Thanh Hóa: Dự án du lịch khiến gần 300 rừng ‘biến mất’ giờ ra sao?

Thông tin trên tạp chí Thương trường, dự án khu đô thị du lịch sinh thái biển Tiên Trang, nằm dọc đường bờ biển dài 2,5km trên địa bàn 3 xã Quảng Lợi (nay là xã Tiên Trang), Quảng Thạch, Quảng Thái, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa được cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu vào năm 2008.

Dự án này do Công ty TNHH Soto làm chủ đầu tư, với diện tích sử dụng đất là 100,92ha; tổng vốn đầu tư khoảng 217,38 tỷ đồng.

Đây là dự án khu du lịch sinh thái biển tổng hợp, được quy hoạch xây dựng các khu chức năng gồm: Khu dân cư, biệt thự, trung tâm thương mại, khu vui chơi - giải trí sinh thái...

Khi mới triển khai dự án, chính quyền và người dân hồ hởi, phấn khởi vì một dự án được đầu tư quy mô, hoành tráng hứa hẹn thay đổi bộ mặt, phát triển du lịch biển của các xã ven biển huyện Quảng Xương suốt bao nhiêu đời chỉ biết ra khơi đánh bắt. Tuy nhiên, dự án sau đó chậm tiến độ và liên tục được điều chỉnh. Gần nhất, tháng 7/2021, dự án tiếp tục được tỉnh Thanh Hóa đồng ý cho điều chỉnh tiến độ. Theo đó, UBND huyện Quảng Xương có trách nhiệm hoàn thành giải phóng mặt bằng (GPMB), bàn giao đất cho Công ty Soto trong tháng 12/2022, để khởi công dự án vào tháng 1/2023.

Ghi nhận của PV những ngày đầu tháng 9/2024 cho thấy, khu vực dự án mới chỉ xây dựng một khu quảng trường và vài ba điểm kinh doanh dịch vụ nhà hàng. Hệ thống đường giao thông dở dang.

Phần lớn diện tích đất thực hiện dự án đang mọc đầy cỏ dại. Nhiều ngôi nhà nằm trong khu vực dự án cũng chưa được giải phóng mặt bằng (GPMB). Dự án này cũng dính nhiều lùm xùm trong việc đền bù GPMB.

Trao đổi với báo chí, ông Chu Đức Khương - Trưởng phòng Tài nguyên Môi trường huyện Quảng Xương cho biết: Theo kế hoạch tiến độ hoàn thành GPMB dự án bàn giao đất cho chủ đầu tư theo giấy chứng nhận đầu tư mới nhất là trong tháng 12/2022; tiến độ khởi công công trình là tháng 1/2023.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện dự án từ khi cấp giấy chứng nhận đầu tư cho đến nay, nhà đầu tư và địa phương mới thực hiện GPMB xong 56,0533ha (nhà đầu tư thỏa thuận 48,43ha, Nhà nước thu hồi đất 7,62ha, đất thổ cư tôn tạo tại chỗ khoảng 8ha, diện tích còn lại cần phải GPMB khoảng 36,87ha).

Trước đó, thông tin báo Tuổi trẻ Thủ đô đăng tải, quy hoạch đô thị ở vùng biển Tiên Trang đã được UBND tỉnh Thanh Hóa lập từ những năm 2004. Đến năm 2008, dự án được chuyển giao cho công ty SoTo với tên Dự án đô thị du lịch sinh thái Tiên Trang trên diện tích mấy chục hec-ta ven biển các xã Quảng Lợi, Quảng Thạch (huyện Quảng Xương).

Thực tế, năm 2011, UBND tỉnh Thanh Hoá đã chấp thuận giao diện tích rừng này cho công ty SoTo. Cụ thể, ngày 2/3/2011, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền đã ký Quyết định 616/QĐ-UBND “về việc thu hồi đất, cho phép chuyển đổi mục đích đất nông nghiệp và đất rừng sang đất phi nông nghiệp tại xã Quảng Lợi huyện Quảng Xương”. Quyết định nêu rõ: “Cho phép SoTo chuyển mục đích sử dụng đất với diện tích chuyển đổi 425.604m2 do SoTo chuyển nhượng từ cá nhân và 23.027m2 thu hồi từ UBND xã quản lý”.

Theo tài liệu phóng viên thu thập được cho thấy, cũng trên một diện tích rộng lớn đó, cũng đang tồn tại một quy hoạch khác, đó là quy hoạch rừng phòng hộ ven biển Quảng Xương.

