kế hiện đại với các khu công năng chính là văn phòng cao cấp, trung tâm thương mại.
Để thực hiện dự án, năm 2009, Tập đoàn Bảo Việt thành lập Công ty TNHH Bảo Việt – SCIC và nay là Công ty Cổ phần đầu tư SCIC – Bảo Việt với vốn điều lệ 140 tỷ đồng. Cơ cấu cổ đông sáng lập gồm: Bảo Việt Nhân thọ là 30%, Công ty Bảo hiểm Bảo Việt là 20%, SCIC là 50%.
Thế nhưng cho đến nay, dự án kể trên vẫn chỉ là bãi đất trống bất chấp Tập đoàn Bảo việt đã góp gần 119 tỷ đồng để cùng SCIC thực hiện (số tiền SCIC bỏ ra cho dự án cho đến lúc này cũng là gần 200 tỷ).
Hay dự án khu chung cư, biệt thự, nhà vườn, du lịch Quang Minh cũng đang bị bỏ hoang sau gần 20 năm được giao đất. Tại dự án này, Tập đoàn Bảo Việt đã liên kết với Công ty CP Đầu tư xây dựng Long Việt với phần góp vốn hơn 65 tỷ đồng. Công ty Long Việt cũng chính là là chủ đầu tư của dự án Khu đô thị Quang Minh (Mê Linh, Hà Nội).
Có thể thấy, Tập đoàn Bảo Việt đang hoạt động đa ngành song không mấy suôn sẻ ở lĩnh vực tài chính, bất động sản. Đặc biệt, mảng kinh doanh chính là bảo hiểm cũng ngày càng mất dần vị thế.