Theo Quyết định 2755/2007/QĐ-UBND ngày 12/09/2007 của UBND tỉnh Thanh Hóa về việc Phê duyệt kết quả rà soát, quy hoạch 3 loại rừng tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2006-2015. Riêng diện tích rừng phòng hộ được quy hoạch tại huyện Quảng Xương là 467,70 ha. Trong đó, diện tích hiện tại đã có rừng là 268,70 hec-ta, diện tích chưa có rừng là 199 hec-ta.

Sự bất thường này đã được tỉnh Thanh Hoá hợp thức bằng một quyết định "xoá sổ" 300 hec-ta rừng phòng hộ tại huyện Quảng Xương vào năm 2017. Theo Quyết định số 3230/QĐ-UBND (phê duyệt Quy hoạch 3 loại rừng ở tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2016 -2025) do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa - Nguyễn Đức Quyền ký ngày 29/8/2017, quy hoạch rừng phòng hộ của huyện Quảng Xương chỉ còn có 64,28 hec-ta. Đáng chú ý, diện tích 64,28 hec-ta này đều là rừng trồng mới. Còn diện tích 268,70 hec-ta đã có rừng (theo quyết định 2755) đã hoàn toàn "biến mất". Nói cách khác, chỉ bằng một quyết định, tỉnh Thanh Hoá đã "đốn hạ" gần 300 hec-ta rừng phòng hộ.

Đến hiện tại, người dân địa phương cho biết, chính họ còn không biết dự án Đô thị Du lịch Tiên Trang được quy hoạch từ đâu đến đâu, không được cắm mốc giới rõ ràng, không một lần được chính quyền công bố, những thông tin họ biết chỉ là truyền đạt bằng miệng.

Người dân biết trọng tâm chính của dự án này diễn ra tại xã Tiên Trang. Còn mở rộng tới chỗ nào thì không ai biết. Tại xã Quảng Thạch, người dân và đến bản thân Chủ tịch UBND xã hiện nay là ông Nguyễn Đức Tại không biết là ở địa phận mình quản lý tồn tại dự án gì? Quy hoạch gì? Có phải là quy hoạch dự án Tiên Trang hay không?

Khoản 3 Điều 19 Pháp lệnh "Thực hiện dân chủ ở xã phường thị trấn" của Uỷ ban Thường vụ Quốc Hội nêu rõ, người dân có quyền tham gia ý kiến trước khi cơ quan thẩm quyền quyết định về "Dự thảo kế hoạch triển khai các chương trình, dự án trên địa bàn cấp xã; chủ tr­ương, phương án đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, xây dựng cơ sở hạ tầng, tái định cư­; ph­ương án quy hoạch khu dân cư­".

Như vậy, về góc độ pháp lý, xã hội, có thể thấy, việc người dân Quảng Thạch, Tiên Trang không biết quy hoạch "Khu đô thị sinh thái Tiên Trang", thì bản chất quy hoạch này đã không đúng pháp luật. Ông Lê Văn Viện (thôn Tiên Thắng, xã Tiên Trang) nói như đinh đóng cột: "Chúng tôi sống ở đây trước khi SoTo bắt đầu xin làm dự án du lịch, cho đến nay, chúng tôi vẫn ở đây. Tôi có thể khẳng định rằng chính quyền chưa bao giờ lấy ý kiến của người dân liên quan đến quy hoạch khu du lịch biển Tiên Trang". Bà Nguyễn Thị Tâm (ở thôn Thạch Bắc, xã Quảng Thạch), ông Đinh Văn Nhạy (cũng ở Thạch Bắc) đều chia sẻ quan điểm này.

Một thực tế cho thấy, chính vì quy hoạch dự án này còn chưa rõ ràng, mốc giới chưa được cắm, dễ thấy chính những điều đó đã làm nảy sinh rất nhiều hệ lụy. Mà thực tế cho thấy, tình trạng khiếu nại, kiến nghị các vấn đề về đất đai trên địa bàn huyện Quảng Xương đang ngày một nở rộ và kéo dài. Ông Nguyễn Đức Tại, Chủ tịch UBND xã Quảng Thạch cho biết: "Là cấp chính quyền cơ sở, chúng tôi rất đau đầu khi "trên đe, dưới búa". Người dân có nhu cầu chính đáng là xây dựng nhà cửa trên mảnh đất của họ. Còn cấp trên thì bảo cấm - nhưng cấm thế nào, tại sao cấm, cấm từ chỗ nào đến chỗ nào, lại không chỉ rõ! Vì thế, người dân kiện cáo, đơn từ gây mất ổn định là chuyện đương nhiên".